Çocuklar başarısız olmaktan korktuklarında genellikle ya başarısızlık olasılığından kaçınmayı tercih ederek daha başlamadan pes eder ya da bir şeyi ilk seferde doğru yapamadıklarında üzülürler ve kendilerini sonrası için motive edemezler… Böyle durumlarda ebeveynlerine her zamankinden daha fazla ihtiyaçları olur. Peki, başarısızlık yaşayan çocuğa ebeveyni nasıl davranmalı? İşte işinizi kolaylaştıracak birkaç öneri:

1- Başarısızlığa ilişkin tutumunuzu değiştirin

Çocuklar bizim örneğimizden öğrenirler, bu nedenle hatalara ve başarısızlıklara karşı kendi tepkilerimize dikkat etmeliyiz. Stanford Üniversitesi’nden Carol Dweck ve Kyla Haimovitz, çocukların başarısızlıkla ilgili tutumlarını ebeveynlerinden öğrendiklerini keşfettiler. Çocuklar ebeveynlerini izleyerek iki düşünceden birini geliştirirler: Başarısızlığın "geliştirdiği" veya başarısızlığın "zayıflatıcı" olduğu. Hata yaptığınızda olumlu veya mizahla karşılık vermeye çalışın. Çocuğunuzla hatalarınızdan (geçmişteki veya şimdiki) öğrendikleriniz hakkında konuşun ve kendinizi toparlayıp yeniden denemeye istekli olun. Çocuğunuz zorlandığında endişe veya kaygı göstermemeye çalışın. Bunun yerine iyimser bir tutum sergilemek için elinizden geleni yapın. Unutmayın, çocuğunuz eğer başarısız olmadıysa o gün zorlayıcı hiçbir şey denememiştir.

2- Yeteneği değil çabayı vurgulayın

Aynı doğrultuda, yetenekten çok çabayı vurgulamak önemlidir. İster başarıyı ister başarısızlığı ele alıyor olun, yetenekten (ve sonuçtan) ziyade çabayı (ve süreci) vurgulayın. Bu yöntem sayesinde çocuğunuz başarısızlığı yeni bir açıdan görmeyi öğrenecek.

3- Koşulsuz sevgiyi gösterin

UC Berkeley profesörü Matt Covington'a göre başarısızlık korkusu, doğrudan kendinize verdiğiniz değerle veya bir kişi olarak değerli olduğunuz inancıyla bağlantılıdır. Çocuklar genellikle öz değerlerini ebeveynlerinin onlar hakkında ne düşündüğüne bağlarlar. Yüksek notlara, mükemmel atletik veya sanatsal performansa, mükemmel davranışlara vb. sahip olmadıkları takdirde ebeveynlerinin onları o kadar sevmeyeceğini veya takdir etmeyeceğini hissedebilirler. Doğal olarak bu inanç, başarısızlık korkusuyla sonuçlanır. Çocuğunuzu, hata yaptığında ya da yanlış kararlar verdiğinde bile koşulsuz sevdiğinizi açıkça belirterek, çocuğunuzun kendine değer verme duygusunu artırabilirsiniz.

4- “En kötü durum senaryosu” hazırlayın

Girişimci, yazar Tim Ferriss, "En kötü durum senaryosu" çalışmasını yürütüyor. Bu çalışmaya göre ilk sütunda en kötü senaryolarını sıralıyor. İkinci sütunda, bu senaryoların gerçekleşme olasılığını azaltmanın yollarını, üçüncü sütunda ise bu senaryoların her birinden nasıl kurtulacağını yazıyor. Benzer şekilde, eğer çocuğunuz yeni veya zorlu şeyleri denemekten korkuyorsa, "En Kötü Durum Senaryosu" alıştırması yardımcı olabilir. Çocuğunuzla beyin fırtınası yapabilmek için bir parça kağıt alarak başlayın ve çocuğunuza aşağıdaki gibi sorular sorun:

“Her şey ters giderse olabilecek EN KÖTÜ şey ne olabilir?

Bunun gerçekleşmesi ne kadar muhtemel?

DAHA FAZLA ne olması muhtemel?

Bu en kötü senaryoyu önlemek için yapabileceğiniz bir şey var mı?

En kötü senaryo gerçekleşseydi ne yapardınız?”

Buradaki fikir, çocuğunuzun başarısızlık korkusunun çoğunlukla temelsiz olduğunu anlamasına yardımcı olmaktır. Çocuğunuz ayrıca olumsuz sonuçları önlemek için bir şeyler yapabileceğini fark edecek ve bu da ona güç ve kontrol duygusu verecektir.

5- Çözüme odaklanmalarına yardımcı olun

Çocuklarımızın başarısız olmasına izin verin ve çocuklarınızı sorunlardan korumak yerine çözümlere odaklanmalarına yardımcı olun. Hangi eylemleri gerçekleştirdiklerini, bu eylemlerin sonuçlarını ve gelecekte bu sonuçlardan nasıl kaçınılabileceğini tartışın.

Şunun gibi sorular sorun:

“Ne yanlış gitti?

Bir dahaki sefere bunu nasıl düzeltebilir veya önleyebilirsiniz?”

Çocuğunuzun çözümler için beyin fırtınası yapmasına izin verin, ancak çocuğunuz bunu yaparken siz de önerilerde bulunabilirsiniz.

6- Başarı ve başarısızlık hakkında konuşmalar yapın

Fransız araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırma, öğrenmenin zor olabileceği ve başarısızlığın öğrenme sürecinin doğal bir parçası olduğu söylenen çocukların, aslında bu tür güvenceler verilmeyen çocuklara göre testlerde daha iyi performans gösterdiğini ortaya çıkardı. Çocuklarımız hataları kabullenmeyi öğrendikçe, çözümün pes etmek olmadığını anlayacaklar ve yeni zorluklarla coşkuyla başa çıkma güvenini ve cesaretini bulacaklardır.

Referanslar:

Ashley Cullins. “6 Ways to Help Your Child Overcome the Fear of Failure”. Şuradan alındı: https://biglifejournal.com/blogs/blog/help-your-child-overcome-fear-of-failure