Doğumda ilaç dışı ağrı kesici yöntemler

Doğumlar artık doğum desteği eğitimi veren doktor, ebe ve doğum destekçileri ile özelleşti ve de güzelleşti. Çünkü doğum kişiye özgü bir olgudur ve gebeye uygulanan destekle doğum eylemi kendini korku yerine tatlı bir heyecana bırakır. Doğum eyleminde doğum ağrısı ile baş etmede kullanılan birçok non farmakolojik yöntem yani “ilaç dışı yöntemler” hakkında gebeler hastanelerde ve gebe okullarında sağlık profesyonelleri tarafından bilgilendirilmekte ve desteklenmektedir.

Uluslararası yapılan birçok çalışma, doğum ağrısı ile baş etmede kullanılan ilaç dışı yöntemlerin doğum ağrısı ile baş etmede etkili olduğunu göstermiştir. Bu yazıda bu çalışmalardan en önemlilerine birkaç örnek vermek istiyorum:

• Chang ve ark., 2002 yılında yaptıkları bir araştırmada doğum esnasında masaj uygulanmasının gebenin doğumunu daha rahat geçirmesini sağladığını ve bu sayede doğum stresini ve ağrıyı azalttığını bildirdiler.

• Liu ve ark. tarafından yapılan çalışmada bire bir ebe/hemşire desteği alan gebelerde doğum eylemindeki ağrı ile başa çıkmadaki kontrolünün daha iyi olduğu ve ağrının daha az hissedildiği belirtildi. Aynı şekilde Miguelitti ve ark., 2013 ise gebe kadınların doğum öncesinde eğitim programına alınmaları ve ilaç dışı tedaviler uygulanması durumunda doğum ağrısı algısının azaldığını, doğum tecrübesindeki doyumun daha iyi olduğunu ve doğumun daha hızlı gerçekleştiğini göstermişlerdir.

• Bu konuda ülkemizde Yeşilçiçek Çalık ve ark. tarafından 2014’te yapılan bir çalışmada da ilaç dışı yöntemlerden olan akupressur tekniği (vücutta belirli noktalara basınç uygulamak sureti ile o bölgede toplanan enerji yoğunluğunun dağıtılması ve ilgili noktalar ile bağlantılı organların bu şekilde rahatlatılması) uygulanan gebelerin görüşleri alınmış ve akupressurun doğum eylemindeki ağrıyı azalttığı gösterilmiştir.

• Rooks, 2012 yılında yapmış olduğu çalışmada doğum eyleminde uygulanan ilaç dışı yöntemlerin hem ucuz hem de uygulanmasının daha güvenilir olduğunu, analjezik madde vermeden ağrının azaltılabileceğini kanıta dayalı tespit etmiştir.

• Bergistrom, 2010 yılında yapılan çalışmada doğumda uygulanan ilaç dışı yöntemlerin doğum konforunu arttırdığı ve ağrı kontrolü yönetiminde etkili olduğu bildirilmiştir.

• Taghinejad ve ark., 2011 tarafından yapılan çalışmada, doğum eyleminde uygulanan masaj ve müzik terapisinin etkili bir ağrı kesici yöntemi olduğu tespit edilmiştir.

• Trout’un (2014), Arendit’in (2013) Florance’in (2003) yaptıkları ayrı ayrı 3 çalışma da, ilaç dışı ağrı azaltıcı yöntemlerin doğum sırasında ağrı hissini önemli ölçüde azalttığını kanıtladılar.

• Shafaie ve ark., 2013’ da İran’da yapmış oldukları randomize çalışmada uygulanan ilaç dışı yöntemlerden olan akupunkturun (tedavi amaçlı olarak belirli anatomik bölgelerin iğne yardımı ile uyarılmasının) doğum eylemindeki ağrıyı azalttığını vurgulamışlardır. Simkin ve ark., 2004 yılında yapılan çalışmada da doğum eyleminde destekçi tarafından uygulanan ilaç dışı yöntemler hakkında çok fazla araştırma olmamasına rağmen var olan araştırmaların ağrıyı azalttığını ve doğum eylemindeki gebe memnuniyetini artırdığını vurgulamıştır.

• Albers, 2007 yılında yapılan çalışmada ise doğumdaki destekleyici ağrı ile baş etmede kullanılan ilaç dışı yöntemler ile desteğin kadın sağılığını yükseltmede ve daha sağlıklı doğumlar yapmak adına etkili olduğunu vurgulamıştır. Brown ve ark., 2011 yılında yapılan retrospektif ve tanımlayıcı bir anket çalışmasında masaj, akupressur ve nefes teknikleri ile gevşemenin doğum üzerindeki ağrı kontrolü üzerindeki etkinliğini gösterilmiştir.

-Avcı M. (2015). Gebe Kadınların Doğum Ağrısıyla Baş Etmede Kullanılan Nonfarmakolojik Yöntemler Hakkında Bilgi Düzeyleri Ve Görüşleri. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, (Danışman: Doç. Dr. Hatice Yıldız).

Doğum desteğindeki amaç, doğumdaki ağrıyı gidermenin yanı sıra doğumdan zevk almaktır. Doğum heyecanını “korkuyorum” yerine, "ne durumda ne yapacağımı biliyorum"a çevirmektir. Yukarıda belirttiğim bilimsel birçok çalışma doğum eyleminde gebelere uygulanan rahatlatıcı ilaç dışı yöntemlerin ağrıyı azalttığını ve de doğum doyumunu arttırdığını kanıtlıyor.

Uzm. Ebe Meryem Avcı