Daha çok yaşlılıkta görüldüğü düşünülen kalp hastalıkları, bilinenin aksine genç yaşlardaki kişilerde daha ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Aşırı miktarda tüketilen alkol ve sigara, sağlıksız beslenme ve stres gibi faktörler, çeşitli kalp hastalıklarına zemin hazırlayabiliyor. Central Hospital’dan Kardiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Sinan Çoşkun Turan, Kalp Sağlığı Haftası dolayısıyla son dönemlerde endişeye sebep olan kalp rahatsızlıklarına dair bilinmesi gerekenleri anlatıyor.

Kalp hastalıkları, ülkemizin önemli sorunlarından

Tüm dünyanın yaygın sağlık problemlerinden olan kalp hastalıkları, ülkemizin de en ciddi sorunlarından biri. Yaşam boyunca çalışmakla görevli ve insan vücudunun en önemli organlarından olan kalp, hastalık riski bakımından da oldukça hassastır. Kalp hastalıkları kendi içinde çok çeşit gösterse de, en sık rastlananı ateroskleroz olarak adlandırılan damar sertliğidir. Ülkemizde ise en fazla, kalp ritim bozuklukları, mitral kapak-aort kapak hastalıkları olarak adlandırılan kalp kapağı hastalıkları, kalp yetmezliği, kalp krizi, aort anevrizmaları, kalp romatizması, koroner arter hastalıkları, kalp çarpıntısı, kalp hızının artması olarak bilinen taşikardi, kalp büyümesi, kalbi çevreleyen zar hastalıkları olan perikard, kalp spazmı, doğuştan gelen kalp hastalıkları ve ASD olarak tanımlanan atriyal septal defekt hastalığı görülür.

Kalp hastalıkları çeşitli belirtiler gösterebilir

Genellikle vücutta gizlice ilerleyebilen kalp hastalıklarının farklı belirtileri de olabilir. Sıkça görülen bulguları ise; sol kolda, sırtta, göğüste ve karında ağrı, yanma ve çarpıntı, nefes alma güçlüğü ve bayılma, geceleri sık idrara çıkmaktır. Ayrıca siyanoz olarak adlandırılan, el-ayak parmaklarında ve dudaklarda görülen mavimsi renk, karın bölgesinde ve ayaklarda şişme, halsiz kalma, çabuk yorulma ve öksürük sık rastlanan diğer bulgulardır.

Kalp krizi yaşlılara oranla gençlerde daha kötü tablolara sebep olabiliyor. Çünkü ileri yaşlara ulaşmış bireylerin ana kalp damarı tıkandığında otomatik olarak yan damarlar devreye giriyor. Böylece kişinin yaşamı kurtulabiliyor. Fakat 50 yaşından sonra gelişen ve gençlerde henüz gelişimi tamamlanamayan yan damarlar nedeniyle daha ölümcül sonuçlarla karşılaşılabiliyor.

Genetik geçişli hastalıklar risk oluşturabilir

Kalp hastalıklarına zemin hazırlayan birçok neden vardır. Ancak kalıtsal özellikler nedeniyle oluşan kalp rahatsızlıkları en fazla risk taşıyan ve önüne geçilmesi mümkün olmayan gruptadır. Çünkü aile içinde kalp rahatsızlığı ya da kalp krizi geçmişi olan kişilerin kalp hastalığı riski daha fazladır. Ayrıca genetik geçişli kolesterol de tedavi edilmediğinde kalp krizine, hatta erken yaşta ölümlere sebebiyet verebilir. Yaşam şartları gereği stresli bir hayat süren kişilerde kalp hastalıkları daha sık görülürken, diyabet hastalığı da büyük risk oluşturur. Hareketsizlik ve obezite, yüksek tansiyon, sağlıksız beslenme, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar, kalp hastalıklarını tetikleyen diğer faktörlerdir.

Stressiz bir hayat şart

Kalp sağlığını etkileyecek unsurlar kontrol altına alındığında sorunsuz bir yaşamın elde edilebileceğinden bahsedilebilir. Bilhassa kalp düşmanı stresten mümkün mertebe uzak durulmalı, alkol ve sigara gibi zararlı maddelerin kullanımından kaçınılmalıdır. Kızartma yemekler ve yağlı etler tüketim listesinden çıkarılmalı, konserve ürünler ve karaciğer, pastırma, dalak gibi sakatatlar sofralardan uzak tutulmalıdır. Ayrıca fazla kilodan korunmalı ve mevcut kiloda sabit kalmaya özen gösterilmelidir.

Balık eti iyi bir kalp koruyucudur

Kırımızı et tüketimi tavsiye edilmemekle birlikte, yerine balık ve tavuk eti önerilir. Fakat tavuğun derisi gibi yağlı kısımları tüketilmemelidir. İçerdiği Omega 3 yağ asitleri nedeni ile kanın akışkanlığını arttırma özelliğine sahip olan balık eti, aynı zamanda kolesterolü düşürmeye yardımcı etkisiyle de kalp ve damar hastalıklarından korur. Bu nedenle de haftada en az 1 defa balık tüketilmelidir.

Beslenme alışkanlığı dikkat gerektiriyor

Süt ve süt ürünlerinin yağsız olanları tercih edilmelidir. Yemeklerde fazla tuz kullanımından uzak durulmalı, yağ tercihi mısırözü yağı ve zeytinyağından yana kullanılmalıdır. Malzemeler mevsiminde yetişen meyve ve sebzelerden seçilmeli ve tam tahıllı ekmekler tercih edilmelidir. Ayrıca sistemli olarak yapılacak fiziksel hareketler de kalp sağlığına katkı sağlayabilir.

Gençleri daha fazla hedef alıyor

Başta kalp krizi olmak üzere tüm kalp hastalıkları, genel olarak ileri yaştaki kişilerde görülür. Fakat son yıllarda gençlerde de sıkça rastlanması kalp hastalıklarının ne kadar yaygınlaştığının bir göstergesi olmuştur. Bilhassa son dönemlerde yaşanan kalp rahatsızlıklarına bağlı genç ölümleri endişeye sebep oluyor. Sık alkol ve sigara kullanımı, sağlıksız beslenme ve hareketsiz yaşam ise ani kalp krizlerini tetikleyebiliyor. Ayrıca uyuşturucu madde kullanımı da kalp hastalıklarının önemli nedenlerinden biridir.