Miyopi nedir? Nasıl anlaşılır? Merak ettik sorduk. Dünyagöz Etiler'den Op.Dr. Efekan Coşkunseven merak ettiğimiz soruları cevapladı.

Son günlerde yaşanan artış ile birlikte tekrar gündeme gelen Miyopi hastalığını biraz anlatmanızı istersek... Nedir miyopi?

Miyopi bir göz kusurudur. Uzaktaki cisimleri net olarak göremeyen kişilere Miyop denir. Göze gelen ışınların göz içerisinde retinanın üzeri yerine, önünde odaklanmasıdır. Eğer gözün önden arkaya olan çapı çok uzunsa ya da kornea veya göz merceğinin yansıtması çok fazlaysa miyopi oluşur. Miyopi sonucunda uzaktaki cisimleri görmek zorlaşır. Miyopi kelimesi Latince “kapalı göz” kelimesinden gelir çünkü miyop kişiler uzağı daha iyi görmek için gözlerini kısarlar.

Miyopi sıklıkla kalıtımsaldır ve 8-12 yaşlarında çocuklarda ortaya çıkar. Gençlik, yıllarında vücut büyüdükçe miyopi de artar ve erişkin yaşta belli bir seviyede kalır. Miyopiyi etkileyen en önemli faktör kalıtım yani ailede miyop bulunmasıdır. Aşırı okuma, gözleri az ışıkta kullanma ya da beslenme yetersizliği miyopiye sebep olabilir.

Hemen hemen bütün miyoplarda vücudun büyümesiyle artan basit miyopi vardır. Miyopi artsa bile bu normal büyümenin sonucudur. Ergenlik çağında çocuğun vücudu büyüdükçe gözün uzunluğu da değişir ve 6 ayda bir yeni gözlük gerekebilir. Miyopi çocukluk döneminde hızla ilerler, daha sonra numara çok az değişir. Ergenlik döneminde ilerleme göstermeyen hastalığın; dejeneratif türünde ergenlikte artış devam eder. Normal miyoplarda gözlük numaraları çoğunlukla 7 dereceye kadar artış gösterir. 18-20 yaşında durur ve görme durumu iyidir. Malign miyopide ise numaralar 10-30 arasında artış gösterebilir. Bunun yanında retinada değişimler, incelme ve harabiyet gözlenir. Görme seviyesinde düşüş meydana gelir.

Kişinin miyopi olduğunu anlaması kolay mıdır? Miyopi nasıl anlaşılır?

Miyopi hastalığı, kişinin uzaktaki nesneleri yakındakilere göre net görememesi durumunda anlaşılır. Kişi bulanık gördüğü için uzaktaki yazıları okuyamaz, nesnelerin detaylarını tam seçemez. Miyopi genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Genellikle çocukların net göremediklerine ilişkin bir yakınmaları yoktur; daha çok sınıfta tahtayı göremedikleri fark edilir.

Miyopinin tedavisi nasıl yapılır?

Kırılma kusurlarının tedavisinde ilk yöntem olan gözlük kullanılması bu tedavi seçenekleri içerisinde en basit ve en yaygın olanıdır. Miyopinin tedavisinde kalın kenarlı ‘iç bükey’ merceklerden faydalanılır. Bu merceklerin sayesinde göze gelen ışınlar yayılarak, görüntü retinada net bir şekilde oluşur. Bunun dışında irreguler astigmatizmalarda veya iki göz arasındaki dioptri farkının (anizometropi) yüksek olduğu durumlarda gözlükle görme rehabilitasyonu tam olarak sağlanamamaktadır. Kontakt lensler ise gözlük yerine kullanılan ve gözün korneası üzerine yerleştirilen camsı maddelerden yapılmış araçlardır. Gözyaşı filmi üzerinde yüzer ve kapakla birlikte hareket ederler. Gözlüğün yaşam konforu üzerindeki dezavantajlarını ortadan kaldırırlar; daha net görme ve daha geniş görme alanı sağlarlar. Ancak temiz ve dikkatli kullanılmadıkları takdirde ciddi enfeksiyonlara ve lens yapımında kullanılan maddelere karşı alerjik reaksiyona neden olabilirler. Refraktif cerrahi yöntemleri ise refraksiyon kusurlarının kalıcı olarak düzeltilmesi amacıyla geliştirilen yöntemlerdir. Refraktif cerrahi başlığı altında toplanan bu yöntemlerin amacı, gözün kırıcı ortamlarında yapılan işlemlerle kırılma kusurlarını ortadan kaldırmaktır.

Miyopi hastalığının yaygınlığını soracak olursak... Türkiye’de ve dünyada durum nedir?

Günlük hayatta çok sık karşılaştığımız bir göz kusuru olan miyopi; istatistiklere göre Avrupa ve Amerika’da yüzde 30-40, Asya’da ise yüzde 70-90 civarında izlenmektedir. Uzmanlara göre teknolojinin gelişmesiyle beraber yakında gözün çok kullanılması ve doğal ışıktan uzakta, ofis ortamında çalışma gibi sebeplerden dolayı miyopi hastalarının sayısı giderek artmaktadır.

Miyopi olan kişilerin nelere dikkat etmesi gerekir?

Miyopi hastalığının ağ tabakada (retina) incelme nedeni olabileceği bilinmektedir. Miyopi ile beraber daha sık ortaya çıkan göz hastalıkları retina yırtıkları ve buna bağlı dekolman, sarı nokta hastalığı, katarakt ve göz tansiyonu hastalığıdır. Retina yırtıkları ve incelmesi, miyop hastalarda sık olarak gözükmektedir. Miyop bir kişide ışık çakmalarının ortaya çıkması retina yırtığının işareti olabilir. Miyoplarda göz küresinin normalden uzun olması nedeniyle retinada incelme ve yırtıkların oluşabildiği bilinmektedir. Özellikle, miyopi nedeniyle gözlük gereksinimini ortadan kaldırmak için lazer veya lasik ameliyatı yapılacaksa retinanın damlalı olarak muayenesi çok önemlidir. Damlalı retina muayenesi sonucu, eğer retina yırtığı, deliği veya incelmesi saptanırsa yapılacak argon lazer tedavisi ileride oluşabilecek sorunları engellemektedir. Argon lazer tedavisi sırasında göz damlayla uyuşturulur, retina yırtığı çevresi lazerle kapatılarak tedavi tamamlanır. Bu işlem nedeniyle hastanın hastaneye yatırılması gerekmez. Üç hafta sonra yapılacak kontrol muayenesiyle yırtık çevresinin lazerle kapanıp kapanılmadığı kontrol edilir. Retina dekolmanı, retinanın ayrılması ve retina altında su toplamasıdır. Miyop hastalarda daha sık olarak yırtıklı retina dekolmanı görülür. Retina yırtığı olduğunda önce ışık çakmaları, siyah noktaların belirmesi ve sinek uçuşması şikâyetleri ortaya çıkar, eğer argon lazerle tedavi edilmezse retina dekolmanına ve görme kaybına yol açar. Bu noktada, tedavi cerrahidir. Sarı nokta hastalığı miyoplarda da görülebilmektedir. Miyopik makulopati adı verilen bu hastalıkta kişinin yaşı önemli değildir. Miyoplarda göz küresinin büyümesi nedeniyle arka zarda çatlamalar ve buna bağlı olarak sarı nokta altında yeni damar oluşumları görülebilir. Sarı nokta altında gelişen yeni damar oluşumları, arka zarda çatlak olan bölgelerdeki damar cidarı zayıf anormal damarlardan oluştuğu için kanama eğilimi gösterir. Bu nedenle miyop olan hastada ani görme kaybı, eğri ve kırık görme yakınmasına neden olur. Erken fark edilirse, göz içine iğne tedavisi ve fotodinamik tedaviyle başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Bu nedenle kişinin sık sık göz kontrolü yaptırarak, hastalığın seyrini kontrol ettirmesi gerekmektedir.

Röportaj: Dilay Argün