Gebelik kolestazı nedir?

Gebelik kolestazı, gebeliğin sonlarında ortaya çıkabilen bir karaciğer rahatsızlığıdır. Kolestaz, hamilelik sürecinde yoğun kaşınmaya neden olur. Diğer kaşıntılardan onu ayıran şey ise kaşıntılara kızarıklık ve döküntülerin eşlik etmemesi. Kaşıntı genellikle ellerde ve ayaklarda olmakla birlikte vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Hamilelik kolestazında endişe verici olan, özellikle bebeğiniz için oluşabilecek potansiyel komplikasyonlardır. Komplikasyon riski nedeniyle, doğum genellikle 37. haftada gerçekleştirilir.

Gebelik kolestazı belirtileri nelerdir?

Yoğun kaşıntı, gebelik kolestazının ana semptomudur. Ancak tekrar belirtmeliyiz ki bu semptoma kızarıklık eşlik etmez. Çoğunlukla avuç içlerinizde veya ayak tabanlarınızda kaşıntı olur ancak bacaklarınızda, kollarınızda, göğsünüzde de kaşıntı hissedebilirsiniz. Kaşıntı genellikle geceleri daha yoğundur ve hamile kişide uykusuzluğa neden olabilir. Gebelik kolestazı genellikle üçüncü trimester döneminde görülse de bazen daha erken de başlayabilir. Bebeğiniz doğduğunda ise kaşıntı çoğunlukla birkaç gün içinde geçer.

Hamilelik kolestazının diğer daha az yaygın belirti ve semptomları şunlar olabilir:

• Sarılık denilen derinin ve gözlerin beyazının sararması

• Mide bulantısı

• İştah kaybı

• Yağlı, kötü kokulu dışkı

Gebelik kolestazı neden olur?

Gebelik kolestazının kesin nedeni bilinmiyor. Ancak kolestaz safra akışını azaltır veya durdurur. Sonuç olarak, safra asitleri sonunda kan dolaşımına girer. Yüksek safra asitleri seviyeleri, hamilelik kolestazının semptomlarına ve komplikasyonlarına neden olur. Hamilelik hormonları, genetik ve çevrenin hepsi gebelik kolestazında bir rol oynayabilir. Hamilelik hormonları doğum tarihinize yaklaştıkça yükselir. Bu safra akışını yavaşlatabilir. Genetik yapınızın da gebelik kolestazında rol oynadığı biliniyor.

Gebelik kolestazı olma ihtimalini artıran risk faktörleri nelerdir?

Hamilelik kolestazı geliştirme riskinizi artırabilecek bazı faktörler şunlardır:

• Kişisel veya ailesel gebelik kolestazı öyküsü

• Hepatit C ve safra kesesi taşları da dahil olmak üzere karaciğer hasarı veya hastalığı öyküsü

• Birden fazla bebeğe hamile olmak

• 35 yaş ve üstü gibi daha ileri yaşta hamilelik

Önceki bir hamilelikte kolestaz öykünüz varsa, başka bir hamilelikte kolestaz geliştirme riskiniz yüksektir. Gebelik kolestazı yaşayan kadınların yaklaşık yüzde 60 ile 70'i bir sonraki hamileliğinde tekrar kolestaz olabiliyor.

Gebelik kolestazı nelere sebep olur? Gebelik kolestazı sonuçları nelerdir?

Gebelik kolestazından kaynaklanan komplikasyonlardan bazıları annede görülse de özellikle gelişmekte olan bebek risk altındadır.

Gebelik kolestazı anneyi nasıl etkiler?

Annelerde durum, vücudun yağları emme şeklini geçici olarak etkileyebilir. Yağın zayıf emilimi, kanın pıhtılaşmasıyla ilgili K vitaminine bağlı faktörlerin azalmasına neden olabilir. Ancak bu komplikasyon nadirdir. İleride karaciğer sorunları ortaya çıkabilir, ancak bunlar nadirdir. Ayrıca gebeliğin kolestazı, gebelik sırasında preeklampsi ve gestasyonel diyabet gibi komplikasyon riskini artırır.

Gebelik kolestazı bebeği nasıl etkiler?

Bebeklerde gebelik kolestazının komplikasyonları ciddi olabilir. Bunlar şunları içerebilir:

• Erken doğmak,

• Mekonyum solumaktan kaynaklanan akciğer sorunları. Mekonyum, gelişmekte olan bebeğin bağırsaklarında tipik olarak biriken yapışkan, yeşil bir maddedir. Bir annede kolestaz varsa, mekonyum amniyotik sıvıya geçebilir.

• Komplikasyonlar bebeğiniz için çok tehlikeli olabileceğinden, doktorunuz doğum tarihinizden önce doğumu başlatmayı düşünebilir.

Referanslar:

"Cholestasis of pregnancy". Şuradan alındı: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholestasis-of-pregnancy/symptoms-causes/syc-20363257 (22.12.2022).