Çocuklarda sık görülen hastalıkların başında, ateşle seyreden rahatsızlıklar, özellikle de üst solunum yolu enfeksiyonları geliyor. Ardından sırayı idrar yolu enfeksiyonları, kusma ve ishalle seyreden akut gastroenterit (mide-bağırsak enfeksiyonları) ve alt solunum yolları enfeksiyonları (zatürree, bronşit) alıyor. Universal Çamlıca Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Asuman Akça, “Büyüklerde olduğu gibi çocuklarda da pek çok hastalık benzer belirtiler gösterebilir” diyor. Örneğin üst solunum yollarını tutan nezlede; burun akıntısı, ateş, hapşırık, baş ağrısı ve halsizlik olabilirken; gripte de benzer şikâyetler meydana gelebiliyor.

Ateş en telaşlandıran belirti

Aileleri en çok telaşlandıran belirtinin ateş olduğuna dikkat çeken Dr. Akça, “Bu sorunun ne zaman başladığı, ateşin kaç derece olduğu, gün içinde en yüksek kaç dereceye çıkıp kaç dereceye kadar indiği, ateş düşünce çocuğun nasıl davrandığı, başlangıçta olmayan bir bulgunun eklenmesi (döküntü, nefes darlığı, kusma, vb.) hastalığın tanısı ve seyrini değiştirebileceği için çok önemli görülüyor” diye konuşuyor. Çocuklar, özellikle ilk 3 yaş ile anaokulu ya da ilkokula başladıkları 4-9 yaş arasında (özellikle kış aylarında) sık hastalanıyor. Bu, bağışıklık sistemlerinin henüz mikropları tanıyacak kadar gelişmemesinden kaynaklanıyor. Bağışıklık kazanma süreci, yıllar içinde ve hastalık yapıcı mikroplarla gerçekleştirilen savaş sonucunda gelişiyor. Dr. Asuman Akça, çocukluk döneminde en sık rastlanan 10 hastalığı şu şekilde sıralıyor:

En sık rastlanan hastalıklar

• Nezle (nazofarenjit)

• Bademcik ve yutağın iltihapları (tonsillofarenjit)

• Sinüzitler

• Kulak iltihapları (otit)

• Ses tellerinin iltihaplanması (larenjit)

• Bronşit (büyük çaplı soluk borusu iltihabı)

• Bronşiolit (küçük çaplı soluk borusu iltihabı)

• Zatürree (akciğer dokusu iltihabı)

• Kusma ve ishalle birlikte seyreden akut gastroeneritler

• (mide-bağırsak iltihabı)

• İdrar yolları enfeksiyonları (üretrit, sistit, pyelonefrit)

Çocuk hastalıklarında doğru bilinen yanlışlar

• Ateş hemen düşürülmelidir:

Yanlış! Ülkemizde anneler ateşi elle ölçüp, hemen ateş düşürücü ilaç veriyor. Oysa 39 derecenin altındaki ateşin düşürülmemesi gerekiyor.

• İshalli çocuk beslenirse kusar:

Yanlış! İshalli çocuk kussa bile az ve sık beslenmelidir. Özellikle anne sütü, su ve yoğurt verilmelidir.

• Boğazı ağrıyan ve ateşi olan çocuğa hemen antibiyotik başlanmalıdır:

Yanlış! Her ateşli ve boğazı ağrıyan çocuğa antibiyotik verilmez.

• Astımda kullanılan inhale kortizon çok zararlıdır:

Yanlış! Tersine ‘fıs fıs’ olarak tabir edilen ilaçların kullanılmaması halinde hastalık ilerler ve müzmin bronşit gelişir.

• “Evde sigara içiyorum ama çocuğumun odasına sigarayla girmiyor, onu sigara içtiğim yere yaklaştırmıyorum” diyerek çocuğu sigaradan korumak:

Yanlış! Ev içinde içilen sigara dumanı çocuğa dokunur. Sigara kokusu sinmiş kıyafetler bile çocukların solunum yollarını yorar.

Sık görülen hastalıklarla mücadele yolları

Nezle: Nezle, soğuk algınlığı tablosu yaratabilen 200’e yakın virüs tarafından meydana geliyor. Burun tıkanıklığı, sulu burun akıntısı, iştah kaybı, halsizlik, hafif ateş, hapşırık, hafif öksürük, bazen de boğazda yanmayla seyrediyor. Genellikle 7-10 günde geçiyor. Ateş belirginse; ateş düşürücü ilaçlar (Parasetamol, Ibuprofen), yatak istirahati, sıvı desteği (taze sıkılmış meye suyu, bitki çayları) ve gerekliyse öksürük şurupları yeterli oluyor. Burun tıkalıysa burun açıcı damla veya sprey uygulanıyor. 4 yaş altında, anti-gribal ve antibiyotik önerilmiyor.

Bademcik ve yutak iltihapları: Virüs veya bakterilerle meydana geliyor. Yutma zorluğu, boğaz ağrısı ve ateş gibi bulgular oluşuyor. Etken Beta olarak bilinen bakteriyse belirtiler ağır seyrediyor. Bazen virüs-bakteri ayrımı muayeneyle yapılamadığı için, doktor hızlı test veya boğaz kültürü almak zorunda kalıyor. Hızlı testin pozitif bulunması, etkenin Beta olduğunu gösterdiği için, boğaz kültürü alınmıyor. Hızlı test negatifse boğaz kültürü alınıp tedaviye kültür sonucuna göre başlanıyor. İlk seçilecek ilacın penisilin içeren antibiyotik şurup veya iğne olması gerekiyor.

Sinüzit: Sık geçirilen viral üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik tıkanıklıklar, reflü hastalığı, burnun yapı bozuklukları ve bağışıklık sisteminin bazı hastalıkları; sinüzite zemin hazırlıyor. Hastalık; baş ağrısı, burun tıkanıklığı, 10 günden uzun süren yeşil burun akıntısı, öksürük (özellikle gece öksürüğü), geri akıntı nedeniyle sürekli boğaz temizleme hali, ağız kokusu, kırgınlık, ateş gibi bulgular gösteriyor. Uygun antibiyotik ve burun açıklığının sağlanmasıyla tedavi ediliyor.

Kulak iltihapları: Genellikle bir üst solunum yolu enfeksiyonu sırasında gelişiyor ya da östaki kanalı denilen burun-yutak bileşkesini orta kulağa bağlayan kanal ağzının tıkanması sonucu bu kanalın fonksiyon yapamamasından kaynaklanıyor. Geniz bademciğinin büyümesi, alerji, reflü gibi nedenler burada da geçerli oluyor. En belirgin bulguların; kulak ağrısı, ateş, bazen hafif işitme kaybı, küçük bebeklerdeyse ağlama, huzursuzluk ve kusma olduğu belirtiliyor. Akut orta kulak enfeksiyonu olarak adlandırılan bu sorun, antibiyotiklerle tedavi ediliyor. Gereken vakalara ağrı kesici, burun veya kulak damlası öneriliyor.