Düzenli cinsel hayatı olan ve korunmasız birliktelik yaşayan çiftlerin bir gebelik elde edememesi durumunda akıllara infertilite, halk arasındaki tabiriyle kısırlık gelir. Bu sürecin en az 1 yıl sürmesi beklenir ve geçen zamana rağmen gebelik sağlanmadıysa hem erkekte hem kadında infertilite nedenlerinin araştırılmasına başlanılır.

İnfertilitenin üçte bir erkek nedenli, üçte bir kadın nedenli, üçte bir de hem kadın hem erkek nedenli olduğu görülmektedir. Yani denebilir ki infertilite oranlarında kadın ve erkek arasında eşitlik söz konusudur.

Erkeklerde inferilite tanısı nasıl konur?

Herhangi bir belirti göstermeyen erkek infertilitesi, bir yıl düzenli ve korunmasız bir cinsel hayat yaşayan ancak gebelik elde edemeyen çiftlerin tedavi için başvurmaları ve erkeğe hem fiziki muayene hem de semen analizi yapılmasıyla ortaya çıkar. Fiziki muayenede hormonal araştırmalara yönlendirecek olan meme büyümesi, vücut kıllarının normalden farklı olması, varikosel varlığı, penis ve testislerde herhangi bir anormallik olup olmadığı, sperm kanalları ve obezite üzerine araştırma yapılır.

Sperm testi nedir ve ne zaman yapılır?

Semen analizi, 3-7 günlük bir cinsel perhiz ertesinde yapılır. 3 günden az ya da 7 günden fazla perhiz yapılması sonuçların doğruluk oranını etkilemektedir. Perhizin ardından verilen sperm örneği ile sperm sayısı ve kalitesi ile ilgili sonuçlara ulaşılır.

Semen testi ya da başka bir adıyla spermiyogram sonuçlarında şu terimlerle karşılaşılabilir:

Normospermi: Sperm sayısı, hareketliliği ve şeklinde normal bulgular.

Oligospermi: Sperm sayısında azlık.

Astenospermi: Sperm hücresi hareketlerinde azlık.

Teratospermi: Normal morfolojili sperm hücresi oranında düşüklük.

Oligoastenoteratospermi: Sperm sayı, hareketlilik ve şeklinde problem.

Azospermi: Semende hiç sperm hücresine rastlanmaması.

Azosperminin iki farklı türü vardır:

• Testiste sperm yapım yokluğuna bağlı azospermi
• Sperm kanallarındaki tıkanıklığa bağlı azospermi

Erkek infertilitesi tedavisi nasıl olur?

Erkek kısırlığında teşhisten tedaviye gidilir. Sorun saptanabilirse soruna uygun tedavi yapılır. İlaç tedavisi, hormon desteği, varikosel ve tıkanıklık gibi durumlarda ise cerrahi müdahale ile tedavi sürecine girilir. Testiste sperm yapım yokluğunda ise Mikro TESE uygulanarak, cerrahi müdahale ile kanallarda sperm aranır.

Tedavide, hedef normal yollarla gebelik elde edebilecek katile ve sayıda sperme ulaşmak olsa da, aksi durumlarda aşılama ve tüp bebek gibi yardımcı üreme teknikleri uygulanır.

10 milyonun üzerinde sperm sayısına sahip ve morfolojik olarak normal, hareketli spermlere sahip erkeklerde aşılama tekniği tercih edilir. Bu yöntemde spermler laboratuar ortamında yıkanarak, ölü hücre ve toksiklerden arındırılır ve katater yardımıyla kadının rahim ağzından içeri bırakılır. Spermlerin kendi çabalarıyla yumurtalara ulaşması beklenir. Sadece sınırda infertilite görüldüğü zaman önerilen bir yöntemdir.

Sperm kalitesi düşük, morfolojik bozukluk taşıyan, hareket azlığı görülen olgularda ve sperm bulunamadığı için Mikro TESE ile sperme ulaşılan olgularda ise Tüp Bebek Tedavisi uygulanır. Aşılamadan farklı olarak hem kadın yumurtası hem de erkekten elde edilen sperm laboratuvar ortamında hazırlanır ve dölleme işlemi burada gerçekleştirilerek kadının rahmine katater yardımıyla gönderilir ve embriyonun rahme tutunması beklenir.

Referanslar:

Prof.Dr.Selahittin Çayan (Mersin Üniversitesi, Üroloji Anabilim Dalı), “Erkek İnfertilitesi Değerlendirme, Medikal ve Cerrahi Tedaviler” Türk Üroloji Derneği. Şuradan alındı:

https://www.uroturk.org.tr/urolojiData/Uploads/files/Selahittin_cayan-Erkek_infertilitesi_degerlendirme_Medikal_ve_Cerrahi_Tedaviler_sertifikasyon.pdf

Prof.Dr.Bülent Tıraş “Erkeklerde Kısırlık (İnfertilite) ve Tedavileri”