Doğurganlık yolculuğunda olan kişilere en sık verilen ama istenmeyen tavsiyelerden bazılarını ve neden bu kadar zarar verici olabileceklerini derledik! İşte bebek sahibi olmaya çalışan bir çifte söylememeniz gerekenler ve söylemek istediklerinizin yerine neler söyleyebilecekleriniz…

"Direkt tüp bebek yaptırın"

Tüp bebek (IVF) tedavisi ihtiyaç duyanlar için, gerçekten ileri düzey bir tedavi seçeneği olarak mevcut. Ancak her hastanın buna ihtiyacı yoktur, kesinlikle “kolay yol” değildir ve herkes için işe yarayacağına dair bir garanti de yoktur. Doğurganlık tedavisinde üç ana seviye vardır: ilaçlı döngüler, rahim içi aşılama (IUI) ve tüp bebek (IVF). Yaş, erkek faktörlü kısırlık ya da fallop tüplerinin tıkalı olması gibi doğrudan tüp bebeğe geçmeyi gerektiren tıbbi bir durum yoksa, çoğu kadın doğum uzmanı hastalarına öncelikle en az müdahaleli seçeneği denemelerini önerir ve gerekirse bir sonraki aşamaya geçilmesini tavsiye eder. Tüp bebek tedavisi şüphesiz ki iyi bir seçenektir ancak karmaşık ve maliyetli olabilir. Bazı hastalar için fiziksel ve duygusal açıdan da zorlu bir süreç olabilir.

"Belki de ebeveyn olman gerekmiyordur"

Bu cümleyi tamamen hayatımızdan çıkaralım. Çocuk sahibi olmayı yürekten isteyen birine bu hayalinden vazgeçmesini ya da artık pes etmesini söylemek son derece acımasız ve duyarsızdır.

"Rahatla yeter"

Bu tavsiye iyi niyetli gibi görünse de çocuk sahibi olmaya çalışan kişinin üzerine bir suçluluk yükler. Eğer kişinin hamile kalmasını engelleyen gerçek tıbbi sorunlar varsa, sadece "rahatlayarak" başarılı bir hamilelik elde etmesi mümkün değildir.

"Benimkilerden birini alabilirsin"

Lütfen bebek sahibi olmakla mücadele eden birine şaka yollu bile olsa kendi çocuğunuzu "vermekten" bahsetmeyin. Bu, onların kendi çocuk sahibi olma arzularını küçümseyici bir hâle sokar ve aile kurma hayallerinin önemsiz olduğu duygusunu yaratır.

"Bir tatile çıkman yeterli"

Gerçek bir tıbbi sorunun basit bir tatille çözülebileceğini önermek, çoğu kişi için tokat gibi gelir. Elbette tedaviye ara vermek bazen faydalı olabilir ancak bir tatilin doğurganlık sorunlarını çözeceğini söylemek son derece sinir bozucudur.

"Bırakırsan olur zaten"

Bu ifade, kişinin çok fazla düşündüğünü ve hatta belki de "fazla istemekten" dolayı çocuk sahibi olamadığını ima eder. Sadece çocuk sahibi olma arzusunu düşünmeyi bırakırlarsa, bir anda her şeyin yoluna gireceği inancını aşılar. Bu yalnızca kötü bir tavsiye değil, aynı zamanda zararlı da olabilir. Birinin yardım aramasını geciktirmeye teşvik etmek, gerekli tıbbi tedavilerin ertelenmesine ve zamanla durumun daha da kötüleşmesine yol açabilir.

"Neden evlat edinmiyorsunuz?"

Bu öneri iki açıdan sorunludur: Hem evlat edinmenin karmaşık maddi, duygusal ve lojistik sürecini küçümser hem de evlat edinmeyi biyolojik çocuğu olmayanlar için basit bir yedek plan gibi gösterir. Evlat edinme, birçok aile için harika bir seçenektir ve saygıyla ele alınmalıdır; ancak basit bir ‘B Planı’ gibi sunulmamalıdır.

"Şunu denedin mi …?"

Haberlerde duyduğunuz bir diyet ya da kulaktan dolma bir tavsiyeyi önermek yardımcı olmaz. Biri özellikle sizden tavsiye istemedikçe, bu tür fikirleri kendinize saklamak en iyisidir; çünkü bu konu son derece kişisel bir meseledir.

"Biz de iki ay denedik; seni çok iyi anlıyorum"

Hamile kalmaya çalışmanın yarattığı hayal kırıklığını küçümsemeden söylemek gerekirse: herhangi bir tıbbi sorun olmadan partnerinizle iki ay denemek ile iki yıl boyunca bir uzmanın yardımıyla uğraşmak arasında büyük fark vardır. Kendi durumunuzu onlarınkiyle kıyaslayarak empati kurmaya çalışmak yerine, muhtemelen onların yaşadıklarını tam anlamıyla kavrayamayacağınızı kabul edin.

"Daha kötüsü de olabilirdi"

Niyetiniz iyi olabilir ancak bunu söylemek doğurganlık mücadelesi yaşayan birinin yaşadığı acıyı küçümser. Acının kıyaslanamayacağını kabul edin ve onların yaşadıklarının son derece zor ve stresli olduğunu fark edin. Duyguları onaylamak, birine yardımcı olmanın güçlü bir yoludur; ancak yaşadıklarını küçümsemek asla değildir.

"Her şeyin bir sebebi vardır"

Bu sözü, ölümcül bir hastalık teşhisi konmuş birine söyler miydiniz? (Umarız cevabınız kesin bir hayırdır.) Aynı mantığı doğurganlık sorunları yaşayan birine de uygulayın. İnanç sistemi ne olursa olsun, bu pek de teselli edici olmayan ifadeyi söylemek, kişinin yaşadıklarını küçümsemekle kalmaz, aynı zamanda en büyük korkularını da pekiştirebilir: yani gerçekten çocuk sahibi olmalarının kaderlerinde olmadığı düşüncesi…

Bebek sahibi olmaya çalışan birine ne söyleyebilirsiniz?

Doğurganlık sorunları yaşayan birine gerçek bir destek ve empati sunmak mı istiyorsunuz? Yukarıdaki “tavsiyeleri” bir kenara bırakın ve bunların yerine şu cevapları deneyin:

• Ne kadar istediğini biliyorum.

• Bu kadar uzun bir yol olduğu için üzgünüm.

• Sen harika bir ebeveyn olurdun/olacaksın.

• Gerçekten bunun senin için işe yaramasını umuyorum.

• Yanındayım.

• Bu gerçekten yorucu olmalı. Bununla nasıl başa çıkıyorsun?

• Bunu düzeltemeyeceğimi biliyorum ama konuşmak istersen her zaman dinlemeye hazırım.

• Yardım edebileceğim bir şey var mı? (Örneğin, bir tedavi süreci sırasında yemek getirmek veya dikkat dağıtmak için bir film izlemeye gitmeyi teklif edebilirsiniz.)

Unutmayın: Mükemmel bir cevap vermeniz veya tam olarak ne yapmak gerektiğini bilmeniz gerekmiyor. Sadece bir dinleyici olmak ve arkadaşınızın ya da aile üyenizin kısırlıkla başa çıkarken hissettiklerini ifade edebileceği güvenli bir alan sunmak, verebileceğiniz en büyük hediyedir.

Referanslar

Joshua Hurwitz, M.D., “11 Things To Never Tell Someone Who's Having Trouble Getting Pregnant”, https://www.parents.com/getting-pregnant/infertility/things-to-never-tell-someone-whos-having-trouble-getting-pregnant/