Türkiye’de haftada en fazla 45 saat çalışmak normal ve yasal kabul ediliyor. Her ne kadar dünya standartlarının biraz üzerinde olsak da, evde çocuklarına bakma işini üstlenen kişilerin haftalık çalışma saati bunun iki katından fazla. 98 saat!

İnsani çalışma koşulları, çeşitli standartlar baz alınarak belirleniyor ve gelişmiş ülkelerde işçilerin belirli saatlerin üzerinde çalıştırılmasının önüne geçilmeye çalışılıyor. Ancak ‘emek’ ve adalet söz konusu olduğunda, kimsenin aklına evde çocuk bakan ebeveynler gelmiyor. Türkiye’de yasal koşullar altında çalışan bir işçi, haftada en fazla 45 saat çalışabiliyor. Günde 8 saatlik mesaiye eşdeğer bu süre, ‘insani’ çalışma koşullarına uygun kabul edildiği için böyle belirlendi. Dünyada durum daha farklı. OECD haftalık çalışma saatleri raporuna göre, Türkiye, Kolombiya ile birlikte haftada 47,7 saatlik ortalama ile dünyada en çok çalışılan ülke. ABD, İngiltere ve Avrupa ülkelerinde ise haftalık çalışma saati ortalama 35-40 saat civarında. Yine de günümüzde yaşayan ve belirli bir işe düzenli olarak emek verenler, evde çocuk yetiştiren ebeveynler, haftada toplam 98 saat mesai yapıyor. Bu da hafta içi gece-gündüz çalışan, hafta sonu da part-time bir işte emek veren bir işkoliğin haftalık mesaisine eş.

2017 yılında ABD’de yapılan bir araştırmada, 5-12 yaşlar arasında çocukları olan 2,000 anne ile anket yapıldı. Sonuçlar bize yabancı değil, annelerin 6.30’da başlayan mesaileri, 20:30’da bitiyor – eğer şanslılarsa tabii! Bu durumda annelerin haftanın 7 günü, toplam 98 saat mesai yaptığı ortaya çıkıyor.

Her şey dâhil tam zamanlı hizmetçi

2015 yılında gündem olan bir haber, evde çocuk bakımını üstlenen kadınların görünmeyen emeğini ortaya çıkarmıştı. Texas, ABD’li Steven Nelms, bir internet sitesinde karısına bir teşekkür mektubu yayınladı. Karısı Glory’nin evde bir yıl boyunca sarf ettiği emeğin ekonomik karşılığını hesaplayan Steven Nelms, “Karım evde kalıp her gün oğlumuzun bakımıyla ve evin tüm işleri ile ilgileniyor. Bu ciddi bir emek ve ben bu emeği maddi olarak karşılayamam. Bu yüzden karıma bu fedakârlığı için teşekkür ediyorum” demişti. Bir anda ‘iyi koca’ çıtasını arşa çıkaran Nelms, aslında milyonlarca kadına görüldüğünü hissettirmişti. Nelms’in hesabı evde tam zamanlı çalışacak bir çocuk bakıcısını, haftanın belirli günleri çalışacak bir temizlikçiyi, aşçıyı, evin gelir-gider dengesini takip edecek bir muhasebeciyi, alışveriş ve benzeri ayak işlerini yapacak bir asistanı, davetlerde eşlik edecek asistan ve çamaşır servisi ücretlerini kapsıyordu. Eşinin karşıladığı tüm bu hizmetlerin maddi karşılığını hesaplayan Steven Nelms, yıllık 73,960 dolar tutan bir bütçe çıkarmıştı. “Tüm bu hizmetlerin maddi karşılığına baktığımda, eşimin hak ettiği maaşı ödeyemeyeceğim ortaya çıkıyor. O elbette ki tüm bunları beni ve oğlumuzu sevdiği için yapıyor ama yaptığı işin karşılığının benim yıllık maaşımın iki katı olduğu da bir gerçek. Bu yüzden, tuhaf bir yöntemle de olsa, karımın emeğinin benim için ne kadar değerli olduğunu söylemek istedim. Sen yakutlardan daha değerlisin ve ben senin hakkını ödeyemem.” Türkiye’de yaşayan ve çalışmayıp evde çocuk bakan bir annenin emeğinin karşılığını hesaplamak da çok zor değil. Ev temizliği, bakıcılık ve diğer hizmetler göz önünde bulundurulduğunda karşımıza aylık 10,000 TL gibi bir rakam çıkıyor. Haftalık çalışma saatleri dünya standartlarının üzerinde olmasına rağmen emeğine paha biçemediğimiz tüm annelerin Anneler Günü kutlu olsun.