Aşıların hafif yan etkileri nelerdir?
Bebeklerde aşıdan sonra huzursuzluk, uyku, ateş gibi belirtiler için ne yapmak gerekir? Aşıdan sonra banyo yaptırılır mı? Aşıların koruyuculuğu nedir? Detaylar için okumaya devam edin…
Aşıların enfeksiyon hastalıklarından korunma, bu hastalıklar nedeniyle oluşan sakatlık ya da ölümlerin oluşmasında önemli role sahip olduğu vurgulanıyor. Bebeklere yapılan aşılar ve sonrasında yapılan takip konusunda ebeveynler bazı konuları merak ediyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Elif Erdem Özcan, aşıların koruyuculuğu ve aşı sonrası yan konusunda bilgiler verdi.
Her aşının kendi özelliğinden veya üretim teknolojisinden gelen bir koruyuculuk yüzdesi vardır. Bazı aşılarda %100 yakın koruyuculuk olduğu halde bazılarında bu %60 civarındadır. Maksimum sonuç alabilmek için aşıların uygun doz, uygun teknik ve saklama koşullarında uygulanması gerekmekte; aşılar üretimden uygulamaya kadar geçen sürede soğuk zincir sistemi korunarak saklanmalıdır. Yine aşıların istenilen etkinliği sağlaması için belirli bir program doğrultusunda yapılması gerekir.
Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve iştahsızlık aşılardan sonra görülebilen sistemik belirtilerdir. Kendini ifade edemeyen küçük bebekler bu şikâyetlerini huzursuzlukla dışa vurur. Bebek bu sırada yaşına ve kilosuna uygun dozda analjezik, antipiretiklerle rahatlatılabilir. Bu belirtiler de 48-72 saat içinde kendiliğinden düzelmektedir ve bebeğe herhangi bir kalıcı zarar oluşturmamaktadır.
Her aşı, her bebekte aynı belirtileri göstermeyebilir. Bebeği yakın gözlemleyip belirtilerine göre ateş düşürücü vermek daha doğru bir yaklaşımdır. Bir istisna meningokok B aşısıdır. Hızlı ateş yükselmesi yapabildiği için 2 yaş altı bebeklerde antipiretikle birlikte uygulanabilir. Aşıdan önce yemek yedirmenin ya da banyo yaptırmanın sakıncası yoktur.
Aşıdan sonra halsizlik ve kas ağrısına bağlı bebeklerde fazla uyuklama olabilir. Ama bu bebekler uyandırılabilir ve beslenmeye normal olarak devam ederler.
Aşı sonrası 48-72 saate kadar ateş görülebilir. Uygun ateş ölçümüyle yüksek ateş saptandığında bebeğin yaşına ve kilosuna uygun ateş düşürücüler verilebilir. 48-72 saati aşan ateş varlığında aşıya bağlanmamalıdır, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.
Şişlik kendiliğinden geçecektir. Herhangi bir masaj, soğuk uygulama, ilaç uygulamaya vs. gerek yoktur.
Aşılardan sonra banyo yaptırılmasında sakınca yoktur. Bunun tek istisnası, BCG (Verem) aşısıdır. Bu aşı yapıldıktan sonra 48-72 saat banyo yaptırılması önerilmez. Aşı yapılan yerin üzerine, masaja, herhangi bir ilaç sürülmesine veya bu yerin kapalı tutulmasına gerek yoktur.
Hepatit A ve rotavirüs aşısından sonra 2-3 gün sürebilen, çok şiddetli olmayan ishal görülebilir. Bebeğin sık sık beslenmesini sağlayıp izlemek gerekir. Bir ilaç kullanmaya gerek yoktur.
Vücutta tam bir bağışıklığın sağlanabilmesi ve bebeğin mikroplara karşı açık halde kalmaması için, aşıların önerilen zamanlarda yaptırılması büyük önem taşır. Aksi halde bebek mikropla karşılaşırsa hastalık gelişebilir. Ancak, çeşitli nedenlerden dolayı, daha önce bazı aşıları yapılamayan veya geç yapılan çocukların, engel durum ortadan kalkar kalkmaz aşılarının tamamlanması büyük önem taşır. Rotavirüs aşısı dışındaki diğer aşılar geçerli sebepler varlığında geciktirilebilir. Rotavirüs aşısının ilk dozu en geç 14 hafta 6 günden önce yapılmalıdır.