Hamilelik sırasında yaz aylarında dışarıdaysanız, sivrisineklerin özellikle sadece sizi mi tercih ettiklerini merak etmiş olabilirsiniz. Tüm o fazladan, kaşıntılı ısırıkların hayal olmadığını öğrenmek şaşırtıcı olabilir: Sivrisinekler kesinlikle hamile kişilere daha fazla ilgi gösterir.

Entomolog Joseph Conlon’a göre sivrisinek sezonu genellikle yaz sonlarında başlar ve eğer hamileyseniz bu uçan rahatsız ediciler başkalarına göre sizi daha çok hedef alabilir. Bunun nedeni, hamileliğin vücudunuzda yarattığı değişimlerin sivrisinekler için sizi daha çekici hâle getirmesidir.

Sivrisinekler neden hamileleri hedef alır?

Sivrisinekler, hamileleri hamile olmayanlara kıyasla daha çok tercih etmekten ziyade onları daha kolay bulup hedefleyebilir. Sivrisineklerin hedeflerini bulması çeşitli faktörlere dayanır. Evet, bizi görebilirler, ancak esas olarak nefesle verdiğimiz karbondioksiti, terimizin belirli bileşenlerini ve vücut sıcaklığımızı algılama yetenekleri, onlara bizi bulma konusunda büyük avantaj sağlar.

Conlon: “Hamile kadınlar sivrisinekler için daha çekici olabilir. Hamilelik sırasında solunum sisteminde, soluyup verdiğiniz hava miktarındaki artış da dahil olmak üzere birçok değişiklik olur. Bu artış daha fazla karbondioksit üretimine yol açar, bu da hamile bir kişiyi sivrisinekler için daha çekici hâle getirir çünkü sivrisinekler karbondioksite çekilir” açıklamasında bulundu.

Buna ek olarak, hamilelik ortalamadan daha yüksek bir vücut ısısı ve daha fazla terleme potansiyeli anlamına gelir; bu da sivrisinekler için hedefi bulma, hedefe konma ve onları ısırma sinyalleridir, diye ekliyor. Sivrisinekler yüksek vücut sıcaklığını ve karbondioksit artışını algılayabildiğinden, hamile kişiler kolay hedefler hâline gelir. Kolay hedef olmak aynı zamanda hamile kişilerin, sağlıklarını ve gelişmekte olan bebeklerinin sağlığını doğrudan etkileyebilecek sivrisinek kaynaklı hastalıklara yakalanma riskinin daha yüksek olması anlamına gelir.

Sivrisinek kaynaklı hastalık riski

Son derece rahatsız edici olmalarının ötesinde, sivrisinekler özellikle hamile kişiler için ciddi bir halk sağlığı tehdidi oluşturur. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 200 farklı sivrisinek türü vardır, ancak yalnızca 12’sinin hastalık yaydığı bilinmektedir. Hangi türün sizi ısırdığını anlamak imkânsız olabileceğinden, en iyi çözüm tüm sivrisinek ısırıklarından korunmak için önlem almaktır.

CDC’ye göre, özellikle dikkat edilmesi gereken bazı sivrisinek kaynaklı hastalıklar arasında Batı Nil virüsü, Zika virüsü ve Doğu At Ensefaliti bulunur; bunların tümü hem hamile kişi hem de fetüs için zararlı olabilir.

Sivrisinek ısırıklarından nasıl korunabilirsiniz?

Sivrisineklerin yakın zamanda ortadan kalkmayacağını biliyoruz ve hamile bir kişi ile büyüyen fetüs için ciddi sağlık riskleri oluşturabileceklerini bilmek moral bozucu olabilir. Ancak kolay bir hedef olmanız, kendi bahçenizin tadını çıkaramayacağınız anlamına gelmez. Peki sivrisineklerden korunmak ve güvenli kalmak için ne yapabilirsiniz? İşte hamilelik sırasında sivrisinekleri uzak tutmanın beş yolu:

Açık renkli kıyafetler giyin

Yayınlanan bir araştırmaya göre, sivrisinekler insan derisinden yayılan kızılötesi renklere benzediği için kırmızı ve turuncu renklere çekilirler. İlginç bir şekilde, deneyde araştırmacılar yeşil, mor, mavi ve beyaz renkli eldivenler taktığında, eldivenler sivrisinekleri çekici karbon dioksit ile kaplı olmasına rağmen, sivrisinekler onları görmezden geldi.

Mümkün olduğunca uzun kollu ve uzun pantolon giyin

Yazın sıcaklığı ve nemi, özellikle hamile ve zaten rahatsız hissederken uzun kollu ve uzun pantolon giymeyi neredeyse işkence gibi hissettirebilir. Ancak sivrisineklerin yoğun olduğu bir yerdeyseniz, üzerinizi örtmek ve ısırılmamak için her önlemi almak akıllıca olur.

Gevşek kıyafetler tercih edin

Sivrisinekler, sıkı kumaşlardan, hatta kot pantolonlardan bile ısırabilir. Eğer sıkı kıyafet giymek zorundaysanız, kumaşın çok sıkı dokunduğundan emin olun. Aksi takdirde, sivrisineğin ısırmasını zorlaştıracak gevşek kıyafetler giymeye çalışın.

DEET içeren böcek kovucu kullanın

Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından test edilmiş ve kayıt altına alınmış böcek kovucuları kullanmalısınız. DEET (çoğunlukla böcek kovucularda kullanılan bir kimyasal) içeren ürünler, makul miktarlarda kullanıldığında hamileler için etkili ve güvenlidir. Yayınlanan bir çalışmada, DEET’in hamilelikte topikal kullanım için güvenli olduğu ve gelişimsel ya da üreme toksini olarak değerlendirilmediği belirtilmiştir.

Ancak, DEET 2 aydan küçük bebeklerde kullanılmamalı ve sonrasında da %10’dan daha düşük konsantrasyonda uygulanmalıdır. Bebeğinize herhangi bir böcek kovucu sürmeden önce doktorunuza danışın.

Eğer dışarıdaysanız ve DEET kullanmıyorsanız, sivrisineklerden korunmak için citronella mumları gibi alternatif kovucular deneyebilirsiniz. Meşaleleri veya kamp ateşi dumanı da bir miktar koruma sağlayabilir. Sarımsak banyosu da işe yarayabilir.

DEET içermeyen böcek kovucu alternatifleri deneyin

DEET kapsamlı şekilde incelenmiş ve güvenli bulunmuş olsa da, herkes üzerinde kimyasal sprey kullanmaktan hoşlanmayabilir. Böcek kovucularla ilgili en yaygın şikayetlerden biri kokusu ve ciltte bıraktığı yağlı his. Bunu önlemek için, bazı DEET içeren ürünler artık minimal kokuya sahip “kuru” formüllerle sunulmaktadır.

EPA, bazı esansiyel yağ bazlı kovucu ürünlerin genel olarak güvenli olduğunu ancak etkinlikleri açısından test edilmediğini not eder. Sağlık riski az olduğundan, EPA bu tür ürünlerin diğer topikal kovucular gibi kayıt altına alınmasını zorunlu kılmaz.

Eğer sivrisinek ısırıklarını önlemek için daha doğal bir yaklaşımı tercih ediyorsanız, citronella, sedir veya sardunya gibi esansiyel yağlar içeren kovucuları deneyebilirsiniz. Ancak, nane, biberiye ve adaçayı gibi esansiyel yağlar hamilelikte kullanılmamalıdır. Hamilelik süresince hangi esansiyel yağların güvenli olduğunu doğum öncesi bakım sağlayıcınızla konuşmayı unutmayın.

Referanslar: Jennifer D'Angelo Friedman. “Why Pregnancy Makes You So Attractive to Mosquitos”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/pregnancy/my-body/pregnancy-health/why-pregnant-women-are-so-tasty-to-mosquitoes. (08.11.2022).