Hamilelikte kadın kendi vücudunu beslerken, anne karnındaki bebek de doğrudan kan bağları bulunduğundan annesinden besleniyor.

Bebeğin anne karnındaki gelişimini doğru ve eksiksiz bir biçimde tamamlaması için, anne adayının sağlıklı beslenmesi gerekir.

Emsey Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Esra Can Çetin’den hamileler için beslenme konusunda bilgiler aldık.

Anne adayı kendi vücuduna ve vücudunda gelişen ikinci bir canlıya yetecek kadar yeterli ve dengeli beslenmelidir.

Ancak, bebeğin ihtiyacı olan besinler dışında anne adaylarının tüketeceği yiyecekler gereksiz kalori alımına da neden olabilir. Bu nedenle, yeterli beslenmek kadar ölçülü ve dengeli beslenmek de anne ve bebek sağlığı açısından büyük önem taşır.

Hamilelikte beslenme özellikle de; 20 yaş altı ve 35 yaş üstü, hamilelik öncesi kilosu düşük olan, hamilelik süresince 7 kg altında kilo alan, iki yıldan az doğum aralığına sahip, daha önce prematüre bebek doğuran, kronik hastalığı olan (diyabet, tüberküloz vb.) kişilerde daha dikkatli olmayı gerektirir.

Hamilelikte alınması gereken besin grupları:

Protein: Protein hamilelikte temel besin kaynağı olmalıdır, çünkü annenin enerji sağlaması ve bebeğin gelişimini tamamlaması için en çok proteine ihtiyaç duyulur.

Günde en az 1-2 porsiyon çeşitli protein içeren gıdalar alınmalıdır. Tam pişmiş balık veya deniz ürünleri, karaciğer, tavuk, yağsız sığır ya da kuzu eti, fındık, ceviz, bezelye, barbunya fasulyesi, kuru fasulye, börülce, nohut, mercimek gibi baklagiller, süt ve süt ürünleri ve yumurta protein içeren başlıca gıdalardır.

Protein tüketiminde bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Örneğin, deniz ürünleri bebeğin beyin gelişimi için gerekli olan omega 3 içeren yağ asitleri ve protein açısından iyi bir kaynaktır.

Fakat balık ve kabuklu deniz ürünleri civa gibi ağır metaller içerebilir. Çok fazla cıva bebeğinizin gelişmekte olan sinir sistemine zarar verebilir. Özellikle büyük ve yaşlı balıklarda, kabuklu deniz ürünlerinde civa oranı yüksek olabilir, küçük balıklar ve raf ömrüne dikkat edilerek kullanılan konserve ton balıklar güvenli olabilir.

Deniz ürünlerinin de olası bakteri ve parazit taşıma riski nedeniyle, iyi pişmiş olmasına özen gösterilmelidir. Et, sakatat, şarküteri ürünleri, süt, yumurta gibi hayvansal gıdalar çeşitli bakteriler taşıyabileceği ve enfeksiyonlara, zehirlenmelere yol açabileceği için çiğ tüketilmemelidir. Çiğ süt ya da yumurta içerme olasılığı olduğu için çiğ hamur yada mayonez içeren soslardan kaçınmak önerilebilir. Süt pişmiş ya da pastörize edilmiş olmalıdır. Peynir çeşitlerinin tüketiminde pastorize edilmiş sütten yapılmış olmasına özen gösterilmelidir. Et ve sakatatlar yeterince piştiğinden emin olmadan tüketilmemelidir. Kesildiğinde en iç noktasının rengi kahverengiye dönmüş olmalı, kırmızı yani çiğ kalmamalıdır.

Kalsiyum: Özellikle son üç ayda hem bebeğin kemik gelişimi hem de annenin kemik ve dişten kalsiyum kaybını önlemek için günde 1000–1200 mg kalsiyum alımı gereklidir. Kalsiyum kaynaklarına örnek olarak süt, yumurta, yoğurt, peynir, badem, lahana, yeşil yapraklı sebzeler sayılabilir. Süt ürünlerinin pişmiş ya da pastörize edilmiş, yağı azaltılmış ürünler olmasına dikkat edilmelidir.

Demir: Anne adaylarının günde 40-60 mg demir ihtiyacı vardır. Demir içeren yiyeceklerin başında ıspanak, marul, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, beyaz et, karaciğer, dalak gibi sakatatlar, üzüm pekmezi gelir. Bu gıdalar yeterli tüketilse bile, ülkemizde demir eksikliği yaygın bir kadın problemidir ve özellikle 5. aydan itibaren anne adaylarına demir takviyesi önerilir.

Folik Asit: Folik asidin ilk üç ay içinde eksikliği Nöral Tüp Defekti dediğimiz bebeğin sinir sistemiyle ilgili anomalilerin artmasına neden olabilir. Bu nedenle günde 400 mikrogram folik asit önerilir. Folik asit kaynağı gıdalar ıspanak, marul, lahana, kepek ve tam tahıl ekmekleri, yulaf, baklagiller olarak sayılabilir. Bu gıdalardan yeterince alınsa bile, ilk üç ay dışarıdan folik asit takviyesi şarttır.

C Vitamini: C vitamini açısından zengin meyve ve sebze yara iyileşmesi, diş ve kemik gelişimi ile ilgili metabolik süreçleri teşvik edecektir. C vitamini kaynakları olarak turunçgiller, çilek, limon, mango, domates, kivi, kavun, biber sayılabilir.

Anne adaylarının beslenmede dikkat edilmesi gerekenler

• Öğün atlanmamalı, sık sık ve az beslenilmeli,
• Günde en az 2,5-3 litre sıvı tüketilmeli,
• Aşırı kilo alımını önlemek için şekerli, unlu, yağlı besinlerden kaçınmalı,
• Aşırı tuzlu besin tüketilmemeli, ayrıca sofrada tuz kullanılmamalı, iyotlu tuz tercih edilmeli,
• Alkol alınmamalı,
• Demir emilimini azaltacağı için yemekle birlikte çay içilmemeli,
• Sigaradan uzak durulmalı,
• Bulantı ve kusmaları azaltmak için yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalı,
• Öğün aralarında galeta, bisküvi, leblebi gibi kuru gıdalar tercih edilmeli,
• Kola, kahve, çay, çikolata gibi kafein içeren gıdalar az tüketilmeli,
• Yemekler haşlama veya fırınlanmış olarak yenmeli, kızartmalardan uzak durulmalı,
• Kabızlığı önlemek için lifli gıda tüketimine ağırlık verilmelidir.