Çocuğunuzun sizi kızdıran sözleri karşısında ne yapacaksınız?

Miniğinizle baş etmek bazen çok yorucu olabiliyor değil mi? Özellikle de size fazlasıyla ters davranıp, sinirinizi bozan şeyler söyledikçe sakin kalmanız zorlaşır. Ancak meydan okuma ve tartışma, ısrar ettiği şey konusunda ona izin verdiğinizde çocuğunuza kibar olmayı öğretir. Tabii, 3 yaşındaki çocuğunuza onun anlayacağı dilde yanıtlayarak. İşte altın değerinde söyleyeceğiniz yanıtlar (ve tabii es geçmeniz gerekenler)

''Haksızlık bu!''

Ece’nin, 4 yaşındaki oğlu Ada’nın izlediği en favori çizgi filminin son bölümüne müdahale etme denemesi çoğunlukla yatma zamanı savaşına dönüşüyordu. Ada ‘Bu haksızlık anne’ diyor, ardından kollarını göğsünün üzerinde bağlıyor, sonra koridora gidiyor, geri dönüp tekrar ediyormuş ‘Haksızlık!’ Ece, bazı zamanlar bu konuda taviz vermemiş ve ‘Evet küçük bey, hemen şimdi televizyonu kapatıyor ve bir hafta da izlemiyorsun.’ diye kendince çözüm bulmuş.

Çözüm önerimiz:

• Yatma zamanı geldiğinde onunla çocuk arkadaş dilinde konuşun. Neden böyle olmak zorunda olduğunu çocuk-arkadaş örneğiyle açıklayın. ‘Yetişkinler de her istediklerini istedikleri zaman yapamıyor.’ Bu yaklaşım her zaman işler. Bu sözler sonrasında çocuğunuz size nazikçe bakacak, tamam deyip gidip yatağına yatacaktır.

• Bazı uzmanlar bir diğer yol olarak da ''Lütfen bu konu hakkında tekrar konuşabilir miyiz?''ya da ‘Anne, bu kuraldan hiç hoşlanmıyorum.’ gibi cümleler karşısında baştan başlamanızı ve onu irite etmeyecek kelimeler seçerek tekrar konuşmanızı öneriyor. Çocuğa kendini ifade etmesi için yeni bir yol vermek, onu sinir bozucu biri olmaktan çıkarıp daha nazik olmaya teşvik edecektir.

''Sen benim patronum değilsin!''

3 yaşındaki Eda her şeyi kendi yapmak isteyen bir çocuktu. Annesi telaşlıyken, saçlarını tokayla tutturmuş ve arabadaki yerine oturtmuştu. Eda da ‘Sen benim patronum değilsin’ diye cevap vermişti Eda. Anne, ''İddiaya girmek ister misin!'' diye cevap vermemek için dilini ısırmıştı.

Çözüm önerimiz:

• O kelimelerin altında yatan duyguyla bağlantı kurun, gerçek sebebi keşfedin. ‘Burada ne oluyor?’ ‘Kendini ifade etmesi için ihtiyacı olan nedir ve bunu daha uygun şekilde yapması için ona nasıl yardımcı olabilirim’ diye kendinize sorabilirsiniz. Soğukkanlı olun ve çocuğunuzun aslında ne istediğini anlayın.

• Ona seçenekler verin. Yukarıdaki örneğe göre, mesela ‘Saçlarını tepeden mi, yoksa aşağıdan mı tokalamamı istersin?’ diye sorun. Çocuğunuz işbirliği yapmaktan çok uzak olabilir ama sizin bu öneriniz onun tavrını değiştirebilir.

''Hiç birşey yapmama izin vermiyorsun''

10 yaşındaki Can, istediklerini asla yapamayacağını düşünüyordu ve bu konuda mızmızlanmayı öğrenmişti. Annesi Canan, istekleri olduğunda ona sert yanıt veriyordu. ‘Sen ne biliyorsun ki? Haklısın, seni bir gün yalnız bırakacağım. Ama 800 TL ev kirasını ve 400 TL mutfak parasını kazanmalıyım! Haberin olsun.

Çözüm önerimiz:

Ders vermek şikayeti kesebilir ama problemi ortadan kaldırmaz. Konuşurken, sızlanmanın ardında ne olduğunu anlamaya çalışın. ‘Yolunda gitmeyen bir şey mi var? Bilal’lerin evinde daha fazla oynayamadığın için üzgün olduğunu biliyor ve duygularını anlayabiliyorum.’ diyebilirsiniz. Bu cevap ne olursa olsun çocuğunuzun size olan güvenini sarsmaz. Çünkü çocuğunuz size güven duymak isteyecektir. Bu tip bir cümleyle de siz onun seviyesinde bir diyalogun kapısını açmış olursunuz.

''Seni Sevmiyorum''

Senden nefret ediyorum diye bağıran çocuğu karşısında duyguları incinmemiş bir anne olduğunu sanmıyoruz. Hatta yeni bir anne istediğini söyleyen çocukları karşısında dağılmamış, yıkılmamış bir anne olsun. Böyle bir durum karşısında, 6 yaşındaki oğlu Eren’in odasını temizleyip kısa süre sonra şu cevabı veren bir annede olduğu gibi… ‘O gece ona yatağına gidip keyfini çıkarmasın söyledim. Çünkü ertesi gün ona yeni bir anne bulacaktım. Ve oğlum yeni annesinin evine gidebilirdi, tabii oyuncakları olmadan.’ diyor Yasemin.

Çözüm önerimiz:

• Uzmanların çoğu bu sızlanmayı kişisel olarak algılamamanız gerektiğini söylüyor. Çocuklar reddedildiklerinde, istekleri yerine gelmediğinde ya da kızgın olduklarında bu tür sözler söyler. Elbette, bu sözler karşısında soğukkanlı olup, mesafeyi korumanız kolay değil. Bırakın çocuğunuz, ondan kurtulacağınız için mutlu olduğunuzu zannetsin. Serinkanlı olun, gerçek sebebini belirlemeye çalışın.

• 7 yaşındaki Murat, hüsrana uğramış ve tükenmişti. İki saatlik futbol antrenmanı sonrası eve dönerken hamburgeri kirli elleriyle yemesine engel olan annesinin parmağını ısırmış ve ‘Seni sevmiyorum, sen benim arkadaşım değilsin.’ demişti. Annenin cevabı şu olmuştu: ''İyi, duygularını dile getirdin yani.'' Sonrasında eve gelmişler ve her şey unutulup gitmiş.

• Söylemek, uygulamaktan kolaydır. Ona bir şey söylemeden önce sakinliğinizi korumaya çalışın. Uzmanlar, duygusal olduğunuzda 50 IQ puanı kaybettiğinizi söylüyor. Ancak, bir süre sonra sakinleştiğinizde şöyle diyebilirsiniz: ‘Benden nefret ettiğini söylediğinde duygularım incindi.’ Çoğunlukla bu durumda çocuklar sessiz kalırlar ve vicdan azabı çekerler.

• Kızımın yeni bir anne konusundaki ısrarı son zamanlarda çok azaldı ama geceler odasını ziyaret etmeyi reddettiğimde ‘Duygularımı incitiyorsun.’ demeye başladı. Artık çoğu zaman şu kelimeleri kullanıyorum ‘Paylaştığın için teşekkür ederim’.

• Uzmanlar ''Bazen kontrolümüzü kaybeder ve yanlış şeyler söyleriz. Fakat bu da aileler için özür dilemek ya da davranışlarını değiştirmek için fırsattır.'' diyor. Diğer bir deyişle, bazen onlardan beklediğiniz gibi çocuklarınıza siz de daima ''Üzgünüm.'' diyebilirsiniz.