Eğer bir prematüre ebeveyniyseniz ve bebeğinizin gelişimini takip etmek için araştırmalar yapıyorsanız ulaştığınız bilgiler sizin bebeğinizin gelişimiyle örtüşmeyecektir. Bu sizi kaygılı bir ruh haline sürüklemeden önce bebeğinizin neden diğer bebeklerle aynı şekilde gelişim göstermediğini anlamanızda fayda var. Bir prematüre ebeveyninin ilk öğrenmesi gereken kavramlar kronolojik yaş ve düzeltilmiş yaştır.

En açık haliyle şöyle düşünmelisiniz: Gebelik süresi 40 haftadır. Zamanında doğan bebekler 40 hafta anne rahminde kalmanın avantajıyla doğar ve bu bebekler organları ve hayati sitemleri olgun kabul edilecek derecede gelişmiş olarak dünyaya gelirler. Yaşları da kronolojik olarak hesaplanır. Yani zamanında doğmuş bir bebek doğumundan 14 gün sonra, 2 haftalık bir bebektir. Gelişimi kronolojik yaşına uygun ilerler. Oysa 37 haftadan önce doğan bebekler “prematüre” olarak adlandırılırlar ve bu bebekler annelerinin rahminde geçirmeleri gereken haftaları dünyada tamamlamak zorunda kalırlar. Gelişimleri henüz tamamlanmamıştır ve gelişimlerini tamamlamaları için bir zamana ihtiyaçları vardır.

Bu bebeklerin iki farklı doğum günleri vardır. Biri kronolojik olarak doğdukları gündür, diğeri ise anne rahminde olmasa bile dünyada gelişimlerinin tamamlandığını düşündüğümüz olması gereken doğum tarihidir. Bu bebeklerin gelişimini izlemek, persentil tablosundan takip edebilmek, davranışsal olarak aydaşlarına uygun davranıp davranmadığını kontrol edebilmek için “olması gereken doğum tarihini” referans almak gerekir. Bu tarih baz alınarak bulunan yaş düzeltilmiş yaştır. Örneğin 32 haftalık doğan bir bebek 8 hafta erken doğmuş demektir. Bu bebek doğumundan 12 hafta sonra düzeltilmiş olarak 4 haftalıktır. Yani gelişimsel olarak izlendiğinde bebeğin doğumundan 12 hafta bile geçmiş olsa 3 aylık bir bebek kadar gelişmiş olması beklenmez. Bebeğin düzeltilmiş yaşı baz alınarak gelişimi 1 aylık bir bebeğin gelişimine göre değerlendirilmelidir. Bu sebeple bebeğinizin gelişim basamaklarını takip ederken, onun erken doğduğunu unutmamalı ve düzeltilmiş yaşına göre izlemelisiniz. Prematüre bebekler çoğunlukla kasları etkileyen motor gelişiminde (emeklemek, yürümek gibi) tam zamanında doğan akranlarından geri kalırlar. Kavramsal gelişmeleri itam zamanında doğan akranlarına daha yakındır.

Peki, ne zamana kadar düzeltilmiş yaşı referansı almalısınız?

Bu konuda farklı görüşler vardır. Prematüre doğan bebeklerin, genellikle 2 yaşında, tam zamanında olarak doğan bebeklerin gelişim aşamalarını yakaladığı düşünülür ancak bazı doktorlar 3 yaş hatta ilkokul çağına kadar takipte olmak gerektiğini savunurlar. Bu nedenle en az 2 yaşına kadar düzeltilmiş yaşın kullanılmasında fayda vardır.