Bu içerik Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Birol Saral tarafından kaleme alınmıştır.
Halk arasında Beta Mikrobu olarak bilinen bakterinin asıl ismi A Grubu Beta Hemolitik Stroktokok'tur. Klinik bulgulara göre çocuklarda 3 yaş grubuna ayrılır; 6 aydan küçükler, 6 ay ila 3 yaş arasında olanlar ve 3 yaş ila 12 yaş arası. Bebeklik çağında (yani ilk yıl) çok sık görülmez, 4-5 yaşına doğru yavaş yavaş artış gösterir; 5 ila 15 yaş arasında zirve yapar.
Bu bakteri solunum yolu ile yayılır ve çok bulaşıcıdır. Zamanında, hızlı ve uygun tedavi edilmezse hayati sonuçlar doğurabilir. Beta enfeksiyonu olan bireyin genellikle burun deliklerinin ön kısmında bolca bu ajan bulunur ve yakın temasta bulunduğu kişilere (ev halkına ve okul arkadaşlarına) kolayca bulaştırır. Mikrop bulaşmış yiyecekler (özellikle süt, dondurma, günlük yiyecekler, yumurta ve yumurta ile yapılmış yiyeceklerde) besinden bulaşmış farenjitin (beta enfeksiyonu) etkeni olarak gösterilmiştir.
İlginizi çekebilir: Çocuklarda bağışıklık sistemi nasıl güçlenir?
- 6 aydan küçüklerde genellikle hafif burun akıntısı ve düşük düzeyde ateş ile birlikte nezle yapar. Burun delikleri etrafında soyulmalar da vardır.
- 6 ay ile 3 yaş arası olanlarda, düşük dereceli ateş, eklem ve kas ağrıları ve nezle bulguları vardır. Şeffaf burun akıntısı, boyunda hafif ağrılı beze (lenf nodları), sinüzit, bazen de bunlara eşlik eden orta kulak iltihabı görülebilir.
- 3 yaş ile 12 yaş arasında ise, genellikle hızlı bir şekilde bademcik iltihabı (tonsillit), nezle (nazofarenjit) ve bazen de eşlik edebilen kızıl hastalığı görülür. Genellikle yüksek ateş, kusma, boğaz ağrısı, baş ağrısı, terleme ve yorgunluk ile bazen de bu belirtilere eşlik eden karın ağrısı ile kendisini gösteren Kızıl’ın kuluçka evresi 2-4 gündür. Hastalık başladıktan 12 ile 48 saat sonra çok bilindik olan döküntüleri ortaya çıkar. Bademcik, dil, yutak ve damakta görülen döküntüleri, büyük, şiş, kırmızı ve iltihap doludur. Bazen ciddi vakalarda difterideki gibi bademciklerin üzeri kirli bir iltihap tabakasıyla kaplı olabilir.
- Beta mikrobu genellikle cilt ve solunum yolu enfeksiyonu yapmasına rağmen: zatürre, zatülcem, kemik iltihabı (osteomiyelit), endometrit, menenjit, yumuşak doku iltihabı ve apseye de neden olabilir.
- Bebek ve çocukların soyulan egzamaları, bazen enfeksiyonlar özellikle beta enfeksiyonu olup olmadığını anlamak için çok iyi bir kaynaktır. Bu lezyonların üzerine binen enfeksiyon, yaygın kızarıklık, üzerinde akıntı, kabuklanma, soyulma ve bölgesel beze iltihabı yapabilir.
Hekimin şüphelenmesi ve testler yardımıyla tanısı konulur. Sonuçları 45 dakika içerisinde alınabilen boğazdan alınan salgının incelendiği bir testle ön tanı konularak; tedavi süreci hemen başlatılabilir. İlk etapta yapılan testin sonucu pozitifse hemen penisilin tedavisine başlanır; ancak mutlaka boğaz kültürü alınmalıdır. Sonucuna göre uygun antibiyotik seçilir.
- Eğer tedavisi yapılmaz veya gecikilirse erken veya geç komplikasyonlara neden olabilir; Erken komplikasyonları: Streptokok enfeksiyonunun yayılması, genellikle ilk haftada olur, bunlar, bölgesel lenfnodlarının (beze) iltihaplanması, orta kulak iltihabı, sinüzit, az görülen zatürre, mastoidit, septisemi (kana karışması), kemik iltihabı ve toksik şok sendromu ile kendisini gösterebilir.
- Geç komplikasyonları: Akut romatizmal ateş ve böbrek iltihabıdır.
- Okul, kreş gibi toplu yaşanan yerlerde, dönem dönem boğaz kültürü alınmalıdır.
- Enfeksiyon saptanan çocuklar eve gönderilmelidir.
- Genel hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
- C Vitamini tüketimi artırılmalıdır.