Beş milimetre veya daha küçük plastik parçacıklar olan mikroplastikler, insan vücudunun hemen her bölgesinde tespit edilmiştir. Bu duruma karşı önlem olarak birçok kişi plastik kaplar yerine cam kaplara yönelmiştir. Ancak yakın tarihli bir araştırma, bazı cam şişelerdeki mikroplastik seviyelerinin plastik şişelerden daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.

Mikroplastikler muhtemelen şişe kapaklarından geliyor

Fransız araştırmacılar, su, gazoz, bira ve şarap gibi içecekleri kutu, plastik ve cam şişe gibi farklı ambalajlarda analiz etti. Elde edilen bulgulara göre, tüm örneklerde mikroplastik bulundu, ancak cam kaplarda satılan içecekler genellikle daha fazla mikroplastik içeriyordu. Cam şişelerdeki mikroplastiklerin, şişe kapaklarının boyasıyla aynı renkte olduğu tespit edildi. Birçok kapağın çizilmiş olması, mikroplastiklerin içeceğe karışmasına neden olmuş olabilir.

Dr. Mary M. Johnson: "Cam kullanırken bir güven hissi oluşuyor ama bu yanıltıcı olabilir. Araştırmada bulunan şey muhtemelen plastik kapaklarla ilgili; bu da insanların daha önce pek düşünmediği bir konu olabilir" açıklamasında bulundu.

Araştırmada test edilen cam şarap şişelerinde yüksek miktarda mikroplastik bulunmadı. Bunun nedeni, bu şişelerin çoğunun plastik kapak yerine mantarla kapatılmış olması olabilir. Araştırma Fransa’da yapılmış olsa da içeceklerin tamamının Fransa’da mı üretildiği belirtilmedi. Bu nedenle, ABD’de satılan içeceklerin de benzer kirlilik seviyelerine sahip olup olmadığını anlamak için ek araştırmalara ihtiyaç vardır.

Araştırmacılar tüm mikroplastikleri tespit edemedi

Tekrar plastik kaplara dönmeyi düşünmeden önce, çalışmada mikroplastiklerin nasıl ölçüldüğüne dikkat etmekte fayda var. Araştırmacılar, yaygın kullanılan bir mikroplastik analiz yöntemi olan FTIR spektroskopisi kullandı. Ancak bu yöntem 20 ila 30 mikrometreden küçük parçacıkları tespit edememektedir.

Başka bir yakın tarihli çalışmada, araştırmacılar şişelenmiş sulardaki 1 mikrometreden küçük nanoplastikleri ölçtü. Bu çalışmada, 1 litrelik şişe suyun içinde 240.000 plastik parçacığı bulundu; bunların %90’ı nanoplastik olarak sınıflandırıldı. Çalışma bu kadar hassas bir analiz yöntemi kullanmadığı için 20 mikrometreden küçük parçacıklar gözden kaçmış olabilir.

İlginizi çekebilir: Mikroplastiklerin sağlığımıza zararları nelerdir?

Mikroplastiklerden tamamen kaçınmak mümkün değil

Cam şişelerde, aşırı işlenmiş gıdalarda, pirinçte, sofra tuzunda ve konserve balıklarda mikroplastikler tespit edilmiştir. Plastik kapların mikrodalgada ısıtılması ve poşet çayların demlenmesi gibi işlemler, milyarlarca mikro ve nanoplastik parçacığın açığa çıkmasına neden olabilmektedir.

Mikroplastikler her yerde karşımıza çıktığı için bunlardan nasıl korunacağımızı merak edebilirsiniz.

Plastiği dondurmak ya da mikrodalgada ısıtmak önerilmez. Mümkünse cam kullanın. Cam kaplar kullanıyorsanız ve mikroplastiklerden endişe duyuyorsanız, kapağında plastik olmayanları tercih edin. Mikroplastikleri hava, yiyecek ve su yoluyla alıyoruz ancak bunların sağlığımıza ne kadar zararlı olduğu hâlâ tam olarak bilinmiyor. Bu alandaki araştırmalar devam etmekte. Mikroplastiklerden tamamen kaçınmak mümkün değil, ama maruziyeti azaltmak yine de mümkün.

Yeni çalışmalar, mikroplastik maruziyetinin bunama, kalp-damar hastalıkları, ölüm oranları ve doğurganlık gibi sorunlarla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Ancak insan sağlığına zarar eşiği henüz net değil.

Kaynak: Stephanie Brown. "Study Finds Glass Bottles May Contain More Microplastics Than Plastic Bottles". Şuradan alındı: https://www.verywellhealth.com/microplastics-in-glass-bottles-study-11762270. (02.07.2025).