Terapi, genelde bireysel bir süreç olarak düşünülür ki bu düşünce çok da yanlış değildir. Her birey farklı sorunlara sahipken herkesin farklı terapötik süreçler yaşaması oldukça normal. Nitekim, bazen sorunlar içsel veya bireysel değildir. Birçok psikoloji ekolü, aileyi ve aile hayatını bireyin psikolojik yatırımlarından en büyüğü olarak görür. Bu düşünce, ailevi sorunları ailecek çözmeyi düşündürebilir.
Aile terapisi, geniş aile ve çevresel sistemler içindeki bireyleri anlamaya ve ilişkilere odaklanan bir psikoterapi dalıdır. Hem aile üyeleri hem de çiftler arasındaki ilişkilere odaklanır ve insan grupları arasındaki çatışmayı ve sıkıntıyı azaltmaya yardımcı olur.
Aile terapisinde danışmanlık, kişide var olan çatışmaları görmekten daha çok grup içinde iyileştirilebilecek örüntüler veya semptomlarla ilgilidir. Sistematik, ilişkisel terimlerle bir düşünme biçimi sağlar ve insanlara etkileşimlerini ve ilişkilerini değiştirmek için bir dizi strateji verir. Aile terapisi çatısı altında başarılı olduğu kanıtlanmış bir dizi aile danışmanlığı tekniği bulunmaktadır.
Aile terapisi; yapısal, stratejik, sistemik, nesiller arası ve anlatım terapisi gibi birçok yöntemle uygulanabilir. Evlilik danışmanlığı, iletişim ve psikoeğitimi içerebilir.
Yapısal aile terapisi, grup içindeki bireylerin eşleri, ebeveynleri, çocukları ve diğer aile üyeleri ile nasıl etkileşime girdiğini anlamaya çalışır. Esasen “kimlik matrisinin” çözümlenmesidir. Birimin yapısını (hiyerarşiler, alt ilişkiler ve sınırlar) tanımak aileyi güçlendirmeye yardımcı olabilir. Yapı oluşturulduktan sonra, danışmanlar hangi değişikliklerin ve ne tür aile danışmanlığı hizmetlerinin aileyi olumlu bir şekilde yeniden yapılandırmaya yardımcı olacağını anlamaya başlayabilirler.
Stratejik aile terapisi, aile üyeleri arasındaki etkileşim kalıplarına bakan bir tür aile danışmanlığıdır. Stratejik davranışçı terapi çözüme dayalıdır ve çözülebilir sorunları belirlemek, hedefler belirlemek ve bunlara ulaşmak için stratejiler oluşturmakla ilgilidir. Bir terapist aile danışmanlığı hizmetleri sunduğunda, özellikle aile birimi içindeki bir sorunun geçmişi ve gelişimi ile ilgilenmez, daha çok bireylerin stratejik düşünmelerine ve onlarla başa çıkmak için çözümler yürütmelerine yardımcı olmakla ilgilenir.
Sistemik aile terapisi, inanç sistemlerine odaklanır. Aile dinamiğinde aile üyelerinin algıları ve sosyo-kültürel inançları önemli bir rol oynamaktadır. Daha geniş kültürel bağlam, davranış kalıplarında değişiklik yaratabilir ve sistemik bir aile terapisti, bir şeyi bireyin sorunu olarak algılamak yerine aile düzeyinde çözümleri teşvik eder.
Özünde, Sistem Teorisi, bir sistemin davranışının ancak içindeki bireysel özellikler ve bu unsurlar arasındaki ilişkiler dikkate alınarak anlaşılabileceğine inanan bir aile danışmanlığı türüdür. Herhangi bir sorun bireye özgü değildir, ancak diğer birçok insanı, davranışı ve anlamı içeren daha büyük bir sürecin parçasıdır.
Anlatı aile terapisi, tüm insanların, her birinin işlerin nasıl olduğuna dair kendi bireysel anlatıları olan hikaye anlatıcıları olduğunu varsayar. Yaşamın seyri boyunca, kişisel deneyimler kişisel hikâyeler haline gelir ve insanlar bu hikâyelere anlam verirler ve nihayetinde bir kişinin kimliğini şekillendirirler. Anlatı terapisi, kişiyi problemden ayırmaya yardımcı olan bir tür aile danışmanlığı hizmetidir. İnsanların sorunları, oluşturdukları anlatıların merceğinden ziyade nesnel olarak görmek için kendi becerilerine güvenmelerine yardımcı olur.
Kendi bireysel hikâyesinin anlatıcısı olarak, her insan onu yeniden yazma kapasitesine sahiptir. Bir kişiye diğer hikâyelere nasıl yer açılacağını öğretmek ve sorunları daha geniş sosyokültürel bağlam içinde çerçevelemek, sorunlarını nesnelleştirmelerini sağlar.
Aile içindeki sorunları anlamak için çoğu zaman önce ailenin nesiller arası tarihini incelemek önemlidir. Bu mekanizma, geçmişteki zorlukları anlamak için çalışır ve bu da terapist ve hastanın gelecekteki çatışmayı tahmin etmesine izin verir. Aile, geçmişteki sorunlara belirli bir şekilde yanıt verdiyse, gelecekteki işlev bozukluklarını tahmin etme konusunda fikir verebilir. Kuşakların tepkilerini ve bunların nasıl farklılık gösterdiğini dikkate alan bir tür aile danışmanlığıdır. Bu, örneğin çocukların ebeveynlerinden nasıl farklı tepkiler verdiği veya farklı nesillerden çiftlerin nasıl farklı tepkiler verdiği olabilir.
Aile ve aile üyelerinin bireyde açtığı yaraları iyileştirmek için tek bir yol yoktur. Kişi, aile üyeleriyle karşı karşıya gelmemeyi tercih edebilir veya aile üyeleri bir sorunun varlığını kabullenmedikleri için terapiyi reddedebilirler. Aile yapısını daha iyi bir hale getirmek mümkün olmadığı zamanlarda kişi, bu yolculuğa tek başına çıkmayı ve kendi yaralarını iyileştirmeyi seçebilir.
Aile dizimi, kişinin aile üyelerine kaşır içinde biriktirdiklerini yansıtması için güvenli bir ortam sunabilir. Yine benzer bir şekilde psikodrama, kişinin orada bulunmayan aile üyelerini canlandırma yoluyla iyileşmeye katkıda bulunabilir. Hepsinin ötesinde bireysel psikoterapi, kişinin geçmişinde ve bugününde yaşadığı zorluklara çözüm bulması ve kendini daha iyi hissetmesi için bir anahtar rolü üstlenebilir. Her bir bireyin ihtiyaçlarındaki farklılığa bağlı olarak farklı bir terapi yöntemi seçilebilir.
Çocukluk dönemi ve sonrasında aile yaşantısının bireyler üzerindeki etkisi yadsınamaz olsa da değiştirilemez değil. gelişime ve değişime açık bir birey, aile, grup veya bireysel terapilerin yardımıyla geçmişten arınabilir ve geleceğe daima daha temiz bir adım atabilir.
Kaynak: "Family therapy". Şuradan alındı: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/family-therapy/about/pac-20385237.
Dr. Matthew Bruhin. "Types of family counseling". Şuradan alındı: https://apex.rehab/treatment-therapy/types-of-family-counseling/ (12.04.2019).