Yumurta dondurma nedir?

Yumurta (oosit) dondurma, kadının yumurtalıklarından elde edilen olgun yumurtaların, ilerleyen yıllarda çocuk sahibi olmak istendiğinde kullanılmak üzere özel yöntemlerle dondurulup saklanması işlemidir.

Yumurta dondurma işlemi kimlere uygulanır?

Kanser tedavisi görecek olan kadınlar: Kanser tedavisinde başlanmadan önce, ileride çocuk sahibi olmak isteyen kadınlardan yumurtalar alınıyor ve dondurularak saklanıyor. Böylece, kemoterapi ve radyoterapi gibi yumurtalıkları tahrip etme riski olan tedaviler de güvenle uygulanabiliyor. Tedavi süreci bittikten sonra dondurulmuş yumurtalar uygun yöntemlerle tekrar kadına nakledildiğinde gebelik şansı artıyor.

Erken menopoz riski olan kadınlar: Ailesindeki kadınlarda erken menopoz görülen kadınlar erken yaşta doğurganlığın kaybedilmesi riskine karşı, yumurtalıkları işlevini yitirmeden önce yumurta dondurma yöntemine başvurabilirler.

Yumurtalar yetersiz olduğunda: Yumurtalıkların işleyişini etkileyen hormon seviyelerinde bozulma olduğunda ya da bazı hastalıklara bağlı olarak yumurtalık rezervlerinin azalması durumunda, biriktirme amaçlı da yumurta dondurma işlemi yapılabilir. Biriken yumurtalarla ve tüp bebek uygulamasıyla daha fazla sayıda embriyo elde etmek mümkün olur.

Kadın hastalıkları ile ilgili operasyonlardan önce: Yumurtalık rezervlerini etkileyebilecek operasyonlardan önce de yumurtaların uyarılmasıyla elde edilen yumurtalar dondurularak saklanabilir.

Sağlık Bakanlığı’nın birkaç yıl önce değişikliklerle yürürlüğe koyduğu Üremeye Yardımcı Tedaviler yönetmeliği kapsamında, daha önce sadece yukarıda sayılan nedenler için izin verilen yumurta hücresi veya yumurtalık dokusunun dondurularak saklanması iznini genişlettiğine vurgu yapan Bahçeci Sağlık Grubu Bilimsel Direktörü Dr. Necati Fındıklı; “Artık düşük yumurtalık rezervi tanısı konulmuş veya erken menopoz riski olan, fakat henüz doğum yapmamış bekar kadınlar yumurta veya yumurtalık dokularını dondurtabiliyorlar” dedi.

Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?

Kadın Hastalıkları - Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Ali Öner Erdoğdu, işlemin nasıl yapıldığını detaylı olarak anlattı: "Önceki yıllarda kullanılan slow freezing uygulamasının yerini vitrifikasyon alması ile birlikte daha güvenilir ve özgür bir şekilde saklama şansı verdi. Öncelikle, kadınların hormonal ilaçlar ile uyarılmış yumurtalıklarından vajinal ultrasonografi ve OPU (oocyte pick up= egg retrieval = yumurta toplama ) iğnesi yardımıyla yumurtaların toplanması gerekmektedir. Toplanan yumurtalar özel hazırlanmış solüsyonlar ile belli süreler boyunca muamele edilir ve hastaya özel olarak hazırlanmış taşıyıcılarda -196 derecedeki sıvı azotu içeren tanklarda uzun süre muhafaza edilir."

Vitrifikasyon işlemi temelde çok hızlı bir şekilde dondurma prensibine dayanıyor ve dondurma sırasında yumurtalara zarar verebilecek buz kristallerinin oluşmasını da engelliyor.

Yumurta dondurma işleminde başarı oranı nasıl?

Uygun şartlar altında gerçekleştirilen bir yumurta dondurma işlemi sonrası elde edilen canlılık oranların yaklaşık %90’lar civarında olduğunu ifade eden Dr. Necati Fındıklı; geliştirilme aşamasındaki protokollerle birlikte bu oranın %100’e yaklaştığını belirtti.

Dondurulmuş olan yumurta hücrelerinin çözdürme, mikroenjeksiyon ve sonrası embriyo transferi aşamalarını kapsayan bir tüp bebek tedavisi şeklinde sunulduğunu belirten Dr. Fındıklı; “yumurta dondurma uygulamasının yakın gelecekte beklenen başarıyı sağlayabilmesi için en az 8-10 adet olgun yumurta hücresinin donduruluyor olması gerek. Sayıca bu orandan az yumurta hücresi dondurulabilen kadınlarda mümkün ise bu sayının arttırılması, değil ise mevcut dondurulmuş yumurta hücresi sayısına bağlı olarak bir bilgilendirme yapılması olası verimliliğin ve yumurtaları dondurulan kişinin yakın gelecekte sahip olabileceği tedavi şansının belirlenebilmesi açısından son derece önemli” dedi.