Gebelik kolestazı nedir?
Hamileliğin çoğunlukla 37. haftasında son bulmasına neden olan gebelik kolestazı hakkında bilmeniz gereken şeyler var!
Gebelik kolestazı, gebeliğin sonlarında ortaya çıkabilen bir karaciğer rahatsızlığıdır. Kolestaz, hamilelik sürecinde yoğun kaşınmaya neden olur. Diğer kaşıntılardan onu ayıran şey ise kaşıntılara kızarıklık ve döküntülerin eşlik etmemesi. Kaşıntı genellikle ellerde ve ayaklarda olmakla birlikte vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Hamilelik kolestazında endişe verici olan, özellikle bebeğiniz için oluşabilecek potansiyel komplikasyonlardır. Komplikasyon riski nedeniyle, doğum genellikle 37. haftada gerçekleştirilir.
Yoğun kaşıntı, gebelik kolestazının ana semptomudur. Ancak tekrar belirtmeliyiz ki bu semptoma kızarıklık eşlik etmez. Çoğunlukla avuç içlerinizde veya ayak tabanlarınızda kaşıntı olur ancak bacaklarınızda, kollarınızda, göğsünüzde de kaşıntı hissedebilirsiniz. Kaşıntı genellikle geceleri daha yoğundur ve hamile kişide uykusuzluğa neden olabilir. Gebelik kolestazı genellikle üçüncü trimester döneminde görülse de bazen daha erken de başlayabilir. Bebeğiniz doğduğunda ise kaşıntı çoğunlukla birkaç gün içinde geçer.
Hamilelik kolestazının diğer daha az yaygın belirti ve semptomları şunlar olabilir:
Gebelik kolestazının kesin nedeni bilinmiyor. Ancak kolestaz safra akışını azaltır veya durdurur. Sonuç olarak, safra asitleri sonunda kan dolaşımına girer. Yüksek safra asitleri seviyeleri, hamilelik kolestazının semptomlarına ve komplikasyonlarına neden olur. Hamilelik hormonları, genetik ve çevrenin hepsi gebelik kolestazında bir rol oynayabilir. Hamilelik hormonları doğum tarihinize yaklaştıkça yükselir. Bu safra akışını yavaşlatabilir. Genetik yapınızın da gebelik kolestazında rol oynadığı biliniyor.
Hamilelik kolestazı geliştirme riskinizi artırabilecek bazı faktörler şunlardır:
Önceki bir hamilelikte kolestaz öykünüz varsa, başka bir hamilelikte kolestaz geliştirme riskiniz yüksektir. Gebelik kolestazı yaşayan kadınların yaklaşık yüzde 60 ile 70'i bir sonraki hamileliğinde tekrar kolestaz olabiliyor.
Gebelik kolestazından kaynaklanan komplikasyonlardan bazıları annede görülse de özellikle gelişmekte olan bebek risk altındadır.
Annelerde durum, vücudun yağları emme şeklini geçici olarak etkileyebilir. Yağın zayıf emilimi, kanın pıhtılaşmasıyla ilgili K vitaminine bağlı faktörlerin azalmasına neden olabilir. Ancak bu komplikasyon nadirdir. İleride karaciğer sorunları ortaya çıkabilir, ancak bunlar nadirdir. Ayrıca gebeliğin kolestazı, gebelik sırasında preeklampsi ve gestasyonel diyabet gibi komplikasyon riskini artırır.
Bebeklerde gebelik kolestazının komplikasyonları ciddi olabilir. Bunlar şunları içerebilir:
Referanslar:
"Cholestasis of pregnancy". Şuradan alındı: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholestasis-of-pregnancy/symptoms-causes/syc-20363257 (22.12.2022).