Memorial Antalya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Necla Songür, klima hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Sıcak havalarda oda ısısını düşürerek konforlu bir ortam yaratmak için kullanılan klimalar aynı zamanda hava yolu ile bulaşan mikroorganizmaların da kaynağı olabiliyor. Klima yoluyla bulaşan ve klima hastalığı olarak bilinen “lejyoner hastalığı”, zatürre gibi ciddi üst solunum yolu sorunlarına yol açabiliyor.

Ortamlarda bulunan klimaların eğer hijyeni ve temizliği iyi yapılmazsa, “lejyonella” adı verilen bir bakteri üremektedir. Akarsu, nehir, göl, sauna, hamam, jakuzi, fıskiye, havuz, duş başlığı gibi sulu ve nemli ortamlarda ya da klimalarda üreyen bu bakteri, solunum yoluyla bulaşmaktadır. Aslında her gün karşılaşılan bu bakteri, bağışıklık sistemi güçlü olmayan kişilerde, ilk olarak üst solunum yolu hastalığı olarak kendini gösterir, tedavi edilmediğinde de akciğere yerleşerek zatürreye sebep olabilir. Bu durum, kişiyi komaya kadar götürebilecek bir sürece yol açabilir.

Klima hastalığının belirtileri nelerdir?

• Ateş

• Halsizlik

• Eklem ağrısı

• Geçmeyen kuru öksürük

• Balgam çıkarma ihtiyacı ve balgam çıkarmada zorluk

• Baş ağrısı

• Bilinç bulanıklığı

• Nefes darlığı

• Uykuya meyilli olmak

Bağışıklık sistemi düşük olanlar dikkat!

Nezle ve grip gibi üst solunum yolu hastalıkları gibi belirti veren klima hastalığı, çok kısa bir süre içerisinde alt solunum yollarını da tutarak, akciğerde iltihaplanmaya neden olabilir. Hem hava hem de şebeke suyu yoluyla bulaşabilen klima hastalığı, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişileri etkilemektedir. Bu kişilerin yaşadıkları ortama ve yaz döneminde tatil bölgelerindeki klimaların kontrolünün yapılıp yapılmadığa dikkat etmelidir. Aynı zamanda banyo, havuz ve termal tesisler gibi nemli ortamlardaki sistemlerin de hijyeninin yeterince sağlandığından emin olunmalıdır.

Bu kişiler yüksek risk altında;

• 50 yaş üstündeki kişiler

• Astım ve KOAH hastaları

• Bebek ve çocuklar

• Kanser tedavisi gören hastalar

• Uzun süreli kortizon tedavisi gören hastalar

• Organ nakli olmuş hastalar

Klima hastalığının tedavisi nasıldır?

Hastalığın önlenmesi için hem yaşanılan ev hem de otel ve hastane gibi büyük yapılardaki klima sistemlerinin uygun bir şekilde bakımlarının yapılması gerekmektedir. Hastalığın tanı ve tedavisi için de doktorun hastayı özellikle klima hastalığı açısından değerlendirmesi önemlidir. Hasta öyküsünde, klima maruziyeti olması veya gidilen bir otel ya da tatil köyü olup olmadığı, suyla fazla temas durumu gibi konular sorgulanmalıdır. Tanı konan hastalara gerekli antibiyotik tedavisi başlatılır ve özellikle erken dönemde başvuran hastalarda başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Klimaya bağlı hastalıklar nelerdir?

Medicana Samsun Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Salih Bilgin klimaya bağlı hastalıklar hakkında bilgiler verdi.

Klimaya bağlı hastalıklar klimanın 2 etkisine bağlı olarak gelişir…

Fiziksel etki:

Birincisi klimanın fiziksel etkisine bağlıdır. Bu etki klimanın ortamı aşırı soğutmasına bağlı etkidir. Burada ani ısı değişikliklerine bağlı olarak hastalık ortaya çıkar. Aşırı soğuk ve kuru havaya sürekli maruz kalınması, ani ısı değişiklikleri kişinin vücut direncinin düşmesine ve kolaylıkla üst solunum yolu hastalıklarına hatta zatürreye kadar giden akciğer hastalıklarına yakalanılmasına neden olur. Ayrıca klimaların üflediği soğuk havaya direkt maruz kalmak, yüzdeki sinir kılıfını etkiler. Ödem ve yüz felci yapar. Kas ağrılarına, kas tutulmalarına neden olabilir. Klimaların üflediği soğuk hava ve ortama yaydığı tozlar, özellikle alerjik bünyeli kişilerin şikâyetlerini ve krizlerini tetikler. Bu da astım krizlerinin ortaya çıkmasına ve şiddetli kuru öksürüklere neden olur. Alerjik bünyesi olanların ani ısı değişikliklerinden kaçınmaları gerekir.

Rezervuar etki:

İkinci etkisi de klimanın rezervuar etkisine bağlıdır. Temizliği ve bakımı her yıl iyi yapılmayan klimaların filtre sistemlerinde uygun nem ve ısıda birtakım bakteriler birikir, çoğalırlar ve ortam havasına dağılırlar. Bu bakterilerin solunması ile ölümle de sonuçlanabilen hastalıklara neden olmaktadır.

Halk arasında klima hastalığı olarak bilinen “lejyonella pnömonisi” hakkında bilmeniz gerekenler:

Lejyoner Hastalığı, bakterinin neden olduğu pnömoni yani zatürre hastalığı olarak tanımlanır. Bakteri nemli ortamlarda ve akarsu ya da göllerde yaşar ve bu ortamlarda uzun süre canlılığını koruyabilir. Bakteri bu özelliği nedeniyle klima sistemlerinde de yaşayabilmektedir. Hastalığa halk arasında klima hastalığı denilmesinin sebebi de budur. Hastalığa neden olan bakteri büyük oteller ya da buna benzer kuruluşların su sistemlerine doğal kaynaklardan bulaşabilir ve bu sistemler içerisinde bakım ve dezenfeksiyon koşullarına uyulmadığı takdirde üreyebilir. Su sisteminde üreyen bakteriler su boruları, banyo armatürleri gibi çeşitli ortamlarda üremelerin devam ederek suyun kullanımı sırasında oluşan damlacıkların solukla akciğere alınması sonucu hastalığa neden olur. Bu bakterinin hastalık yapma potansiyeli oldukça zayıftır. Bundan dolayı bakteriyi alan kişinin vücut direnci önemlidir. Hastalık kronik akciğer veya karaciğer hastalığı olanlarda, kanserli hastalarda, şeker hastalığı, alkolizm, yoğun sigara kullanımı neticesi savunma sisteminin zayıflayan kişilerde hastalığın oluşumu daha yüksek orandadır. Hastalık tipik zatürre belirtilerine benzer belirtiler vermez. Akciğer ve solunum sistemine ait şikâyetler ön planda değildir. İlk 24–48 saat içinde halsizlik, kırgınlık, yaygın kas ağrıları, şiddetli baş ağrısı ve huzursuzluk vardır. Daha sonra ateş ve ilk iki günde yoğun olmak üzere kuru öksürük görülür. Bulantı, kusma ishal, karın ağrısı gibi sindirim sistemi bulguları olabilir. Hastaların % 20’sinde sinir sistemi bulguları, konsantrasyon bozuklukları hatta koma görülebilir. Hastanın şikâyetleri, fizik muayene bulguları ve akciğer filmleri ile diğer akciğer enfeksiyonlarından ayrılması mümkün değildir. Bunun için tanıda ilk koşul hastalığın akla getirilmesidir. Bir takım laboratuar testler tanıya yardımcıdır. Tedavide 15-21 gün süreyle bu bakterilere yönelik antibiyotikler kullanılmalıdır. Uygun antibiyotik, uygun süre ve uygun dozda kullanılması ile hastalık tedavi edilir

Klimaların zararlarından korunmak için yapılması gerekenler nelerdir?

• Klimaların bakım ve temizliği her yıl yapılmalıdır.

• Bakteri filtresi kullanılmalıdır.

• Ortam için en ideal sıcaklık 25 derece... Ortamın aşırı soğutulmamasına dikkat edilmelidir.

• Klimaların üflediği havaya direkt maruz kalmamaya özen gösterilmelidir.

• Klima ve sulardan düzenli örnekler alınıp düzenli aralıklar ile laboratuarda incelenmelidir.