Balkan sosu Ajvar

Yaz günlerinin yavaş yavaş sonuna gelirken, kış hazırlıkları da hızlandı. Ağustos güneşiyle tadı doruklara çıkan domates, biber, patlıcan ve kabak, kışın da yenebilsin diye kavanozlanıp konserve yapılıyor. Menemenlik domates, türlü sebzeyi çoğumuz zaten biliyoruz. Acaba başka değişik ne yapılabilir, diye araştırırken Ajvar, gözüme takıldı. Aslında “Ayvar” diye okunurmuş ancak Türkçe’ye “Ajvar” olarak geçmiş. Boşnaklar her eylül ayında bolca pişirip stoklar ve yıl boyu her gün kahvaltıda tüketirmiş.

Közlenmiş patlıcan ve kırmızı kapya biberin, domates, soğan ve sarımsak ile blenderden geçirilmesiyle oluşan bu sos, gerçekten nefis bir tat. Gece kalkıp ekmek üzerine sürmelik, makarnaya ketçap niyetine koymalık, kahvaltılık, mezelik, bir yiyenin yeniden yemek istediği ajvarı ben de yaptım.

‘Patlıcan salçası’

Balkan sos ve mezesine, bazıları “patlıcan salçası” da diyor. Beyaz peynirin yanında çok iyi gittiği söyleniyor. Hamburgerin içinde ketçap gibi tüketenler de varmış. Kolları sıvadım, Google’da arayınca karşıma çıkan tariflerin içinden aklıma yatanı seçtim. Mutfakgram.com’un tarifine göre:

• 3 tane kapya kırmızı biber
• 2 patlıcan
• 5 orta boy domates
• 3-4 diş sarımsak
• 1 kuru soğan
• 1 çay bardağına yakın sıvıyağ
• Tuz
• Pul biber
• Toz kırmızı biber

Benim patlıcanım 3 kilograma yakındı. Biber ve domates ise 1’er kilogramdı. Patlıcanlı lezzetleri sevdiğim için, ben böyle tercih ettim. Ancak öğrendiğime göre aslında Ajvar’ın kırmızı biberi çok olurmuş. Hatta “Asıl Ajvar sadece kırmızı biber ile yapılır” diyenler bile var. Bir dahakine biberini daha fazla koyacağım.

Yapılışı ise şöyle:

“Patlıcan ve biberler közlenir. Kabukları soyulur, bıçakla parçalanır. Soğan piyazlık doğranır. Domatesin kabukları soyulup doğranır. Tavaya yağ konup, soğanlar sotelenir. Domates eklenir, yumuşayıncaya kadar pişirilir. Közlenmiş patlıcan ve biber eklenir. Baharat ve tuzu konur, 5 dakika pişirilir. Ocaktan alınıp, robotta parçalanır, kavanoza doldurulur, buzdolabında saklanır. Kışlık yapılacaksa robotta parçalanan sos, tekrar kaynamaya başladığında steril kavanozlara sıcak sıcak konur, steril kapakları sıkıca kapatılır ve ters çevrilir. Soğuduğunda düz çevrilerek saklanır.”

Çorbası da yapılıyor

Mutfakgram.com’un bu tarifinden farklı bir bilgiye de rastladım. Meğer ajvarı çorba olarak tüketmek de mümkünmüş. Bunun için “1 kase Ajvar sos tencereye alınır, 4 su bardağı kaynamış su eklenir. 5-10 dakika kaynatılır”mış. Ayrıca isteyen 1 tatlı kaşığı un da ekleyebilirmiş. Ben, bu 1 tatlı kaşığı unu yağda kavurup ajvar sos ve su ile karıştırmayı planlıyorum. Sonucunu size bildiririm.

Denerseniz, şimdiden afiyet olsun…