BBC’nin 11. Kez yayınladığı, dünyanın en etkili ve ilham verici kadınlarını seçtiği BBC Dünyanın En Etkili 100 Kadını listesi olan “100 Women 2023” listesi açıklandı. Dünyaca ünlü bilim insanı Canan Dağdeviren, BBC’nin 2023 yılı için dünyanın en etkili ve ilham verici kadınları olarak seçtiği 100 kişilik listede yer aldı.

BBC Dünyanın En Etkili 100 Kadını listesinde: Canan Dağdeviren

Amerika'daki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapan Türk bilim insanı Canan Dağdeviren ve ekibi, bitmeyen kalp pilinin ve meme kanserini erken tespit eden sütyenin mucidi. Dağdeviren ve ekibi, yaptığı son çalışma ile meme kanserini daha erken tespit edebilen bir sütyen tasarlamıştı. BBC’nin ise bu yılki listede, kadınların karşılaştığı bazı temel zorlukları ve bu zorlukların üstesinden gelmek için gösterdiği ilham verici yöntemlere odaklandığı biliniyor. BBC ayrıca listeyi açıklarken "Aşırı sıcaklar, orman yangınları, sel ve diğer doğal afetlerin manşetlerden düşmediği bir yılda, iklim değişikliğiyle mücadele ve etkilerine uyum sağlamak için harekete geçen kadınlar listede öne çıkıyor." ifadesine yer verdi.

Canan Dağdeviren: Elektronik sutyen teyzem için

Cumhuriyet'in 100. yılında "Biz de varız!"

BBC’nin 2023 yılı için açıkladığı Dünyanın En Etkili 100 kadını arasında yer alan Canan Dağdeviren, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada şöyle ifade etti:

“BBC’nin onbirincisini düzenlediği, dünyanın dört bir yanından seçilen 100 ilham verici ve etkili kadın listesine seçilmiş olmaktan, Cumhuriyet’in 100. Yılında bu listede Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil ederek ‘Biz de varız!’ diyebilmekten dolayı çok mutluyum. Kadınlar için icat ettiğim medikal cihaz buluşlarım dünya kadınlarına ve onları sevenlere armağan olsun. Çok yaşa Cumhuriyet!”

Dünyanın en etkili 100 kadını arasında Canan Dağdeviren

BBC’nin 11. Kere yayınladığı “Dünyanın En Etkili 100 kadını” listesinde yer alan diğer bazı isimler şöyle:

Avukat ve eski ABD First Lady'si Michelle Obama, Harvard Üniversitesi'nden Nobel Ödülü sahibi Claudia Goldin, insan hakları avukatı Amal Clooney, Ballon d'Or ödüllü futbolcu Aitana Bonmati, yapay zeka uzmanı Timnit Gebru, feminist ikon Gloria Steinem.

Tıp bilimine yön veren 15 kadın bilimcimiz

14 Mart Tıp Bayramı vesilesiyle "Tıp Bilimine Yön Veren 100 Türk" adlı kitapta yer alan 15 kadın bilimcimizi hatırlayalım...

15

Özlem Türeci Özlem Türeci 20 yıldan fazla bir süredir kanser araştırmaları yapıyor. Araştırmalarının odak noktası, hematolojik olmayan kanserler için immünoterapötik ilaç hedeflerinin tanımlanması ve antikor geliştirmenin yanı sıra, aşı bazlı tedavilerin belirlenmesi. Özlem Türeci, 2001 yılında Mainz, Almanya'da bulunan GANYMED Pharmaceuticals AG'yi kurdu ve Kasım 2008'den bu yana genel müdürlük görevini yürütüyor ve başhekim olarak görev yapıyor. Tümör antijenlerinin karakterizasyonu için SEREX teknolojisini geliştiren Türeci, 1995 yılında Alman Hematoloji ve Onkoloji Derneği Vincenz Czerny Ödülü ve 1997'de University Saarland'ın Calogero Pagliarello Araştırma Ödülü'nü kazandı. Kaynak: onedio.com

Biykem Bozkurt Amerika'da Baylor College of Medicine'deki Kardiyoloji Bölümü'nde profesör olan Biykem Bozkurt, aynı zamanda aynı üniversitenin Kalp Yetmezliği Araştırma Kış Merkezi ve Mary ve Gordon Cain Vakfı Başkanı. Amerikan İç Hastalıkları Kurulu'ndan Kalp-Damar Hastalığı ve İleri Kalp Yetmezliği ve Kardiyak Transplantasyon sertifikalarına sahip.

Figen Söylemezoğlu 2005 yılı Hacettepe Üniversitesi Bilim Ödülü'ne sahip Söylemezoğlu'nun 150'nin üzerinde makale ve araştırması bulunuyor. Söylemezoğlu, Zürih Üniversitesi Nöropatoloji Enstitüsünde nöropatoloji alanında uzmanlaşmış ve Dünya Sağlık Örgütü Kanser Araştırma Ajansında (IARC) 2000-2003 yıllarında beyin tümörleri üzerine çalışmalar yaptı. Çalışma alanları arasında sinir sistemi tümörleri, epilepsi patolojisi, göz tümörleri bulunuyor.

Yasemin Alanay 2010 yılında Hacettepe Üniversitesi Bilim Teşvik Ödülü'ne layık görüldü. 2011 yılında Çocuk Genetik Hastalıkları Türkiye'de ilk kez Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlığı sonrası üst ihtisas olarak kabul edildi. Dr. Alanay yan dal diploması alan ilk hekimler arasında yer aldı. 2013 yılında Profesör unvanı aldı. Dr Alanay, Avrupa ve ABD'de çok merkezli çok sayıda çalışmanın içinde yer aldı, pek çok hastalığın genetik nedeninin aydınlatılmasına katkıda bulundu. Özellikle çekinik kalıtılan ostegenezis imperfekta ve yüz gelişiminde rol alan genlerin tanımlandığı çalışmalarda baş araştırmacıdır. Bu alanlarda iki yeni gen tanımladı.

Aylin Yıldırır Aylin Yıldırır, Türk Kardiyoloji Derneği (TKD), Avrupa Kardiyoloji Derneği, Avrupa Ateroskleroz Derneği, Avrupa Girişimsel Kardiyoloji Derneği, Türk Girişimsel Kardiyoloji Birliği ve Ankara Tabip Odası üyesidir. Prof. Yıldırır'ın uzmanlık alanları içinde girişimsel kardiyoloji (koroner anjiyografi, kalp kateterizasyonu, koroner girişimler, stent, damardan pıhtı çıkarma, damar içi akım ve basınç ölçümü, damar içi ultrason), akut koroner sendromlar, miyokart enfarktüsü, kalp kapak hastalıkları, lipit bozuklukları (kolesterol ve trigliserid yüksekliği) ve hipertansiyon bulunuyor. Ayrıca kendisinin yayınlanmış kitapları ve ulusal ve uluslararası makaleleri var.

Fatma Nurhan Özdemir Ankara Tıp Fakültesi mezunu olan Prof. Dr. Fatma Nurhan Özdemir, uzmanlığını Ankara Üniversitesi İç Hastalıkları'nda tamamladı. Tıpta Yandal Uzmanlığını ise 1993'te Ankara Üniversitesi, Nefroloji (İç Hastalıkları) Bölümü'nde bitirdi. Halen çalışmalarını Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Nefroloji Servisi'nde sürdüren Fatma Nurhan Özdemir özellikle nefroloji, böbrek nakli ve iç hastalıkları alanlarında çalışıyor. Prof. Dr. Fatma Nurhan Özdemir'in ulusal ve uluslararası bilimsel dergilerde pek çok makalesi yayınlandı.

Lale Tokgözoğlu Prof. Tokgözoğlu, 2003-2005 yılları arasında Avrupa Ateroskleroz Derneği yönetim kurulu üyeliği, 2005-2009 yılları arasında genel sekreterliği yaptı. 2009-2013 yılları arasında Avrupa Ateroskleroz Derneği eşbaşkanlığına seçildi. Bu görev tamamlanınca halen bu derneğin eğitim komisyonu başkanlığını sürdürmektedir. 2008 yılında 77'nci Avrupa Ateroskleroz Derneği Kongresi'ni ilk kez Türkiye'ye aldı. Prof. Tokgözoğlu, Dünya Ateroskleroz Derneği Avrupa Federasyon başkanlığını 4 yıl süreyle yapmış, ardından 60 ülkenin oyu ile bu derneğin de genel sekreterliğine seçildi. Halen bu derneğin yönetim kurulunda çalışmaya devam ediyor. Prof. Tokgözoğlu, Fellow of the American College of Cardiology ve Fellow of the European Society of Cardiology unvanını taşıyor.

Esen Karamürsel Akpek Akpek, keratoprotez cihazları alanında patent sahibidir, Cora Verhagen İmmünoloji Ödülü, Amerikan Oftalmoloji Başarı Ödülü ve başka pek çok ödül kazanmıştır. Kornea ve oküler yüzey hastalıklarının cerrahi tedavisinde uzman olan Akpek, her türlü donör ve yapay kornea nakli ameliyatlarını gerçekleştirebiliyor. Zorlu katarakt ameliyatlarında ve komplike ön segment rekonstrüksiyonu vakalarında da uzmandır. Klinik uzmanlığı, enflamatuar göz bozuklukları, korneanın alerjik ve immünolojik hastalıkları ve konjonktiva, sklerit, üveit, katarakt cerrahisi, korneal transplantasyon, limbal kök hücre transplantasyonu ve keratoprotezidir.

Rezan Topaloğlu 1994-1995 yılları arasında TÜBİTAK NATO bursunu alarak Londra Guy's Hastanesi ve Hammersmith Hastanesi'nde kronik böbrek yetmezliği, transplantasyon ve sistemik lupus eritematozis konularında çalıştı. Topaloğlu'nun başlıca ilgi alanları, renal transplantasyon, sistinoz, IgA nefropati, Lupus ve HSP nefriti, Nefrotik sendrom ve ailesel Akdeniz ateşidir. Ekibiyle birlikte 1998'de ailevi Akdeniz ateşi konusunda TÜBİTAK Araştırma Ödülü'nü aldı. 1999'da pediatri profesörü oldu. 2002 yılında Avrupa Pediatrik Nefroloji Kurumu (ESPN) araştırma ödülünü aldı. 2013'ten itibaren Dünya Peditarik Nefroloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi ve Genç Nefrolog Eğitim Komitesi Başkanlığını yaptı.

Meral Beksaç 1994'ten başlayarak ülkemizde ilk kez kordon kanı kök hücrelerinin insan kullanımına girmesi, ilk kordon kanı nakli (1995), ilk akraba dışı kordon kanı nakli ve ilk tek uluslararası akredite (FACT/NETCORD) Akraba Dışı Kordon Kanı Bankası'nı kurdu. Son dönemde kalıntı hastalık ölçümünün tedavide gereği konusunda ülkemizde öncül rol oynayarak bu alandaki çalışması 2017'de New York'taki Lenfoma&Miyeloma kongresinde en başarılı temel bilim araştırması ödülüne layık bulundu. Ankara Üniversitesi bünyesinde geliştirilen yeni ilaç molekülleriyle in vitro anti-miyelom etkisine yönelik sonuçlar iki patent başvurusuna yol açtı. Prof. Beksaç halen Balkan Miyelom Çalışma Grubu'nun başkan yardımcılığını, Türk Hematoloji Derneği'nin immunohematoloji alt komite başkanlığını, Türkiye Kemik İliği Transplantasyon Vakfı'nın başkanlığını yürüttü.

Berrak Yeğen Berrak Yeğen, araştırmalarını, gastrointestinal motilite ve düzenlenmesinde rol oynayan nöral ve humoral faktörler, inflamasyon modelleri ve gastrointestinal peptitlerin biyolojik etkileri üzerine yoğunlaştırmıştır. Yeğen, ayrıca eğitim alanında da araştırmalar yürütüyor ve Sandoz Bilim Ödülleri Farmakoloji Bilim Dalı'nda üçüncülük ödülü, İstanbul Tabip Odası Tıp Bilim Ödülü, 1997 Sedat Simavi Vakfı Sağlık Bilimleri ve Eczacıbaşı Tıp Teşvik Ödülü gibi pek çok ödülü bulunuyor.

12) Hülya Kayserili Karabe 1992-2004 yıllarında İstanbul Üniversitesi Prenatal Tanı ve Araştırma Merkezinde uzman doktor, 2004-2015 yıllarında Tıbbi Genetik AD & Pediatrik Genetik BD, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Kasım 2000'de Tıbbi Genetik Doçenti ve 2009 yılında profesör unvanını aldı. Şubat 2015'ten itibaren Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Bölümü'nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürüyor. Özellikle akraba evliliklerinden doğan çocuklardaki genetik bozukluklarla ilgili çalışmaları bulunuyor.

13) Serap Aksoy Serap Aksoy 2002-2010 yılları arasında Yale Üniversitesi'nde Mikrobiyal Hastalıklar Epidemiyolojisi Bölümü'ne başkanlık yaptı. Yale Üniversitesi'nde ekip arkadaşlarıyla birlikte çalıştığı laboratuvarda özellikle Afrika tripanosomlarını ileten ve çoklu simbiyotik mikropları barındıran çeçe sineklerinin biyolojisini anlamayı amaçlıyor. Prof. Dr. Serap Aksoy başkanlığındaki 140 kişilik uluslararası ekip, 10 yıl süren araştırmalar sonucunda özellikle Afrika kıtasında ölümcül uyku hastalığının taşıyıcısı olan çeçe sineğinin gen haritasını çıkarttı. Bu sayede Afrika'da insanlarda uyku, hayvanlarda ise nagana hastalığına sebep olan çeçe sineğiyle mücadelede önemli bir ilerleme sağlandı. Aksoy'un laboratuvarı, çeçe popülasyonlarını azaltmak veya hastalık iletme yeteneklerini azaltmak için yeni yöntemlerin geliştirilmesine odaklanıyor. Sık sık bu alanda yapılan uluslararası eğitim programlarına katılan Aksoy, 2015'te, Entomological Society of America'nın Onur Üyesi seçildi.

14) Seza Özen Kaliforniya'da Stanford Üniversitesi'nde doktora sonrası çalışmalarından sonra Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'na öğretim görevlisi olarak döndü. Çalışmalarına burada devam eden Prof. Dr. Seza Özen, 2000 yılında profesör unvanını aldı. Özen, daha sonra Pediatrik Romatoloji uzmanlığını da elde etti. Şu anda Pediatrik Romatoloji Bilim Dalı'nda görevini (bilim dalı başkanı) sürdürüyor. Prof. Dr. Seza Özen 2010 yılında TÜBİTAK Bilim ödülünü, 1998 de TÜBİTAK Ailevi Akdeniz Ateşi ödülünü, 1998'de TÜBİTAK Teşvik ödülü, 1996'da Hacettepe Üniversitesi Bilim Teşvik ödülü, 1993'te Eczacıbaşı Tıp Teşvik ödülünü aldı. Pek çok ulusal ve uluslararası projeye katılan Özen'in çok sayıda referans kitabında bölümleri ve 400'ün üzerinde makalesi bulunuyor.

15) Canan Dağdeviren Esnek ve katlanabilir, deri üstüne yapıştırılabilir veya giyilebilir elektronik aletler üzerine çalışmalar yaptı. Medikal teknoloji alanında çalışarak pilsiz çalışan giyilebilir bir kalp çipi (PZT MEH) ve cilt kanserini teşhis eden bir cihaz geliştirdi. Forbes'in 30 Yaş Altı Bilim İnsanı listesinde de yer aldı. Canan Dağdeviren ayrıca BBC'nin 2023 yılı için dünyanın en etkili ve ilham verici kadınları olarak seçtiği 100 kişilik listede yer aldı.