Koronavirüs’ten korunmak için ellerimizi sık sık dezenfekte etmemiz gerekiyor. Uzmanlar elleri sabunla en az 20 saniye boyunca iyi şekilde yıkamayı önerse de su ve sabun bulamama durumunda dezenfektan kullanmak gerekebiliyor. Dezenfektan kullandıktan sonra, ilk fırsatta suyla yıkayarak kalıntıları gidermek önerilse de bazen dezenfektan veya kolonya sürdüğümüz ellerimizle güne devam etmemiz gerekebiliyor. Böyle bir durumda da sadece cildimiz değil, sevdiğimiz eşyalardan bazıları da kimyasal etki altında oluyor; Takılarımız.

Hem el temizliği hem de takı temizliği için sık sık dezenfektan kullanmak yüzüklere zarar verebiliyor, mücevherlerin ve madeni takıların ışıltısını azaltabiliyor hatta takıların ayarlarını zamanla bozabiliyor. Bunun sebebi ise ellerimizi dezenfekte etmek için kullandığımız ürünlerin ve Koronavirüs salgını öncesinde de günlük hayatta sık sık kullandığımız kolonyanın içinde bulunan alkol.

Takıların alkole aşırı maruz kalması, özellikle de beyaz altın kaplamaların daha erken solmasına, matlaşmasına ve mikro düzeyde aşınmasına sebep olabiliyor. Ev yapımı dezenfektan kullanımı da sonucu değiştirmiyor. Ev yapımı dezenfektanların içinde cildi koruyan maddeler olmama ihtimali dolayısıyla takılar da daha fazla zarar görebiliyor.

Birçok yüzük, platin benzeri parlak beyaz bir metal olan rodyumla kaplanıyor. Bu işleme ‘rodajlama’ adı veriliyor. Gümüş veya altın takıların üzerine yapılan bir tür kaplama olan rodyum, takıların kararma ve aşınmasını önlemede oldukça etkili bir malzeme. Dayanıklılık ve parlaklık sağlasa da zaman içinde sık sık alkole maruz kaldığında hafif sarı bir renge bürünebildiği söyleniyor.

Rodyum, altın ve platin gibi değerli bir metal olduğu için üretim esnasında kaplama yapılırken çok ince bir tabaka halinde kullanılıyor. Rodyum yapısı gereği kararmıyor ancak kullanıma bağlı olarak zaman içinde hafif bir solma gösterebiliyor. Asit ve farklı hava koşullarına dayanıklı olsa bile bazı kimyasal ürünlere maruz kalmak renginde düşük ihtimalle de olsa solma yaratabiliyor. Yine de çıkarmak istemediğiniz ve sürekli taktığınız yüzüklerinizi aldığınız yere danışarak özellikle gümüş takılarınıza rodyum kaplama yaptırmak ve altın takılarınızda rodyum kaplama olup olmadığını kontrol etmek iyi bir fikir.

Platin, sarı altın veya pembe altın gibi diğer metaller beyaz altına göre daha az hassas olmaları ile biliniyor. Yüzüğünüzün kaplaması normalde 6 ayda aşınıyorsa, ellerde dezenfektan kullanılan dönem boyunca bu süre yarıya inebiliyor. Bu durumu göz önünde bulundurarak yüzüklerin bir kuyumcuya göstermek işe yarar bir tedbir haline geliyor.

Uzmanlar evde takı temizliği yapmak isteyenleri ve dışarıda el dezenfektanı kullananları her halükârda uyarıyor ve “Sağlık her şeyden önemlidir. En sevdiğiniz takılara zarar verme korkusu el hijyeninin önüne geçmesin” diyor.

Pırlanta yüzükle el yıkanır mı?

İnci, lapis lazuli (lacivert taşı), turkuaz, opal gibi yumuşak yapılı ve gözenekli taşlar oldukça hassastır. El dezenfektanı gibi kimyasal maddelere maruz kalmak değerli taşlar üzerinde kalıcı hasar bırakabiliyor. Elmas ise dayanıklılığı ile tanınmış bir taş olduğu için elmasın el dezenfektanlarından çabuk hasar görme ihtimali diğer taşlara göre daha düşük görünüyor. Dolayısıyla, elmasın işlenmiş hali olan pırlanta için de aynı durum geçerli. Ne var ki, ev temizliğinde sık kullanılan ve klor içeren çamaşır suyu gibi temizleyici ürünlerin etkisi için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Pırlanta taş klordan zarar görmese bile, taşı tutan takının yani taşın monte edildiği yüzük, kolye, bilezik ve benzeri takıların bağlantı yerleri uzun vadede zarar görebiliyor.

Aşınma konusunda pırlanta yüzüklere özellikle dikkat etmek gerekiyor. Elmas çok dayanıklı bir değerli taş olduğu için, elmasın işlenmiş hali olan pırlanta için taşın kendisinden ziyade, taşı tutan takının aşınma riski ön plana çıkıyor. “Pırlanta yüzük taşı düşer mi?” sorusunun cevabı burada gizli. Yüzüğün kaplaması aşındıkça, taşları yerinde tutan tırnaklar gevşeyebiliyor. Bu durum taşların düşme ihtimalini arttırıyor. Pırlanta yüzükleri belli aralıklarla bir kuyumcuya göstermek, bağlantı yerlerinde aşınma olup olmadığını kontrol ettirmek ve gerektiğinde onarım yaptırmak tavsiye ediliyor. Böylece pırlantanın düşme riski azalıyor ve parlaklığı korunuyor.

Altın yüzük nasıl temizlenir?

Yeri gelmişken “Altın yüzük nasıl temizlenir?” sorusuna cevap vermekte de fayda var. Evde altın yüzüğü temizlemek için ılık suyun içine bulaşık deterjanı veya kremsiz şampuan koyun ve yüzüğü burada bir süre bekletin. Yüzüğünüzün karmaşık bir tasarımı varsa ve girintiler içinde kir kalıntıları varsa, yumuşak bir dış fırçası yardımıyla kirleri giderin ve iyice durulayın. Kâğıt havlu gibi sert malzemeler yerine pamuklu bir bezle kurulayın ve takıyı inceleyin. Kalıntı varsa işlemi tekrar uygulayın. “Pırlanta yüzük nasıl temizlenir?” sorusu için de benzer cevap geçerlidir. Alternatif yöntem olarak 1 bardak sıcak suyun içine 1-2 çay kaşığı kabartma tozu koyun. Evde yüzük ve takı temizliği için bu işlem ilk adımda yeterlidir. Daha fazlası için kuyumcunuzdan yardım alabilirsiniz.