Tuvalet eğitimi bebeği yürümeye ve konuşmaya başlamış, özellikle 1,5-3 yaş aralığında çocuğu olan her anne babanın gündeminde önemli bir konu. Hem toplumun çocuğun artık yavaş yavaş bezsiz olması gerektiğine dair hissettirdiği baskı, hem anaokula bezi olmadan başlamasının beklenmesi anne-babayı biraz gerer. Bu ve buna benzer konulardan kaynaklı gerginlikler varsa tuvalet eğitimi sürecini baltalar. En önemli püf nokta ailenin konuda rahat ve pozitif olmasıdır. Çocuktan kaynaklı faktörler bile tamamen buna bağlıdır.
Aile ne kadar kaygısız ve rahat bir gözlemci olursa çocuğundan gelen ipucu ve sinyalleri o kadar net ve rahat görüp deşifre eder. Doğru zamanlamayı bu şekilde tutturur. Çünkü anneye çiş veya kaka haberi vermek çocuk artık tuvalet eğitimi programına hazır demek değildir. Çocuğun fark etmenin dışında gerekli başka becerilere de tam olarak sahip olma olgunluğuna gelmesi gereklidir.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını işte bu becerileri kontrol ederek anlayabilirsiniz...
Sabır: Unutmayın çocuğunuz eninde sonunda bezi atacak...
Çocuklar bu yaşta kendilerine yaklaşımda inat ve kontrol duygusunun varlığın hisseder ve buna göre davranır. Hırçınlaşır, beklenenin aksine davranır, öğrenmeye isteksiz olur. 2 yaş sendromları da bu sürece eklenir. Bu nedenle anne ve baba iletişim sorunu yaşaması muhtemel zaman dilimlerinde tuvalet eğitimi vermeye çalışmamalıdır.
İş yerinizde sorun yaşadığınız günün akşamı onun gözünüze bakarak altına yapması ile sonuçlanırsa, veya çok yorgun olduğunuz bir dönemde ıslak çarşaf ve pijamalarla üst üste karşılaşırsanız hem daha çok zorlanır ve geri dönüşü olmayan iletişim hataları yapma riskinizi arttırırsınız. Bu tip zorlu dönemlerin geleceği belli ise eğitim dönemini biraz sonraya öteleyin. Eğer eğitimin ortasında zorlandığınız bir sürece girerseniz aklınıza şunu getirin:
Çocuğunuz eninde sonunda bezi atacak, yetişkinler gibi tuvaletini tuvalete yapacak. Ancak yaşanan gerilimler sebebi ne olursa olsun onda iz bırakacak ve sonunda buna asla değmemiş olacak.
Bu nedenle anne ve baba tuvalet eğitiminde birbirine destek veren bir takım olmalı. Anne ve baba mümkün olduğunca birbirini desteklediğinde evdeki gerilim azalır. Zamanlama iki kişinin gözlem ve değerlendirmesi ile daha doğru seçilir, daha istikrarlı olunur. Biri pes ederse diğeri devreye girer. Bir bakılır ki birkaç günde ciddi yol alınmış. Süreç, ailenin kendisi ile gurur duyduğu pozitif bir sürece dönüşür. Gerçekten de bu anne-baba için çocuklarını büyütürken aldıkları önemli bir yol, attıkları önemli bir adımdır. Bu kademenin kolaylıkla atlanması çocuktan çok anne babaya çok bağlıdır.
Rutinlerinize dikkat edin...
Rahat olmak ile gevşek tutmak veya tutarlı olmamak çok farklı tutumlardır. Çocuk eğitiminin birçok alanında rutinler aileyi ve çocuğu rahatlatır. Güven verir. Herkes bir sonraki adımı bilir. Öğrenmeyi kolaylaştırır. Alışma sağlar.
Geçerli bir aksilik çıkmadıkça tuvalet eğitimi programına sadık olunması önerilir. İyi uygulanan bir rutine rağmen bir ilerleme olmayıp çocuk zorlanıyorsa durup ara vermek, birkaç hafta sonra tekrar baştan başlamak düşünülebilir.
Günlük rutinde uygulamanız gerekenler:
Dikkat: Bezin çıkması gündüz ve gece ayrımı olmadan yapılmalıdır!
İdeal tuvalet eğitimi bir bütündür. Çocuğun zihninde olay daha doğru oturur, farkındalığı tam gelişir, kafası karışmaz, çift mesaj almaz.
Bu ipuçlarına dikkat...
Ödül ve takdir tuvalet eğitiminin olmazsa olmaz parçalarıdır. Abartıya kaçmadığında, doğal, karşılıklı sevgi ve iletişimin içerisine yerleştiğinde çok işe yararlar.
Ev dışında uygulayabileceğiniz ve sağlayabileceğiniz şeylere çocuğu alıştırın. Hep müzikli oturak isteme riski olduğunu, her tuvaletten sonra yıkanıp rahatlamak isteyebileceğini unutmayın. Bu nedenle evde sade oturak ve adaptör kullanın. Başka yerlerde de tuvalet kullanırken değişiklik onu şaşırtıp rahatsız etmesin. Farklı temizlik malzemelerini bilsin.
Gece ıslatmaları uzayan süreçlerde yaşanabilir. Doktorunuzla bu konuda temas kurmaktan çekinmeyin. Konu hakkında bilgilenip eyleme geçmeniz gereken bir noktada iseniz yardım almakta gereksiz geç kalmayın.
Örneğin gece tuvaletleri oturana kadar geçen günlerde nem geçirmeyen koruyucu ve çarşafı gofret gibi üst üste 2-3 kat çocuğunun yatağına geçiren danışanımın bu yaratıcı fikri, ıslandıkça çarşafları söküp yenisini sererken uykusunun bölünmesinden nefret eden tüm anneler anlattığımda çok tutarlar. Sadece bir kat ıslak çarşaf ve koruyucu katmanını sıyırmak sonuçta daha kolay gelmektedir.
Tuvalet eğitimi dönemi çocuğunuzla yaşadığınız tüm beraberliğinizde o kadar kısa bir süreç ki, sonunda da geçip çok geride kalacak. Kısıtlandığınızı hissettiğinizi, tam yemeğe oturduğunuzda “anne kakam geldi” dendiğinde sinir olduğunuzu, sokağa çıkarken içinizde temiz tuvalet bulma kaygısı ve sıkıntısı başlattığınızı kendiniz bile hatırlamaz duruma geleceksiniz. O nedenle güzel çocuğunuz büyürken geçtiği bu büyüme sürecini olumlu geçirmenin yollarını hissetmeye ve uygulamaya çalışın