İnsan metapnömovirüsü (HMPV) nedir?

İnsan metapnömovirüsü, kısaca HMPV, yaygın bir solunum yolu virüsü türüdür. Respiratuar sinsityal virüs (RSV) ile aynı virüs ailesi olan pneumoviridae ailesine aittir. HMPV'ye yakalanırsanız, birkaç gün boyunca hapşırma, öksürük, burun akıntısı veya boğaz ağrısı gibi hafif soğuk algınlığı semptomları yaşayabilirsiniz. Nadir durumlarda, bağışıklık sistemi zayıf olanlar veya başka risk faktörlerine sahip kişilerde daha ciddi semptomlara yol açabilir. Herkes HMPV'ye yakalanabilir, ancak özellikle çok küçük çocuklar ve yaşlılar arasında daha yaygındır.

HMPV, 20 yıldan uzun bir süre önce Hollandalı bilim insanları tarafından keşfedilmiştir. Ancak araştırmalar, bu virüsün 50 yılı aşkın bir süredir dünya genelinde solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğunu göstermektedir.

İnsan metapnömovirüsü ne kadar yaygındır?

HMPV oldukça yaygındır. Araştırmalar, çoğu insanın 5 yaşına gelmeden en az bir kez bu enfeksiyonu geçirdiğini göstermektedir. Hayatınız boyunca birden fazla kez enfekte olabilirsiniz. Çocuklarda, HMPV tüm solunum yolu enfeksiyonlarının yaklaşık %10’unu oluşturur. Herkes enfekte olabilir, ancak bazı gruplar daha fazla risk altındadır.

İnsan metapnömovirüsü enfeksiyonu için kimler risk altındadır?

Herkes HMPV'ye yakalanabilir, ancak daha yüksek risk altında olan gruplar şunlardır:

• Yenidoğanlar
• 5 yaş altı çocuklar
• 65 yaş üstü bireyler
• Astım hastası olup steroid kullananlar
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olanlar
• Kanser, HIV gibi bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıkları olanlar veya organ nakli geçirmiş kişiler

İnsan metapnömovirüsü bulaşıcı mıdır?

Diğer virüsler gibi HMPV de bulaşıcıdır. Bu, enfekte biriyle temas ettiğinizde HMPV'ye yakalanabileceğiniz anlamına gelir. Ayrıca mevsimsel bir virüstür. HMPV'ye yakalanma olasılığı kış ve erken ilkbahar aylarında – grip mevsimiyle aynı dönemde – daha yüksektir.

İnsan metapnömovirüsü nasıl yayılır?

HMPV, genellikle enfekte biriyle yakın temas ettiğinizde yayılır. Virüse maruz kalabileceğiniz durumlar şunlardır:

• Virüs bulaşmış yüzeylere dokunmak

• Enfekte yüzeylere dokunduktan sonra ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmak

• Hapşırma, öksürme veya tükürük yoluyla enfekte bir kişiden gelen damlacıklara maruz kalmak

• El sıkışmak veya dokunmak gibi yakın temaslarda bulunmak

Virüs vücuda girdikten sonra, semptomların ilk belirtilerinin ortaya çıkmasına kadar geçen süre – inkübasyon süresi – üç ila altı gündür.

HMPV virüsünün belirtileri nelerdir?

HMPV’nin çoğu belirtisi hafiftir ve şunları içerebilir:

• Öksürük
• Burun tıkanıklığı
• Burun akıntısı
• Ateş
• Boğaz ağrısı
• Bulantı
• Kusma
• İshal

Bu belirtiler genellikle iki ila beş gün içinde geçer. Ancak bazı durumlarda kötüleşebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan veya başka sağlık sorunları bulunan yetişkinlerde HMPV, bazen ciddi orta kulak enfeksiyonlarına neden olabilir. Semptomlarınız iki haftadan uzun sürerse veya kötüleşirse, doktorunuza başvurun.

İnsan metapnömovirüsü ne kadar ciddidir?

HMPV, az sayıda kişide daha ciddi semptomlara neden olabilir:

• Hırıltı
• Astım alevlenmeleri
• Zor nefes alma
• Nefes darlığı
• Yorgunluk
• Bronşit
• Şiddetli bronşiolit (Çocuklarda yaygın olup nadiren ölümcül olabilir.)
• Zatürre

1 yaş altındaki bebekler, düzgün beslenmede zorluk yaşayabilir. Araştırmalar, HMPV enfeksiyonlarının çocuklar arasında hastaneye yatışların yaklaşık %5 ila %10’unu oluşturduğunu göstermektedir. Veriler, çocukların %16’sına kadarında zatürre gibi ciddi bir komplikasyon gelişebileceğini ortaya koymaktadır. Eğer ciddi belirtiler fark ederseniz, doktorunuza danışın veya hemen tıbbi yardım alın. Doktorlar, semptomlarınızı yakından izlemek için hastaneye yatmanızı önerebilir.

HMPV virüsü tedavisi nedir?

İnsan metapnömovirüsü (HMPV) için özel bir tedavi veya kesin bir kür bulunmamaktadır. Çoğu semptom hafif olduğu ve kendi kendine geçtiği için iyileşme sürecinde semptomları hafifletmek adına destekleyici bakım yeterlidir. Semptomlarınızı hafifletmek için şunları yapabilirsiniz:

• Ateş, ağrı ve öksürük gibi belirtileri hafifletmek için reçetesiz ya da reçeteli ağrı kesiciler alın.

• Burun tıkanıklığı veya burun akıntısı için dekonjestanlar kullanın.

• Hırıltı veya öksürük gibi solunum problemlerine yardımcı olması için bir inhaler (solunum cihazı) kullanın.

• Burun içindeki baskıyı hafifletmek için burun spreyi kullanabilirsiniz.

Bu önlemler, semptomları hafifletmeye yardımcı olurken vücudunuzun virüsle savaşmasına destek sağlar. Eğer semptomlar şiddetli hale gelirse, mutlaka bir doktora başvurun.

Kaynak: Jabeen Begum. "Human Metapneumovirus (HMPV)". Şuradan alındı: https://www.webmd.com/lung/what-is-human-metapneumovirus. (17.12.2024).