Gıda ve İlaç Dairesi (FDA)'nin onayladığı üç yeni katkı maddesi, Galdieria özü mavisi, kalsiyum fosfat ve kelebek bezelye çiçeği özü, doğal kaynaklardan elde ediliyor. Dr. Daniel S. Ganjian konuya ilişkin şu ifadeleri kullanıyor: "FDA’nın onayı muhtemelen tüketicilerin daha doğal gıda boyası seçeneklerine olan talebine verilen bir yanıtı yansıtıyor. Bu katkı maddeleri yosun ve bir çiçek gibi doğal kaynaklardan türetilmiştir; bu da onları kimyasal olarak üretilen birçok sentetik gıda boyasından ayırır."

Peki, FDA tarafından onaylanan bu üç yeni gıda katkı maddesinin kökenleri ve güvenliği hakkında ne biliyoruz? Uzmanlar, FDA’nın kararlarıyla ilgili düşüncelerini paylaşıyor ve ebeveynlere çocukları için güvenli, besleyici gıdaları nasıl seçecekleri konusunda rehberlik sunuyor.

Gıda katkı maddelerini anlamak

“Katkı maddeleri” kelimesi, gıdalar ve vücut bakım ürünleri de dahil olmak üzere, hakkında konuşulurken sıkça kullanılır. Uzmanların katkı maddeleri derken neyi kastettiklerini açıklayan kısa bir hatırlatma ya da giriş faydalı olabilir. "Gıda katkı maddeleri, lezzeti, rengi, dokuyu artırmak ya da tazeliği korumak gibi belirli işlevleri yerine getirmek amacıyla gıdalara eklenen maddelerdir. Tutarlılığı sağlamak, görünümü iyileştirmek ve raf ömrünü uzatmak konusunda yardımcı olurlar". Ancak son veriler, sentetik gıda boyaları ile çocuklarda davranışsal sorunlar ve gelişimsel gecikmeler arasında olası bir bağlantıya işaret ediyor.

FDA onaylı gıda katkı maddeleri hakkında bilinmesi gerekenler

FDA tarafından onaylanan Galdieria özü mavisi, kalsiyum fosfat ve kelebek bezelye çiçeği özü petrol bazlı değildir. Bu maddelerden bazıları, halihazırda yaygın kullanılan ürünlerde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Uzmanlar, bu maddelerin ne olduğunu, nereden geldiklerini ve güvenlikleri hakkında da bilgiler verdi.

Galdieria özü mavisi

Galdieria özü mavisi, Galdieria sulphuraria adlı kırmızı yosun türünden elde edilir. FDA, bu maddenin meyve smoothie’leri, meyve suları, milkshake’ler, şekerlemeler, yoğurtlu içecekler ve diğer işlenmiş gıdalar da dahil olmak üzere birçok gıdada kullanılmasına onay verdi. FDA ve dış uzmanlar şu anda Galdieria özü mavisini genel olarak güvenli kabul ediyor.

Kelebek bezelye çiçeği özü

Kelebek bezelye çiçeği özü, yiyeceklere mavi, mor ve yeşilin çeşitli tonlarını vermek için kullanılan bir katkı maddesidir. Bu katkı maddesi, kelebek bezelye bitkisinin kurutulmuş çiçek yapraklarının suyla ekstrakte edilmesiyle elde edilir. Bu madde hâlihazırda bazı yiyecek ve içeceklerde bulunuyor. Örneğin:

• Spor içecekleri

• Meyve içecekleri

• Sütlü içecekler

• Şekerlemeler

• Yoğurt

• Dondurma

FDA onayı, bu maddenin hazır kahvaltılık gevrekler, krakerler, atıştırmalık karışımları, sade patates cipsi, mısır cipsi, tortilla cipsi ve çok tahıllı cipsler gibi ürünlerde de kullanılmasının önünü açacak.

Kalsiyum fosfat

Kalsiyum fosfat, beyaz renkli, doğal olarak oluşan bir mineral bileşiğidir ve aynı zamanda bir gıda katkı maddesi olarak da kullanılır. Bu katkı maddesi yeni değil; yıllardır bebek mamalarında ve kahvaltılık gevreklerde yer alıyor ve genellikle güvenli kabul ediliyor.

Bazı değişiklikler zaman alsa da uzmanlar ebeveynlerin bu katkı maddelerini yakında daha fazla ürün etiketinde görmeye başlayacaklarına inanıyor. Ancak bu değişikliklerin tam etkisinin en az bir yıl süreceği tahmin ediliyor. FDA, sentetik boyaların aşamalı olarak kaldırılması için bir takvim belirledi ve şirketler şimdiden buna yanıt vermeye başladı. Bazı büyük markalar, yapay boyaları gelecek yıl sonuna kadar ürünlerinden çıkarma sözü verdi.

Peki, ebeveynler, bu geçiş sürecinde ve yeni katkı maddeleri daha yaygın hâle geldikten sonra market alışverişini nasıl yönetebilir?

Etiketleri okuyun

Ağzınıza ve midenize ne koyacağınıza karar verirken gözünüze güvenin. Gıda ürünlerinin içerik listesini okuyun. Bir yiyecekteki tüm maddeleri okuyup anlayabildiğinizden emin olun. Bu, aileniz için daha bilinçli tercihler yapmanızı sağlar.

Tek içerikli gıdalara öncelik verin

“Doğal” her zaman “en sağlıklısı” ya da “risksiz olanı” anlamına gelmez. Örneğin, kelebek bezelye çiçeği içeren şekerleme ve cipsler yine de günlük önerilen şeker ve tuz miktarının üzerinde olabilir. Bu nedenleelma, brokoli gibi tek içerikli gıdalar ve işlenmemiş proteinler, baklagiller ve somon gibi omega-3 açısından zengin balıklar dahil, düşük tuzlu bir beslenme düzeninin olmasına önem gösterin.

Dengeyi bulun ve suçluluk duymayın

Bu tür gıdaları tamamen hayatınızdan çıkarmak zordur, özellikle doğum günü partileri, sinema gezileri ve ailelerin keyif aldığı diğer sosyal etkinliklerde... Dengeye odaklanmaya önem verin. Örneğin, “doğal olmayan parlak renklere” sahip cipsler gibi atıştırmalıkları öğünlerde ve ara öğünlerde çıtır sebzeler ve humus ile değiştirmek, sentetik boyalı yiyecekleri “ara sıra” kategorisine itmenin bir yolu. Ayrıca, karpuz gibi bütün meyveler doğal şekere sahiptir ve birçok meyve suyu gibi ilave şeker içermez. Güvenilir kaynaklardan gelen bilgileri takip edin.

Türkiye pazarı için ise, FDA onayı bir şart olmamakla birlikte; ihracatı yapılan ürünlerde bu onay dikkate alınmaktadır.

Referanslar:

Beth Ann Mayer. “FDA Approves 3 New Food Additives—What Parents Need To Know”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/new-fda-approved-food-additives-11738027