Birçok ebeveyn, çocuklarının okul dışı devam ettikleri bir etkinliği veya sporu bırakma istekleri ile mücadele ediyor. Çocukları spor veya benzeri etkinliklere devam etmek istemediğini söylediğinde, ebeveynler çocuklarını devam etmeye zorlamak veya bırakmaları konusunda desteklemek konusunda kararsızlık yaşıyor. İşte süreç analizi ve önerileri:

Çocuğunuzun neden bırakmak istediğini anlayın

Psikolog Nina Kaiser, çocuğunuz bir aktiviteyi bırakmak istediğinde, bu kararı hemen reddetmeden önce, çocuğunuzun neden vazgeçmek istediğini anlamanın önemli olduğunu söylüyor. Olasılıklardan biri, çocuğun kaygı hissetmesidir. Kaiser’a göre kaygı, kaçınmayı besler. “Bizi endişelendiren şeyleri yapmaya devam etmek ve böylece başarılı bir deneyim yaşamak faydalı olabilir,” diye tavsiye ediyor.

Bir çocuğun seçtiği spordan vazgeçmesinin ardındaki diğer faktörler, baskıcı bir antrenör (veya diğer ebeveynler!) ya da zorbalık yapan başka bir çocuk olabilir. Bu durumlarda, Dr. Kaiser, “Çocuğunuzun deneyimini doğrulamak ve onurlandırmak ve onlara aktiviteyi bırakma hakkı tanımak önemlidir,” diyor. Çocuk ve ergen psikiyatristi Asha Patton-Smith ise bir çocuğun sosyal baskılar, tükenmişlik veya sadece aşırı rekabetçi bir ortam nedeniyle zorlanıyor olabileceğini belirtiyor:

“Çocuğa saygı gösterilmeli ve azim ile çocuğun ihtiyaçları arasında bir denge kurmak gerekir. Böylece baskı yerine desteklendiklerini hissederler,” Dr. Kaiser “Vazgeçmek her zaman kötü bir şey değildir." diye ekliyor. Dr. Kaiser'e göre ciddi endişeler olmadığı sürece, bir şeyle devam etmek, çocukların dayanıklılıklarını inşa etmeleri ve bunu uygulamaları için bir fırsat sunuyor. Çocuklar böylece, sözlerine sadık kalmanın ve başkalarına taahhütlerde bulunmanın ne kadar değerli bir şey olduğunu görebiliyor.

Psikolog Patrice Le Goy da etkinliklerden sıkılan ve bırakmak isteyen çocuklar konusunda benzer görüşlere sahip. Ebeveynlerin çocuklarla, vazgeçmenin takım arkadaşlarını nasıl etkileyebileceği hakkında konuşmaları gerektiğini belirtiyor. Çocuğun yaşına bağlı olarak, ebeveynlerin kararlarının finansal sonuçlarını da açıklamaları gerekebilir.

Çocuğunuzu farklı etkinliklerle tanıştırmak, onların başka türlü keşfedilmeyen ilgi alanlarını ve yeteneklerini bulmalarına yardımcı olur. Dr. Kaiser, erken yaşta ders dışı etkinliklere katılmanın amacının, çeşitli deneyimler kazandırmak olduğunu söylüyor. Dr. Patton-Smith ise “Genç çocuklar, neyi sevip sevmediklerini keşif aşamasında oldukları için birçok etkinliği denemeye eğilimlidir ve bu tamamen normaldir” diyor.

Çocuğunuzun doğru etkinliği seçmesine yardımcı olacak bazı ipuçları

• Çocuğunuzu karara dahil edin. Daha küçük çocuklar bile karar alma sürecine dahil edilmelidir ve hangi etkinliklere katılacakları konusunda bir sesleri olmalıdır.

• Her çocuğun benzersiz ilgi alanları ve güçlü yönleri olduğunu kabul edin. Dr. Kaiser’a göre, çocukların ilgilerine uygun fırsatlar aramak, onları sevmedikleri bir spora zorlamak yerine çok daha önemlidir.

• Konu sizinle ilgili olmasın. Dr. Le Goy, çocukların ebeveynlerinin sevdiği bir sporu tercih etmemeleri durumunda endişelenmemeleri gerektiğini hatırlatıyor.

• Beklentileri önceden belirleyin. Dr. Le Goy, ebeveynlere, bir etkinliğe başlamadan önce çocuklarıyla yaşlarına uygun bir konuşma yapmalarını tavsiye ediyor.

• Bir arkadaş dahil edin: Başka bir aileyle araba paylaşımı yapmayı deneyin, böylece çocuklar etkinliğe başlamadan önce sosyal olarak ısınabilirler!

• Kısa vadeli taahhütlerle başlayın: Özellikle küçük çocuklar için, Dr. Patton-Smith ortamı yoklamak adına, daha kısa süreli ders veya denemeler yapılmasını öneriyor.

• Çocuğunuzun deneyimi hakkında açıkça ve sıkça konuşun: Çocuğunuz bir şeyi sürdürmeye dair kararsızlık yaşıyorsa, Dr. Patton-Smith, “Vazgeçme kararı ilk konuşmadan sonra verilmek zorunda değil; zamana bırakın ve birlikte en iyi yolu bulmaya çalışın,” diyor.

• Baskıyı azaltın: Dr. Le Goy, “Ebeveynler, çocuklarının bir ‘tutkusu’ olmadığını hissettiklerinde gerçekten endişelenebilirler, özellikle de birçok akranlarının bir tutkusu var gibi göründüğünde,” diyor.

Dr. Kaiser, ebeveynlere, bu adımları atsalar da çocukların bir etkinliği bırakmak istememesi garantisinin olmadığını hatırlatıyor. Kendilerine yüksek beklentiler koyan çocukların, henüz iyi olmadıkları yeni bir deneyimden hoşlanmamalarının normal olduğunu belirtiyor.

“Bizim görevimiz, katılım ve çaba üzerine odaklanmak ve yeni şeyler denemenin ve pratik yapmanın faydalarını vurgulamaktır,” diyor.

Bir ödül sistemi, daha az ilgili olan çocukları motive etmek için de işe yarayabilir. Örneğin, çocuğunuz futbol antrenmanında en iyi çabasını gösterdiğinde (kazansalar da kaybetseler de), belki eve dönüş yolunda dondurma alabilir veya arabada müzik seçmelerine izin verebilirsiniz.

Son olarak, Dr. Kaiser, taahhütlerinize saygı gösterme konusunda bir aile politikası oluşturmanızı öneriyor. Eğer çocuğunuz bir etkinliğe olan ilgisini sürekli olarak, anormal bir hızda kaybediyorsa, depresyon veya kaygı ile mücadele ediyor olma ihtimali vardır. Bu da daha derine inmenizi ve bir uzman yardımı almanızı gerektirebilir.

İlginizi çekebilir: Ebeveynliğe dair 5 yeni bakış açısı

Referanslar: Melissa Willets, “My Kid Wants To Quit Every Activity He Tries—Is That Okay? We Asked Experts”. (2025) Şuradan alındı: https://www.parents.com/when-is-it-okay-to-let-kids-quit-activities-11692226