Polihidramnios nedir?

Amniyon sıvısının normalden fazla olması durumuna “polihidramnios” denir. Tüm gebeliklerin %0.4-.3.3'ünde izlenir. %2.6 da çoğul gebeliklere bağlı olarak gelişir.

Nedenleri:

İdiopatik (nedeni bilinmeyen), % 65 Gestasyonel diabet (gebelikte ortaya çıkan şeker hastalığı), % 27.7 Fetal anomali % 4.3. Fetusun yutmasını engelleyen sindirim sistemi hastalıkları (yemek borusu, bağırsak tıkanıklıları, diyaframın fıtıklaşması, karın ön duvarı anomalileri vb.), santral sinir sistemi anomalileri, yutmayı engelleyecek yüz anomalileri, kas-iskelet sistemine ait anomaliler, kalp yetmezliği ile gidebilecek kalp anomalileri, solunum sistemi problemleri, özellikle büyüme geriliği de eşlik ediyorsa kromozom anomalileri, üriner sistem anomalileri, ikizden ikize transfüzyon sendromları, kan uyuşmazlığı ile giden sistemik hastalık.

Komplikasyonlar:

İdiyopatik olanların gidişatı oldukça iyidir. İleri düzeyde değildir, genelde polihidramnios hafif dercededir ve sıvı miktarı sabit seyreder, bu gebeliklerde iri bebek daha fazla görüldüğü için sezaryen oranları artmıştır. Fakat ani gelişen ve ciddi polihidramnioslarda erken doğum ve suların erken gelmesi riskleri artmaktadır. Ani su gelmesiyle bebeğin eşinin erken ayrılması olabilmektedir.

Tedavi:

Anne ve bebeğin sağlıklı olduğu hafif düzeyde polihidramniosta tedaviye gerek yoktur. Tedavide, diyabet hastalarında kan şekeri kontrolü sağlandıkça amnyion sıvısı da normal miktarına dönecektir. Kalp ritim bozukluğuna bağlı gelişen polihidramnista ritim bozukluğunu düzeltici ilaçlarla tedavi sağlanabilir. Ciddi polihidramnioslarda ve hastanın solunum sıkıntısı, hareket kısıtlılığı gibi hallerde, rahmin aşırı gerilmesine bağlı rahim kasılmalarını ve dolayısıyla erken doğum riskini azaltmak için karından sıvı çekme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Fetal böbrek ve akciğerlerden sıvı üretimini azaltan ilaçlar verilebilmekte ve oldukça etkili şekilde amniyon sıvı miktarını azaltabilmektedir (bazı yan etkileri de mevcuttur). Polihidramniosa gelişme geriliği veya fetal anomali eşlik ediyorsa veya ciddi boyuttaysa karyotip analizi için amniosentez de yapmak gerekir.

Oligohidramnios nedir?

Amniyon sıvısının patolojik olarak az olduğu durumlara "oligohidramnios" denmektedir. Tüm gebeliklerin % 0.5-5.5'inde gözlenir. % 20'sinde fetal anomali izlenmektedir. % 30-40'ında fetal gelişme geriliği mevcuttur.

Nedenleri:

• Fetal anomaliler
• Genital ve üriner sistem anomalileri (çift tarafli böbrek yokluğu, mesane çıkımı tıkanıklığı, çift tarafli böbreğin kistik hastalıkları vb.)
• 42 hafta üzeri gebelikler
• Membranların yırtılması ve suların gelmesi
• Gelişme geriliği
• Maternal hastalıklarla seyreden oligihidramnioslar ise, gebelikte tansiyon yüksekliği ile giden durumlar, diabet, otoimmun hastalıklar
• Annenin bazı özel ilaç kullanımları

Komplikasyonlar:

Erken gelişen ve uzun süreli oligohidramnioslarda akciğer gelişimi engellenmekte, göğüs kafesi normalden dar olmaktadır, bu durum bebeğin kaybına yol açabilmektedir. El ve ayaklarda sıkışmaya bağlı bazı deformiteler görülebilmektedir. 42. gebelik haftası geçen hastalrda hızlı ilerleyen oligihidramniosta bebeğin ölüm riski artmaktadır. Doğum esnasında kordon basısı nedeniyle fetusta oksijen eksikliği gelişebilmekte ve sezaryen oranları artmaktadır. Gelişme geriliği olan ve oligihidramniosu olan hastalarda, fetal anomali olabilmektedir. Bu durumda fetusta kromozomal bozukluklara rastlanabilmektedir.

Tedavi:

Erken dönmede gelişen (25 hafta altında) oligihidramnioslarda akciğer gelişimi olamayacağı için yaşam şansı çok çok azdır. Giderek ciddileşen oligohidramnioslar da gebelik sorunları iyi değildir. Eğer çift taraflı böbrek yokluğu varsa sonuçlar kötüdür. Oligohidramnios tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Eğer mesane çıkım tıkanıklığına bağlıysa anne karnında bazı girişimler yapılabilmektedir. (Mesane ve amnion sıvısı arasına shunt yerleştirmek gibi.)

Gelişme geriliği olan fetuslarda erken doğum düşünülebilir. Günü geçmiş gebeliklerde de doğum önerilir. Maternel sıvı yüklenmesi nadiren yardımcıdır.

Amnioinfüzyon denenebilir.

Memorial Ataşehir Hastanesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü

Op. Dr. Nil Uğurlu