Duyu Evi Fizyoterapi Hizmetleri Kurucu Müdürü Uz. Fzt. İmran Erkanat Toylan, “Serebral Palsi, gelişmekte olan beynin merkezi sinir sistemindeki hasar sebebiyle meydana gelen hareket ve postürdeki ilerleyici olmayan motor kontrol ve postür bozukluğudur. İlerleyici olmamasına rağmen erken dönem tedaviye başlanmadığında hareket becerileri ve duruş kontrolünde bozukluklar ortaya çıkar. Genel olarak hareket becerilerindeki sorun olsa da bilişsel gelişimin de etkilendiği durumlar olabilir” dedi.
Serebral Palsi nedenleri nelerdir?
Başlıca risk faktörlerine bakıldığında; prematüre doğumlar, çoğul gebelikler, annenin beslenme bozukluğu, tansiyon ve şeker gibi sistemik hastalıklar, zor ve uzun doğum, travma, yüksek ateşli hastalıklar sayılabileceğini anlatan İmran Erkanat Toylan, “Serebral palsinin belirtileri en erken dönemde belirlenebilmektedir. Doğum öncesinde veya sonrasında olan sorunlar sebebi ile riskli bebek olarak görülen bebekler mutlaka psikomotor gelişimleri açısından takip edilmelidir. Çocuğun ilk 3 yaşına kadar görülebilmektedir” diye konuştu.
Serebral Palsi'nin belirtileri nelerdir?
Hastalığın erken dönem belirtileri....
- 2 aylıkken sosyal gülmenin olmaması,
- Çok ağlayan, sakinleştirilmesi zor olan, huzursuz bebekler,
- Doğduktan sonra emme ve yutkunma sorunları olan bebekler,
- 4 aylıkken baş kontrolün olmaması,
- 5 aylıkken tüm eliyle nesneleri kavrayamama,
- 9 aylıkken desteksiz oturamama,
- 10 aylıkken parmakla işaretin olmaması,
- 11 aylıkken elde cımbız tutuşun olmaması,
- 12 aylıkken emekleyememe,
- 15 aylıkken 2 - 6 tek kelime söylememe,
- 18 aylıkken bağımsız yürüyememe,
- Bebekliğinden itibaren sert bacaklar, ayakta tutulduğunda bacakları çaprazlama,
- Kendini beslemek ya da oyuncaklarla oynama için ellerini kullanmada güçlük,
- 1 yaşından önce el tercihinin olması,
- Parmak ucu yürüme,
- Denge ve koordinasyonda bozukluk,
- Yürümede bozukluk.
Bu belirtilere sahip olan çocuklar hemen çocuk fizyoterapisti, çocuk nöroloğu tarafından değerlendirilmelidirler. Serebral Palsi'ye sahip çocuğun tedavisi psikolog, çocuk ortopedisti gibi pek çok disiplinin bir arada çalışmasını gerektirir.
İmran Erkanat Toylan, kaba ve ince motor hareketleri normal gelişim ile gecikme ve gecikmenin nedenlerinin belirlenmesinin erken tespiti yaşamının ilk yılı boyunca özellikle 0 - 12 ay arasındaki motor gelişimdeki problemlerin belirlenmesi, orta ve uzun dönemde gelişebilecek kas zayıflıkları, eklem ve postür bozuklukları, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığının gelişmemesi, fonksiyonel yetersizlik, sosyal hayata ve okula uyum problemleri gibi ikincil problemlerin önlenmesi konusunda oldukça yardımcı olacağını dile getirdi.
Serebral Palsi'li çocukların tedavisi nasıl olur?
İmran Erkanat Toylan son olarak şunları söyledi: “Serebral Palsi'li çocukların tedavisinde Bobath Terapistleri tarafından uygulanan nörogelişimsel tedavi metotları; duyusal bütünleme sürecindeki bozukların düzenlenmesi için duyu bütünleme terapileri kullanılmaktadır. Tedavi sırasında doğru hareketi ve normali algılamak, gövdeyi hissetmek, hareketliliği sağlamak, sosyal ilişkileri ve çevresinin keşfedilmesinin öğrenilmesi çocuğun hareket ve fonksiyon becerilerini artmasını sağlar. Doğru hareket paternlerinin öğretilmesi , kas yapısının uygun ortezlerle korunması ve cerrahi müdahaleleri azaltılmasını sağlayacaktır. Çocuğun yaşına ve sorunlarına uygun müdahale Serebral Palsi'ye sahip çocuğun hayatın içinde olmasını kolaylaştıracaktır.”
Üsküdar Üniversitesi NPİstanbul Beyin Hastanesi Ergoterapi Bölümü Duyu Bütünleme Terapisti Muammer Aydoğdu, Serebral Palsy’nin (CP) nörolojik bir hastalık olduğunu söyledi.
Serebral Palsi’nin (CP) doğum öncesi, esnası ya da doğum sonrası beynin oksijensiz kalması sonrası beyinde oluşan deformasyon ile vücudun belli bölgelerinde oluşan işlev kaybına sebep olduğunu belirten Duyu Bütünleme Terapisti Muammer Aydoğdu “Bu işlevlerin yerine getirilmesi için sinir sisteminin çevresel değişikliklere ve hasarlanmaya karşı nörofiziksel ve nörokimyasal uyum geliştirme yetisi olan nöroplastisitenin gerçekleşmesi gerekir. Böylece beyin fonksiyonlarını geri kazanmaya başlar” dedi. Beynin işlevsel olayları bilişsel olarak aktivite etmesi ve motor hareketlerin duyu sistemi ile entegre bir şekilde uyum sağlaması sonucu fonksiyonların gelişiminin arttığını belirten Duyu Bütünleme Terapisti Aydoğdu “Basit bir gözlemden bakarsak bebeklik zamanımızdan bu yana dışarıdan aldığımız uyaranlar (ışık, ses, his) ile deneyimlerimizi gerçekleştirerek vücudumuzda tepkiler oluşturmaktayız. Oluşan bu tepkiler bizim motor hareketlerimizin yönetimini sağlamaktadır” ifadelerini kullandı.
Oyun nöroplastisiteyi hızlandırıyor
Duyu bütünleme terapisi ve Ergoterapi faaliyetlerinin nöroplastisiteyi gerçekleştirmekte kullanıldığını ifade eden Muammer Aydoğdu, “Duyusal uyaranların birlikteliğinde gerçekleşen terapi yöntemleri ile beyindeki nöroplastisite olayını hızlandırarak gelişim sağlamaktadır. Çocuk yaştaki danışanlar ile bunu oyun şeklinde bilişsel anlayışın gelişmesi ile davranışsal cevapların oluşumları sağlanır. Dışarıdan aldığımız duyuların algılanmasını sağlayan reseptörlerin çeşitliliği ile duyu sistemimizin geniş bir yelpazede olduğu bilinmektedir” diye konuştu.
Duyu bütünleme terapisinin bireyin fonksiyonel hareketlerini geliştirmek adına nörolojik gelişim sağlaması yönünde ihtiyaç duyulan bir yöntem olduğunu kaydeden Aydoğdu, “Beyin fonksiyonlar