SSVD, ‘sezaryen sonrası vajinal doğum’un kısaltmasıdır. Bir ya da birkaç defa sezaryen ameliyatı ile doğum yaptıktan sonra vajinal yolla bir doğum daha gerçekleşmesini ifade eder.

Eskiden bir kere sezaryenle doğum yapan birinin sonraki doğumlarını planlı sezaryen ile gerçekleştirmesi gerektiği düşünülürdü. Rahimde bir kez sezaryen işlemi uygulandıktan sonra ortaya çıkan bazı riskler, vajinal doğumu denemenin ölümcül sonuçlara yol açabileceğini ifade ederdi. Ancak son yıllarda yapılan birçok araştırma, bu risklerin oldukça düşük ve kontrol altına alınabilir olduğunu ortaya koydu. Yapılan araştırmalara göre, sezaryenle doğum yapmış bir annenin ikinci doğumunu vajinal yolla gerçekleştirebilme ihtimali %75’tir. Yani doğru ve güvenli bir planlama yapıldığında, her 4 kadından 3’ü sezaryen sonrası vajinal doğum yapabilir.

Elbette ki SSVD’nin riskleri arasında en ciddi olan rahim yırtılması riski hala yaygın ancak çeşitli yöntemlerle bu riskleri kontrol altına almak ve sezaryen sonrası vajinal doğumu denemek mümkün. Üstelik SSVD kaynaklı risk olarak kabul edilen birçok durum, tekrarlayan sezaryen doğumlarda da ortaya çıkabiliyor. Bu açıdan bakıldığında yeniden sezaryen doğuma yönelmektense, sezaryen sonrası vajinal doğuma yönelmenin birçok faydası bulunuyor.

SSVD hangi durumlarda denenebilir?

• Sezaryenle gerçekleşen ilk doğumunuzun üzerinden en az 12 ay geçmiş olması gerekir.
• Daha önce rahim yırtılması yaşadıysanız veya rahimdeki tüm tabakalarda kesi gerektiren miyom ameliyatı gibi bir operasyon geçirdiyseniz, SSVD denememelisiniz.
• Gebeliğinizde sezaryen gerektiren herhangi bir durumun olmaması gerekir. Gebelik şekeri, çok iri bebek, plasentanın rahim ağzını kapatması, makat geliş pozisyonunda duran bebek gibi.
• Doğum beklenen zamanda kendiliğinden başlamalıdır. SSVD denemelerinde doğumu suni sancı ya da farklı ilaçlar yoluyla başlatmak veya kasılmaları yine suni sancı ile desteklemek çeşitli risklerin ortaya çıkmasına neden olabileceğinden tercih edilmemektedir.

SSVD için ne yapmalıyım?

Sezaryen sonrası vajinal doğumu denemek için aşağıdaki koşulları gözetmek gerekir:

• Öncelikle mutlaka SSVD destekleyen bir doktorla görüşmelisiniz. Doktorunuz önceki gebeliğiniz ve doğumunuza dair bilgileri ve aynı zamanda şimdiki gebelik bulgularınızı değerlendirdikten sonra SSVD denemek için uygun olup olmadığınıza karar vermenize yardımcı olacaktır.

• SSVD konusunda bilgilenmelisiniz. SSVD’nin faydalarını ve risklerini burada elimizden geldiğince açıklamaya çalışacağız ancak her hamilelik kişiye özeldir ve sizin hamileliğinizde hangi özel durumların oluşabileceğini, nelere hazırlıklı olmanız gerektiğini mutlaka doktorunuzla görüşmelisiniz.

• SSVD’nin en önemli riskleri arasında bulunan rahim rüptürü (yırtılması) olasılığına karşılık, tam teşekküllü bir hastanenin ve acil sezaryen için ameliyathane ekibinin hazır olduğu bir ortamda bulunmalısınız. Doğum sürecinde bebeğin kalp atışlarının ve rahim kasılmalarının dikkatle izlenmesi gerekir. Bebekte oluşabilecek sorunlar için de yenidoğan bakım ünitesinin yeterli olması önemli bir koşuldur.

• Doğuma hazırlık eğitimi almalısınız. Doğumun tüm aşamaları hakkında bilgilenmeli ve vajinal doğum süreçlerine hazırlanmalısınız. Özellikle eşinizle beraber katılacağınız bir doğuma hazırlık eğitimi, daha özgüvenli hissetmenize, doğumda doğru bir şekilde destek almanıza ve süreci daha kolay atlatmanıza yardımcı olarak vajinal doğum şansınızı artıracaktır.

• Bir ebe ya da doula ile çalışın. Hamileliğinizde ve doğum sürecinizde size özel birebir destek verecek olan bir uzmanla çalışmak, kendinizi daha güvende hissetmenize yardımcı olarak süreci kolaylaştıracaktır.

SSVD’nin faydaları nelerdir?

• Vajinal doğum, sezaryene göre çok daha avantajlıdır. Doğumda daha az ilaca maruz kalmak, annenin ve bebeğin sağlığı için daima en iyi seçenektir. Aynı şekilde vajinal doğum sonrasında lohusalık sürecindeki iyileşme süresi kısalır, enfeksiyon riski azalır ve kan kaybı da en aza indirgenmiş olur.

• Çok sayıda çocuk sahibi olmayı düşünen kadınlar için de SSVD iyi bir seçenektir. İlk doğum sezaryenle gerçekleşmiş olsa bile ikincide vajinal doğum yapılmış olması, sonraki doğumlarda vajinal doğum ihtimalini artıracak ve doğumda oluşabilecek komplikasyon risklerini önemli ölçüde azaltacaktır.

• Tekrarlayan sezaryenlerde mesane ve bağırsak yaralanması riskleri, plasenta ile ilgili riskler ve aşırı kanama riski de artar. Bu risklerden kaçınmak için yeniden sezaryene yönelmek yerine SSVD denemek daha doğru bir seçenektir.

SSVD’nin riskleri nelerdir?

SSVD'nin faydaları ve normal doğumun sezaryene kıyasla avantajları göz önünde bulundurulmalı ancak aynı şekilde SSVD'nin riskleri de dikkate alınmalıdır.

SSVD denemesinde oluşabilecek en önemli risk faktörü, rahim rüptürü, yani rahim yırtılması olasılığıdır.

Herhangi bir vajinal doğumda da oldukça düşük de olsa 1146 vakada 1, yani %0.07 rahim rüptürü riski bulunmaktadır ancak daha önce sezaryen ameliyatı olduğu için rahimde kesisi bulunan kadınlarda rahim rüptürü riski %0,2-0.8 oranındadır.

Rüptür riski dışında SSVD'nin diğer riskleri, ikinci bir sezaryen ameliyatta veya normal doğumda karşılaşılabilecek risklerle aynıdır.