Bazı ilişkiler, diğerlerinden daha iyi ilerler ve bazı çiftler, daha tatmin edici bir ilişki içerisinde uzun süre mutlu olabilirler. 1970’lerden bu yana Psikolog Dr. John Gottman ve ekibinin yaptığı uzun süreli araştırmalarda, insanların ilişkilerindeki davranışlarını anlamak için binlerce çift üzerinde çalıştılar ve laboratuvarda yapılan çalışmaların ardından bu çiftler yıllar boyu izlendi. Araştırma sonuçlarına göre, altı yıl içerisinde ayrılan çiftlerin altı benzer alışkanlığa sahip olma eğiliminde olduğu ortaya çıktı.
1- Zorlayıcı başlangıçlar
Bir konuşmanın ilk üç dakikası, o konuşmanın nasıl biteceğine dair önemli göstergeler taşır. Bu yüzden, bir konuşma nazikçe başlarsa, konuşmanın yumuşak ve olumlu bir yönde ilerlemeye devam etmesi daha olasıdır. Sert başlayan konuşmalar, genellikle her zaman sert bir şekilde biter. Konuşmaya ‘sen böylesin’, ‘her zaman’, ‘asla’ gibi ifadelerle başlamak, o konuşmanın zorlu geçeceğinin ilk işaretidir. Örneğin “asla ev işlerine yardım etmiyorsun” ya da “hep telefonunla ilgileniyorsun” dediğinizde, karşınızdakini hazırlıksız yakalayan veya tehditkar bir ses tonu kullandığınızda, bir konuşma değil, çatışma başlatmış olursunuz. Elbette duygularımız inişli çıkışlı olduğundan, her zaman doğru tonda bir konuşma yapmaya çalışmak kolay olmaz, ancak araştırmaların boşanan çiftlerde ortak gördüğü ilk nokta, böyle zor başlayan konuşmaların sıklıkla yapılıyor olmasıdır.
2- Çatışmalarda “dört atlı”nın kullanılması
John Gottman’ın “Mahşerin Dört Atlısı” olarak adlandırdığı ve kıyamet alameti olarak yorumladığı durumlar, ilişkideki sıkıntılara işaret ediyor. Gottman’ın araştırmasına göre, bu dört atlı rutin olarak kullanılıyorsa, ayrılma olasılığı çok daha artıyor. Bahsi geçen dört atlı şunlar:
Eleştiri: Partnerinizdeki karakter kusurlarını bir saldırı aracı olarak kullanırsınız.
Savunuculuk: Fazlaca savunmacı olduğumuzda, şikayetleri gerçekten duymak için bir dakika bile ayırmadan her şeyi aşırı açıklarız, haklı çıkmaya yöneliriz ve gerçeği reddederiz.
Taş Duvar: Partner konuşurken taştan bir duvara dönmek, diyaloğa girmemek ve geri çekilmek, çatışmayı çok ciddi şekilde tetikleyebilir.
Aşağılama: Aşırı yüklenmiş eleştiri, duygusal istismara dönüşebilir.
3- Çatışma seli
Zorlu başlangıçlar ve mahşerin dört atlısı ilişkide sürekli gündemde olduğunda, çiftler bir çatışma seli deneyimlemeye başlar ve hemen her şey bir çatışmaya dönüşebilir. Tekrar tekrar strese ve çatışmaya maruz kalmak, vücudumuzdaki stres hormonu salınımını kronik hale getirir ve bu da bizi hayatta kalma mekanizmaları olan savaşmaya, kaçmaya veya donup kalmaya sevk eder.
Bu çatışma seli molalar verilerek veya kendi kendine yatışma yöntemleri denenerek hafifletildiğinde, bu akış kronik hale gelmez ve etkileri nötralize edilebilir. Nasıl mola vereceklerini ya da kendilerini nasıl sakinleştireceklerini bilemeyen çiftlerin ilişkileri zamanla daha da mutsuz hale gelir.
4- Beden dili sorunları
İlişkilerimizde beden dili, kritik önem taşır. Biz istesek de istemesek de, partnerimiz ilişkide güvende olup olmadıklarına ve sevilip sevilmediklerine dair ipuçlarını yakalayabilmek için beden dilimizi otomatik ve sürekli olarak tarar. Birbirine kapalı ve tehditkar bir beden diline sahip olan çiftlerin ilişkilerinde çatışmalar çok sık görülür.
5- Onarmayı başaramamak
Her ilişkide sorunlar ve çatışmalar olabilir. Sağlıklı bir ilişki sürdüren çiftler, bu yıkımların üstesinden gelebilir ve ortak çaba ile sorunları iyileştirebilirler. Daha da önemlisi, durumu onarma girişimini kabul edebilirler. Boşanma yolunda olan çiftler, bir şeyleri iyileştirmekte genellikle isteksizdir ve eşlerinin onarma girişimini kabul etme olasılıkları da daha düşüktür.
6- Kötü anılara aşırı odaklanmak
İlişkide zorlanılan zamanlar elbette ki olur ancak bu zor zamanlara, kötü anılara gereğinden fazla odaklanmak, ilişkiyi tüketen şeylerden biri olacaktır. Mutlu çiftler, güzel zamanlar hakkında daha sık konuşurlar, işler zorlaştığında ise güzel zamanları hatırlayıp "bunu da atlatacağız" diyebilirler.
Referanslar:
Elizabeth Earnshaw. "6 Habits That Increase Your Odds Of Divorce, From A Marriage Therapist". Şuradan alındı: https://www.mindbodygreen.com/articles/habits-that-increase-risk-of-divorce-from-research (18.04.2022).
YORUMLAR