Zika virüsü, Amerika’ya 2015 yılında ulaştı; salgının en ağır darbesini alan Brezilya'da aynı yıl içerisinde yaklaşık 1.5 milyon insan virüsten etkilendi ve endişe verici potansiyel yan etkiler ortaya çıkmaya başladı.

Zika virüsü, 1947 yılında Uganda’daki keşfinden beri, farklı Afrika ve Asya ülkelerinde ortaya çıktı; ama Fransız Polinezyası nüfusunun yaklaşık %13’ünü etkileyip komşu Pasifik adalarına yayılmaya başladığı 2013 yılına dek, geniş çaplı bir salgın görülmemişti.

2014 yılında, Brezilya’da birkaç uluslararası spor organizasyonu düzenlendi – FIFA Dünya Kupası gibi. Araştırmacılar, virüsün Güney Amerika’ya Pasifik adalarından gelen insanlarla taşındığından şüpheleniyorlar.

Virüs o tarihten beri, Güney ve Orta Amerika boyunca yayıldı – Karayipler de dâhil olmak üzere Porto Riko’ya kadar.

Virüs 2021 yılınd tekrar görüldü. Hindistan’ın Kerala eyaletinde, 14 kişide Zika virüsüne rastlandı. Virüs ilk kez, 28 Haziran'da baş ağrısı, ateş ve döküntü şikayetiyle hastaneye başvuran 24 yaşındaki hamile bir kadında görüldü.

2015 yılından şu ana dek, İspanya’da iki, Britanya’da üç, ABD’de ise yaklaşık bir düzine insanda Zika virüsü pozitif çıktı. Virüs, Hawaii’de mikrosefali ile doğan bir bebek ile de ilişkilendirildi.

Ancak belirtmek gerekiyor ki Amerikan ve Avrupa vakaları, kısa süre önce Zika virüsünün bulunduğu yerleri ziyaret eden kişilerden oluşuyor. Yani virüsün, bu insanlara teşhis konulan yerlere ulaştığını söylemek doğru değil.

İşte zika virüsü hakkında bilmeniz gerekenler

Zika virüsü Orta ve Güney Amerika’da

3 Şubat tarihinde, Amerikalı yetkililer yerel Zika virüsü raporları yüzünden 30 ülkeyi ‘2.Seviye’ seyahat sağlık uyarısı ile derecelendirdi. Bu demek oluyor ki yolcuların kendilerini sivrisinek ısırıklarından korumak ve Zika’yı önlemek adına ekstra tedbirli olmaları gerekiyor. Uyarı alan ülkeler arasında Amerikan Samoası, Barbados, Bolivya, Brezilya, Yeşil Burun, Kolombiya, Kosta Rika, Kurasao, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Fransız Ginesi, Guadölup, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaika, Martinik, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay, Porto Riko, Saint Martin, Samoa, Surinam, Tonga, Venezuela ve ABD Virgin Adaları.

En çok etkilenenler hamile kadınlar

Hamile kadınlar, hangi ayda olurlarsa olsunlar, mümkünse bu bölgelerde bulunmamaları konusunda uyarılıyorlar. Hamile kalmayı düşünen kadınların ise seyahatten önce doktorlarına danışmaları gerekiyor. Seyahat kaçınılmaz olduğunda ise hamile ve hamile kalmak isteyen kadınların, sivrisinek ısırıklarına karşı en katı protokolleri takip etmeleri gerekiyor. Çıplak ciltte DEET ya da picaridin gibi aktif içerikli ürünler kullanmaları gerekiyor.

Zika hızlı seyahat ediyor

Zika, keşfedildikten sonra birkaç on yıl içerisinde, Afrika boyunca ve birkaç Asya ülkesinde ortaya çıkmaya başladı. Ancak göreceli de olsa semptomları hafif olduğundan – geçici ateş, kızarıklık, eklem ağrısı ve gözlerde kızarıklık – diğer sivrisinek kaynaklı hastalıklara kıyasla büyük bir tehdit olarak görülmedi.

Ancak bu durum, 2007 yılında değişmeye başladı; virüs, güneybatı Pasifik adalarından Yap’ta patlak verdi. Bu tarih, virüsün Afrika ve Asya kıtaları dışında ilk ortaya çıkışı oldu. 2013 yılında ise tahmin edildiği gibi Fransız Polinezyası’nda büyük çaplı bir Zika salgını başladı. Ancak bu sefer salgın, Guillain-Barre sendromunda – bağışıklık sisteminin sinirlere saldırdığı nadir bir otoimmün hastalık – 20 kat artışla birlikte gerçekleşti.

Zika virüsünün bebekler üzerindeki etkisi yıkıcı olabilir

Zika virüsü, Amerika’ya 2015 yılında ulaştı; salgının en ağır darbesini ise Brezilya aldı. Aynı yıl içerisinde, yaklaşık 1.5 milyon insan virüsten etkilendi ve endişe verici potansiyel yan etkiler ortaya çıkmaya başladı.

Salgının mikrosefali adındaki doğum kusuru ile doğan bebek artışı ile paralel şekilde ilerlediği düşünüldü. Mikrosefali, beynin rahim içerisinde normal şekilde gelişememesi ve bebeğin anormal şekilde küçük bir kafa ile doğması durumudur. Çocuk için zihinsel sakatlık, gelişimde gecikme ve nöbet gibi hayat boyu süren sonuçlar doğurabilir.

2010-2014 yılları arasında, Brezilya’da yaklaşık 156 bebek mikrosefali ile doğdu. Ancak 2015 ekiminden 2016 ocağına, bu sayı, 4000 bebeğe kadar çıktı. Araştırmacılar, bu bebeklerin rahimde Zika virüsüne maruz kaldıklarından ve virüsün gelişimlerini ciddi şekilde etkilendiğinden şüphelendiler.

İşte olabilecekler

Araştırmacılar, hala Zika virüsü ile mikrosefali ve Guillain-Barre sendromu gibi rahatsızlıklar arasındaki ilişkiyi doğrulamaya çalışıyorlar. Ancak Brezilya, Kolombiya ve el Salvador gibi salgın altındaki ülkeler, kadınlara hamileliği erteleme uyarısı vermeye başladılar bile.

Diğer sivrisinek kaynaklı hastalıkların göçüne bakıldığında, virüsün yakın zamanda Teksas, Florida, Hawaii gibi eyaletlerde ortaya çıkması işten bile değil.

Zika virüsünü taşıyan sivrisineklerin göç yolları ve de global yolculuk şablonları, virüsün salgın bitmeden yayılmaya devam edeceği anlamını taşıyor olabilir. Uzmanlar Zika’ya karşı direnmenin en iyi yolunun sivrisineklere savaş açmak olduğu görüşündeler – üredikleri durgun suları yok ederek ve bölgeleri sivrisinek kovucularla dezenfekte ederek.

Kaynak: huffingtonpost