Bebeğinizin bir ya da iki gözünde sulanma ve çapaklanma sorunu mu var? Eğer yanıtınız ‘evet’ ise dikkatli olun, nedeni gözyaşı kanalındaki tıkanıklık olabilir! Bu problem ihmale gelmez, çünkü gözde sık sık enfeksiyon oluşumuna yol açan gözyaşı kanalı tıkanıklığı ilk 3 ayda basit bir müdahaleyle tedavi edilebilirken, geç kalındığında ise tek çözüm ameliyat olabiliyor!

Gözü korumak ve temizlemek gibi son derece önemli bir işlevi olan gözyaşı burun köküne yakın 2 kanalla gözyaşı kesesine, ardından da burun arkasındaki boşluğa akıyor. Bu kanalların tıkanması durumuna da ‘gözyaşı kanalı tıkanıklığı’ deniyor. Her 100 bebekten 20’si gözyaşı kanalı tıkalı olarak dünyaya geliyor. Bu tıkanıklık bebeklerin yaklaşık yüzde 90’ında doğum sonrasında ilk ağlamayla birlikte açılırken, diğerlerinde ise kapalı kalmaya devam ediyor.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı neden olur?

Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Teoman Özek, gözyaşı kanalı tıkanıklığının en tipik belirtileri olan gözde sulanma ile çapaklanma sorununda gecikmeden bir göz hekimine başvurulması gerektiğini belirtti.

Bazı bebeklerin burun kanalları gelişim bozukluğu nedeniyle tıkalı olabiliyor. Doğumun ardından bebeğin ilk ağlamasıyla birlikte burun kanallarındaki bu yapışıklık açılırken bazılarında ise kapalı kalıyor. Ayrıca doğum sırasında burnun bir tarafında deviasyon oluşması da gözyaşı kanalının tıkanmasına neden olabiliyor.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı genellikle burnun bir tarafında oluşuyor. Eğer gözyaşı kanalı tıkalıysa, her iki tarafta eşit miktarda gözyaşı salgılanmasına rağmen, bebeğin bir gözünde daha fazla sulanma oluyor ve gözyaşı yanağına doğru akmaya başlıyor. Bunun nedeni ise sorunlu bölgede gözyaşının burna geçememesi. Bu bulgular çocuk güneşe çıktığında ve rüzgarlı havalarda daha belirgin hale geliyor. Soruna zamanında müdahale edilmezse aşırı sulanma kalıcı hale geliyor ve çocuğun bir gözünden sürekli yaş akıyor. Bir gözün sık sık çapaklanması ve uygulanan antibiyotik tedavisine yanıt vermemesi de gözyaşı kanalı tıkanıklığının diğer tipik belirtisi. Ayrıca enfeksiyon gelişirse burun köküne basmakla göze iltihap gelmesi ve burun kökünün yan tarafında şişme gibi belirtiler ortaya çıkıyor.

Erken teşhiste masaj ve antibiyotik tedavisi yeterli geliyor

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı erken aşamada saptandıysa, gözde çapaklanma sorununu ortadan kaldırmak için antibiyotikli göz damlası veriliyor. Ayrıca burundaki tıkalı olan kapağın açılmasını sağlayacak masaj uygulaması öneriliyor. Burun kökünden aşağı doğru sıvazlama şeklinde gerçekleştirilen masajı, göz hekiminin önerdiği şekilde günde 3 kez, 10’ar defa tekrarlamak yeterli geliyor. Erken müdahalede genellikle bir aylık düzenli antibiyotik tedavisi ve masaj uygulamasıyla tıkalı olan kanalın açılma ihtimali yüzde 90 gibi yüksek bir oranda seyrediyor.

Geç kalındığında ameliyat gerekebiliyor

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı geç teşhis edildiğinde ise "sondalama ve irrigasyon" adı verilen işleme başvuruluyor. Bunun için gözyaşı kanalları ile burun arasındaki bölüme ameliyathane şartlarında ufak bir enjeksiyonla basınçlı sıvı veriliyor. Tıkanıklık açılmazsa bu kez ince tellerden yararlanılıyor. Ortalama 5-10 dakika süren bu işlemler ile sorun genellikle gideriliyor. Ancak gözyaşındaki tıkanıklık yine devam ediyorsa bu durumda buruna geçici olarak yerleştirilen ‘silikon tüp’ ile yapışıklık gideriliyor. Eğer gözyaşı kanalı yine açılmazsa bu kez büyük bir operasyona ihtiyaç duyulabiliyor.

Gözyaşı kanal masajı nasıl yapılır?

Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca, doğuştan gözyaşı kanal tıkanıklığının ve gözyaşı kanal masajının ayrıntılarını anlattı…

Yeni doğan bebeğinizin gözlerinde sık sık sulanma, kızarıklık ve çapaklanma mı oluyor? Sizleri telaşa düşüren bu şikayetlerin sebebi gözyaşı kanal tıkanıklığı olabilir. Yaklaşık her 10 bebekten birinde görülen bu rahatsızlık, bebeğe gözyaşı kanal masajı yapılarak giderilebilir. Bebeğin gözlerine masajı doğru bir şekilde uygulamanın oldukça önemli olduğunu vurgulayan

Doğuştan gözyaşı kanal tıkanıklığı nedir?

“Gözyaşı kanal tıkanıklığı yaklaşık olarak her 10 yeni doğan bebekten birinde görülür. Başlıca belirtileri; gözlerde sulanma, kızarıklık ve çapaklanma, bazen de burun köküne baskı yapılmasıyla gözlerden iltihaplı akıntı gelmesidir. Daha az sıklıkla apse oluşumu ve iltihabın göz çevresine yayılması durumu da görülebilir. Neyse ki doğuştan olan gözyaşı kanal tıkanıklıkları büyük oranda kendiliğinden açılır. Kanalın açılmasındaki en önemli etken; doğru gözyaşı kanal masajıdır. Masajı doğru teknikle ve doğru miktarda yaptığımızda tıkanıklıkların yüzde 75 i başarı ile açılır.”

Doğru masaj nasıl yapılabilir?

Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca; “Üst göz kapağı ile alt göz kapağının iç kısımda birleştiği yere parmağımızı koyup, buruna doğru düz bir çizgi, sonra da aşağı doğru düz bir çizgi şeklinde parmağımızı ilerletmeliyiz. Akılda kalıcı pratik bir ifade şekli ile ‘7’ veya ‘Ters L’ şeklinde masaj yapmalıyız. Uzun tırnaklar ile bu masaj etkili yapılamayacağından, anneler en azından sağ el işaret parmağının tırnağını oldukça kısa tutmalıdır. Masajı gün içerisinde ne kadar sık yaparsak o oranda iyileşme sağlanır. Annelerin günde 7 defa, 1’er dakika gözyaşı kanal tıkanıklığı masajı uygulamalarını tavsiye ediyorum” diyor.

Çapaklar yaprak çayla temizlenebilir

Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca: “Kanal açılana kadar oluşabilecek çapaklanma için demlenmiş yaprak çay (poşet çay değil) veya papatya çiçeği demleyerek bebeğin kirpik diplerini ve çapaklarını temizleyebiliriz. Bu temizliklere rağmen çapaklanma devam ederse mutlaka göz hekimine başvurun” diyerek aileleri uyarıyor.

Zamanında tedavi edilmezse…

“Masaj, tekniğe uygun olmadığında veya yeteri kadar yapılmadığında ve meydana gelebilecek enfeksiyonlar zamanında tedavi edilmediğinde; tıkalı olan gözyaşı kanalı açılmayacağı gibi tekrarlayan enfeksiyonlar sonrası gelişen yapışıklıklar, kanalın daha fazla tıkanmasına sebep olur. Bu durumda sondalama (probing) işlemi yapmak gerekir. Sondalama işlemi için genellikle 1 yaşa kadar beklenmekle birlikte klinik tablonun ağır olduğu durumlarda daha erken de sondalama işlemi yapılır. Sondalama işlemi oldukça pratik, ağrısız ve kanamasız bir işlemdir. Dakikalar içerisinde tıkalı olan kanalı açmak mümkündür. Başarı oranı oldukça yüksektir.”