YKS’nin ilk oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) bugüne kadar yapılan sınavlardan farklı olacak. TYT’nin yayımlanan örnek soruları IQ testine de benzetildi, PISA sorularına da, üniversite mezunlarının girdiği ALES’e de. Uzmanlar ise Liseye Geçiş Sınavı’nı (LGS) hatırlatarak adaylara “Uzun Türkçe sorularıyla karşılaşabilir, süre sorunu yaşayabilirsiniz. Geçmiş yılların ALES sorularına bakın” önerisinde bulunuyor.

Bu yıl üniversite sınavına giren adaylar üç oturumlu ve iki günde tamamlanacak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) katılacak. Sınavın ilk oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) tüm adayların girmek zorunda olduğu bir sınav. Bu sınavdan tek puan türü çıkacak ve adaylar tercihlerini de bu puan türüne göre yapacak. TYT’de 200 ve üzerinde puan alan adayların sınav sonuçları iki yıl geçerli olacak.

4 testten 120 soru

TYT’de adaylara 4 testten toplam 120 soru yöneltilecek. 40 soruluk Türkçe testi Türkçe’yi doğru kullanma, okuduğunu anlama ve yorumlama, kelime hazinesi, temel cümle bilgisi ve imla kurallarını kullanma becerilerini ölçmeye yönelik sorulardan oluşacak. Yine 40 soruluk Temel Matematik testinde soruların kapsamı şöyle olacak: Temel Matematik kavramlarını kullanma ve bu kavramları kullanarak işlem yapma, temel matematiksel ilişkilerden yararlanarak soyut işlemler yapma, temel matematik prensiplerini ve işlemlerini gündelik hayatta uygulama becerilerini ölçmeye yönelik sorular. 20 soruluk Fen Bilimleri testine gelince fizik, kimya ve biyolojide temel kavramları ölçmeye yönelik sorular yer alacak. Soruların dağılımı da 7’şer fizik ve kimya, 6da biyoloji sorusu şeklinde olacak. TYT’nin dördüncü testi ise Sosyal Bilimler Testi. Bu testte amaç adayların tarih, coğrafya, din kültürü ve ahlak bilgisi ile felsefe alanlarındaki temel kavram ve ilkeleri kullanma becerilerini ölçmek. Bu testte de her bir dersten 5’er olmak üzere 20 tane soru yer alacak. Din dersinden muaf öğrenciler ise din soruları yerine alternatif felsefe sorularını çözecek. Bu iki testin soruları ise uzmanlara göre Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) sorularına benziyor.

IQ testi mi olacak?

Sınavın ilk oturumu olan TYT’nin soru tarzı ile ilgili çok tartışma oldu. Çünkü kaldırılan üniversite sınavının ilk oturumu olan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile büyük farklılık gösteriyordu. Özellikle de öğrencilerin Türkçe ve matematik becerilerini ölçeceği söylenen Türkçe ve Temel Matematik ile ilgili ÖSYM’nin yayımladığı örnek sorular bu sınavın “IQ sınavı”, “PISA gibi”, “ALES sorularına benziyor” yorumlanmasına neden oldu.

LGS soruları gibi mi?

Fen Bilimleri Rehberlik Koordinatörü Cihan Yeşilyurt ise geçtiğimiz ay yapılan ve tıpkı TYT gibi “öğrencilerin becerilerinin ölçüleceği sorular olacak” diye tanıtılan Liseye Geçiş Sınavı (LGS) sorularına dikkat çekerek, adayları uyarıyor: “TYT soruları incelendiğinde bilgiyi kullanma, akıl yürütme ve yorumlamayla ilgili oldukları görülüyor. Bu yüzden de geçmiş yıllarda çıkmış ALES sorularını bulup çözmek özellikle Türkçe, matematik ve geometri dersleri için büyük avantaj sağlayacak. Ayrıca LGS sorularını incelediğimizde çok uzun ve anlaşılması zaman alan sorular olduğunu gördük. Aynı tarz soruların TYT-AYT’de de çıkabileceği unutulmamalı. Adaylar her türlü soru tarzına hazırlıklı olmalı. ALES sorularına bakmak bu bakımdan çok önem taşıyor.”

Dil bilgisi soruları

Uzmanların Türkçe sorularıyla ilgili adayları uyarısı ise özellikle dil bilgisi kurallarına ilişkin. Örnek sorular dikkate alındığında YGS’ye oranla daha fazla dil bilgisi ile ilgili soru olacağını vurguluyorlar. YGS’ye göre anlam sorularının da azaldığına dikkat çekiyorlar. Yine Türkçe sorularıyla ilgili uyarı ise uzun sorulardan oluşabileceği ve ALES tarzındaki gibi bir metinden birkaç sorunun çıkabileceğine ilişkin oluyor.

Matematik için mantık

Eğitim uzmanları TYT Matematik sorularının alan bilgisiyle birlikte mantık yürütme, okuduğunu anlama ve muhakeme etme üzerine tasarlanacağını vurguluyor. “Sözel yönü güçlendirilmiş” matematik sorularını sözel öğrencilerinin de kolaylıkla yapabileceğini, sayısal ve eşit ağırlık öğrencilerinin ise hiç zorlanmayacağını dile getiriyor. Sınavın geometri sorularıyla ilgili yorum ise “analitik düşünme” gerektirdiğine ilişkin. Matematik sorularının da tıpkı Türkçe gibi ALES tarzında hazırlandığı ama YGS’den daha kolay olduğu belirtildi.

Fen ve sosyal, YGS soruları gibi mi olacak?

Örnek soruları inceleyen tüm eğitimcilerin Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler testlerindeki sorulara ilişkin yorumları “YGS formatına uygun” oluyor. Sosyal Bilimler testinde yer alan coğrafya sorularında harita bilgisinin sorgulandığı vurgulanarak, öğrencilerin de en fazla hatayı harita ve grafik okuma sorularında yaptıklarına, bu yüzden de bu sorularda dikkatli olmaları gerektiğine dikkat çekiliyor. Ancak bazı soruların yalnızca yorumla çözülebileceği, bazılarının ise bilgi olmadan sorunun çözümünün mümkün olmadığını belirten uzmanlar, “Sorularda bilginin önemi artıyor” diyor.

Tarih sorularının da, din dersi sorularının da tıpkı YGS gibi olmasının beklendiğini anlatan uzmanlar, felsefe sorularında çeldiricilere dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor. “Çünkü örnek sorularda çeldiricilerin çok güçlü olduğu görülüyor. Sorular YGS sorularına benzemekle birlikte, verilen seçeneklerin çeldirici olması öğrencileri zorlayabilir” diye konuşuyor. TYT’nin Fen Bilimleri testine gelince yine uzmanların örnek soruları inceledikleri yaptıkları yorum YGS soruları gibi oluyor. Bu yüzden adayların sosyal gibi fen sorularına da YGS gibi hazırlanmalarını öneriyor. Eğitimciler kimya sorularının bilgi istemesine rağmen zorlayıcı sorular olmadığını, normal bir çalışma temposundaki tüm öğrencilerin çözebileceğini belirtirken, biyoloji sorularında da düzenli çalışanların zorlanmayacağını söylüyor. Fizik sorularına gelince “Temel bilgi olmadan çözülmesi zor” yorumu var.

Dikkat: Zaman sorunu yaşanabilir?

Eğitimcilerden adaylara bir uyarı da TYT’de yaşanabilecek zaman sorununa ilişkin. 135 dakika sürecek sınavda her soru için 1.125 dakika süre olacak. Ancak soruların LGS’deki gibi uzun ve karmaşık çıkma olasılığı, ALES’teki gibi tek metinden 2-4 soru sorulması durumunda adayların zaman sorunuyla karşı karşıya kalabileceklerine dikkat çekiliyor. Bunun için de öneri adayların denemelerde gerçek sınava girmiş gibi sınav provası yapmaları.

Hangi teste kaç aday girecek?

Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın (YKS) birinci oturumu olan ve tüm adayların girmek zorunda olduğu Temel Yeterlilik Testi’ne (TYT) 2 milyon 322 bin 421 aday başvurdu. Sınavın ikinci oturumu olan ve lisans programları tercihi yapacak adayların gireceği Alan Yeterlilik Testleri’ne (AYT) başvuran aday sayısı da 1 milyon 982 bin 669 oldu. Sınavın üçüncü oturumu Yabancı Dil Testi’ne (YDT) 128 bin 457 aday başvurdu.

Yazı: Pervin Kaplan