Hepatit B nedir?

Hepatit B virüsü, insanda seçici olarak karaciğerde yerleşen ve akut hepatit (halk arasında bulaşıcı sarılık diye ifade edilen), akut karaciğer yetmezliği, karaciğer sirozu ve karaciğer kanserine yol açabilen bir virüstür. Özellikle karaciğer sirozuna giden süreçte sinsi seyreden bir hastalık söz konusudur.

Hepatit B aşısı yapılmazsa ne olur?

Öncelikle, aşı yapılırsa kişi Hepatit B enfeksiyonundan ve yukarıda ifade edilen tablolardan korunmuş olur. Aşı yapılmazsa, kişiye Hepatit B virüsü bulaşabilir ve akut hepatit gelişebilir, hasta bir süre işine gidemez, istirahat etmesi gerekir. İleri çocuklukta (5 yaşından sonra) ve erişkinlerde akut hepatit, hastaların %95’inde şifa ile sonlanır, yani sarılık geçer, karaciğer testleri normale döner, Hepatit B virüsüne karşı vücutta antikor gelişir. Bu durumda gene de şifa ifadesi tam da doğru değildir, çünkü bazı özel durumlarda hastalığın aktive olma riski vardır. Nadir de olsa (hastaların %1’inde) akut karaciğer yetmezliği gelişebilir ve bu durumda %70’lere varan ölüm riski vardır. Akut hepatit geçiren hastaların %5’inde ise hastalık kronikleşir, yani müzminleşir ve bu hastalarda karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişebilir.

Yetişkinlerde Hepatit B aşısının önemi nedir?

Yetişkin kişi farkına varmadan Hepatit B virüsüyle karşılaşıp bağışıklık geliştirmemişse veya yenidoğan veya çocukluk döneminde aşılanmamışsa, Hepatit B ile enfekte olabilir ve bu durumda yukarıda bahsedilen hastalık riskleri söz konusu olur. Bu nedenle yetişkinlerin, özellikle de Hepatit B virüsü bulaşması açısından riskli olanların -ki bunlar ailesinde veya cinsel partnerinde Hepatit B virüsü olan, farklı kişilerle cinsel ilişkide bulunan, sağlık çalışanları olan kişilerdir- özellikle aşı olması gerekir.

Hepatit B belirtileri nelerdir?

Akut Hepatit B virüsü olan hastalarda iştahsızlık, bulantı, halsizlik, yorgunluk, sarılık, idrar renginde koyulaşma gibi belirtiler görülebilir. Bununla birlikte, bu belirtiler hastaların 3’te birinde görülür, yani hastaların 3’te ikisinde belirtiler görülmez. Kişi hastalığı ayakta, farkına varmadan geçirir. Siroz gelişme riski olan kronik hepatitliler ise genelde hiçbir belirti vermez ve hastalarda tanı genelde tesadüfen konur. Bu durumda, tedavi imkânı olan bir hastalığın tedavisine geç başlanmış olmasında ciddi riskler vardır; yani karın şişliği gibi belirtilerin ortaya çıktığı ileri siroz döneminde veya karaciğer kanseri geliştikten sonra tedaviye başlama bu anlamda değerlendirilmelidir.

Hepatit B bulaşma yolları nelerdir?

Hepatit B virüsü kanda, idrarda, tükürükte, gözyaşında, vajinal salgılarda, semende tespit edilmiştir. Bu nedenle, Hepatit B virüsü hem cinsel yolla hem de yakın temasla bulaşabilir. Buna karşılık, fekal-oral bulaşma söz konusu değildir, yani aynı kaptan yemek yenmesiyle veya enfekte suyun içilmesiyle Hepatit B virüsü geçmez. Türkiye’de Hepatit B virüsünün en önemli bulaşma yolu, çocukluk çağında yakın temasla olmaktadır, yani kardeşten kardeşe, babadan çocuğa veya çocuklar arasında geçiş şeklindedir. Aynı tıraş bıçağının, aynı tırnak makasının da kullanılmaması gerekir.