Vajinal doğumun mümkün olmadığı durumlarda karnın ve rahmin kesilerek bebeğin dışarı çıkarılmasını içeren cerrahi işleme sezaryen denir.

Normal doğuma alternatif olarak görülen sezaryen ameliyatının anne ve bebek için bazı riskleri bulunsa da, gerçekten de doğum doğal yollarla ilerlemediğinde sezaryenin hayat kurtaran bir operasyon olduğu da bir gerçek.

Düzenlediği eğitimlerle ve yaptığı araştırmalarla 50 yıldır doğum alanında ciddi bir otorite olan Lamaze’nin hazırladığı “Özgüvenle Doğurmak” adlı rehberden, sezaryen ile ilgili bilmeniz gerekenleri derledik:

• Bazı hekimler, perine hasarı açısından sezaryenin anne ve bebek için daha güvenli olduğunu savunurlar. Ancak sistemli ve güncel araştırmalar, vajinal doğumun sezaryene göre anne ve bebek için çok daha sağlıklı olduğunu gösteriyor.

• Eğer forseps, vakum ya da epizyotomi kullanılmayacaksa vajinal doğumda perine hasarı riski çok azdır.

• Sezaryen ameliyatı ayrıca kısa vadede şu riskleri de artırır: Kan pıhtılaşması, felç, cerrahi yaralanma, enfeksiyon, ağrı, bebekten ayrı kalma, fizyolojik travma, hastanede daha uzun süre kalma, acil rahim ameliyatı ve rahmin alınması ve ölüm. Sezaryenin uzun vadede neden olabileceği sorunlar ise: Pelvik ağrının artması, bağırsak düğümlenmesi, kısırlık ve ileriki hamileliklerde karşılaşılabilecek bazı sorunlar. (Dış gebelik, placenta previa, rahim yırtılması gibi…)

• Sezaryen ameliyatı bebeğiniz için de cerrahi yaralanma riskini artırır. Solunum problemlerine ve emme zorluklarına neden olabilir. Sonraki olası hamilelikleriniz için de risklidir, ölü doğum, doğum kilosunun çok düşük olması, erken doğum ve merkezi sinir sistemi zedelenmesi gibi sorunlarla karşılaşılabilir.

• Eğer daha evvel sezaryen ile doğum yapmışsanız, sonraki doğumunuzda sezaryen yaranızın açılması ihtimali çok düşüktür. Eğer doğumunuz müdahale ile başlatılırsa veya bu sezaryen yaranız yukarda ve yataysa bu ihtimal artabilir.

Sezaryene ihtiyaç duyabileceğiniz durumlar:

• Kanamanız varsa.
• Bebeğiniz oksijen alamıyorsa.
• Placenta previa teşhisi konulduysa.
• Bebek doğum kanalında transvers (yanlamasına veya çaprazlamasına) duruyorsa.
• Kontrol edilemeyen bir şeker hastalığınız veya hamileliğe bağlı yüksek tansiyonunuz varsa.
• Doktorunuz sezaryen sonrası vajinal doğuma (SSVD) sıcak bakmıyorsa veya hastanenin 24 saat hazır anestezi ekibi bulunmuyorsa.
• Doğumunuz ilerlemiyorsa ve bebek de iyi durumda değilse.
• Bebek ters pozisyondaysa ve doktorunuz makat geliş doğumlar konusunda tecrübesizse.
• Bebeğinizin kalp atışları yavaşladıysa ve pozisyonunuzu değiştirip daha çok su içmenize, oksijen almanıza ya da suni sancıyı azaltmanıza rağmen düzelmiyorsa.
• Birden fazla bebek taşıyorsanız, bebeklerden biri transvers pozisyondaysa veya doktorunuz vajinal çoğul doğumlar konusunda tecrübesizse.

Gereksiz müdahaleden kaçınmak için:

• Doğumu başlatmak veya hızlandırmak için net sağlık sorunları yoksa doğumunuzun kendiliğinden başlamasına ve ilerlemesine izin verin.
• Sürekli olarak fetal görüntülemeye ihtiyaç duyup duymayacağınızı doktorunuzla görüşün.
• Mükemmel bir doğum desteği için plan yapın.
• Bedeninizin nasıl doğum yapılacağını gayet iyi bildiğini hatırlayın.
• Doğum sürecinde hareket edin ve sıklıkla pozisyon değiştirin.
• Kalabildiğiniz kadar evde kalın, sancılar iyice sıklaşmadan hastaneye gitmeyin.
• Kasılmalarınızı aktif olarak karşılayın.
• Yemek yiyerek ve sıvı alarak enerjinizi yüksek tutun.
• Epidurale karar vermeden önce ilaç dışı acıyla baş etme yöntemlerini deneyin.
• Eğer epidural aldıysanız, ıkınma aşamasında çıkarılmasını isteyin.
• Daha önceden sezaryen ameliyatı olduysanız da, sezaryen sonrası vajinal doğum (SSVD) olasılığını doktorunuzla muhakkak görüşün.
• Eğer bebeğiniz makat geliş pozisyonundaysa, ters duruyorsa, bebeğin başının aşağı gelmesini sağlayacak manuel müdahaleleri doktorunuzla görüşün.

Sezaryende bile doğumu mümkün olduğunca doğal kılmak için:

• Partnerinizin ve doğum destekçinizin ameliyathanede sizinle olmasını sağlayın.
• Doğumdan sonra mümkün olduğunca çabuk bir şekilde bebeğinizi kucağınıza alın ve ten tene temas sağlayın.
• Yine mümkün olduğunca kısa sürede emzirin.
• Hastanede bebeğinizle muhakkak bir arada kalın.
• Hastanedeyken ailenizden ve arkadaşlarınızdan destek alın.
• Bebeğiniz meme emmeyi öğrenene kadar sabırlı olun.
• Eğer bebeğiniz hemen emmiyorsa ya da başka emzirme sorunları yaşıyorsanız, hastane personelinden size yardım etmelerini isteyin. İlk sütünüzü (kolostrum) sağın ve küçük bir şişeden ya da damlalıktan bebeğinizi beslemeye çalışın.
• Emzirme sorunlarının daha da kötüye gitmemesi için hastane personelini bebeğinize mama, biberon ve emzik vermemeleri konusunda uyarın.

Çeviren & Derleyen: Duygu İslamoğlu