Çocukların cep telefonu kullanımını sınırlamak mümkün mü? Uzmanlara göre çocuğa önce fazla kullanımın zararlarını anlatmak sonra da kullanımın sınırlanması bakımından örnek olmak gerekiyor. Üsküdar Üniversitesi NPİstanbul Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Eda Yavaş Togaer, hayatımızın parçası haline gelen cep telefonlarının artık çocuklar için de vazgeçilmez olduğuna dikkat çekerek çocuklarda ortaya çıkan “sorunlu kullanım” kavramına işaret etti.

Çocuğa telefonu biz veriyoruz

18 yaşından önceki yaş grubu için bağımlılık kelimesini kullanmak istemediklerini, bunun yerine “sorunlu kullanım” ifadesini tercih ettiklerini belirten Uzman Klinik Psikolog Eda Yavaş Togaer, çocukların modelleme ile öğrendiklerini hatırlatarak şunları söyledi: “Akıllı telefonları önce yetişkin olarak biz kontrollü kullanmalıyız ki çocuğa uygun ve doğru model olalım. Çocuk iletişim kurmaya başladığı andan itibaren yemek yemesi için veya işlerimizi yapabilelim diye çocuğun eline cep telefonunu biz veriyoruz. Çocuk, televizyon, cep telefonu gibi sürekli uyaran bir alet ile odaklanmayı öğreniyor. Zaman içerisinde cep telefonuyla oyun oynamak gibi daha farklı yollarla sosyalleşmeyi öğreniyor. Bu yüzyılda artık cep telefonunu tamamen hayatımızdan çıkaramıyoruz. Çocuklar akranları ile sohbet edebilmek ve dünyayı takip edebilmek için cep telefonuna ihtiyaç duyuyorlar.”

Çocuğun hayatını ne kadar etkiliyor?

“Sorunlu kullanım” olması için çocuğun hayatının nasıl etkilendiğine bakılması gerektiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Togaer, arkadaşları ile birebir ilişkiden kaçınan çocukların cep telefonuna yönelebildiğini söyledi. “Öncelikle 'Cep telefonuyla ne yapıyor, ne kadar vakit geçiriyor?' sorularına sağlıklı cevaplar vermemiz lazım” diyen Uzman Klinik Psikolog Togaer, “Sorunlu kullanım diyebilmek için çocuğun hayatını ne kadar etkilediğine bakmamız gerekiyor. Çocuğunuzun okul başarısı iyi ve cep telefonunu sadece sosyalleşmek için kullanıyorsa içiniz biraz daha rahat olabilir. Ancak çocuğunuz odasından hiç dışarı çıkmayıp sadece telefon ile oynuyorsa dikkat! Kendisini arkadaşları içinde rahat hissetmeyen ve birebir iletişimden kaçınan çocuklar, cep telefonuna yönelebiliyor. Sadece oyun oynamak veya aile ile vakit geçirmek istememek de çocukları telefona yönlendirebilir. Aile bu noktalara dikkat ederek çocuğu çok iyi takip etmeli ve bu sorulara net cevaplar vermeli. Özgüveni yetersiz olan ve sosyal ilişki problemi yaşayan çocuklar, telefona daha düşkün olabilirler. Telefon çocuğun kendi alışkanlığı mı yoksa başkalarını taklit mi ediyor sorusuna da yine net cevap vermek gerekir” diye konuştu.

Zararlarını anlatın

Cep telefonunu çocuğun hayatından tamamen çıkarmanın doğru olmadığını belirten Uzman Klinik Psikolog Togaer, doğru kullanım ile ilgili bilgilendirme yapılabileceğini söyleyerek şu tavsiyelerde bulundu: “Çocukları mutlaka iyi anlamak ve bu konudaki yönelimlerinin nedenlerini iyi araştırmamız lazım. Kendi kendimize kurallar ve yasaklar uygulamak yerine çocukla karşılıklı konuşmak ve ortak bir yol bulmak daha yararlı ve etkili olur. Çocuğa fazla kullanımın zararlarını net anlatmak ve bir zarar algısı oluşturmak gerekir. Çocukla işbirliği yaparak belirlenecek kurallara uyum da daha yüksek olur. Telefonu tamamen çocuğun hayatından çıkarmak çok ciddi reaksiyona neden olur. Önce ders çalıştığı takdirde cep telefonuyla ortak belirlenecek süre içerisinde kullanım sağlaması sağlıklı bir yol olarak kullanılabilir. Herkesin evinin kuralları farklıdır. Sizin evinizde belirli bir yaşta cep telefonu almak konusunda bir kural var ise buna da uyulmasının anlatılması gerekiyor.”

Ergenlik döneminde çatışmalar artıyor

Cep telefonu kullanımı ile ilgili ergenlik döneminde yaşanan sorunların biraz daha zor olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Eda Yavaş Togaer, “Bu süre ailelerin çocuklarla daha fazla çatışma yaşadıkları bir dönemdir. Ergen bireye evin kurallarını anlatmak ama öncesinde de onu çok iyi anladığınızı ihtiyaçlarını önemsediğinizi belirtmeniz gerekir. Her iki tarafın anlaştığı sınırlar konulursa, daha sağlıklı bir iletişim olur. Ancak her durumda çocuğun cep telefonunu ne için kullandığından haberdar olmak ve takip etmek gerekir” diye konuştu.

Çocuğunuz teknoloji bağımlısı mı?

Günümüzde birçok ailenin sorunu olan çocukların akıllı cihazlara ve medya araçlarına olan bağımlılığını bu 5 adımla kontrol altına alabilirsiniz.