Eyvah, doğum istediğim gibi olmadı şimdi bebeğimle bağlanamayacak mıyım?

Hamile kaldığında ya da belki hamile olmadan önce bile duymuş olabilirsin şu sözleri: Olabildiğince doğal doğum yap! Doğumuna sahip çık! Ten tene temas bebeğinle bağlanman için en temel kurallardan biri!... Hal böyleyken belki bir telaş aldı seni, doğumuna nasıl sahip çıkacağını düşündün ya da ten tene temas olmazsa bebeğinle bağlanamayacağını. E peki anne bebek bağlanması için tek formül bu mu? Elbette optimum doğum ortamları bebeğin yumuşak bir geçiş yapmasına olanak sağlayan, annenin baş rolde olduğu ve bebek doğar doğmaz anne istiyorsa annesinin koynunda -ya da babasının- olması. Peki ya buna fırsat bulamayacağın bir şehirde yaşıyorsan? Ya da hastane ekibi belki ikna edilmeye meyilli ama senin bu konuşmayı yapmaya cesaretin yoksa? Hadi gelin bu yazıda, böyle bir deneyim yaşarsanız eğer neler yapabilirsiniz onları konuşalım.

Doğumuna sahip çıkamazsan daha mı az anne olursun?

Çok iyi niyetli, bununla beraber bir o kadar tehlikeli olabilecek bir slogandan bahsedeceğim size “Doğumunuza Sahip Çıkın!” İlk duyduğunuzda ne hissediyorsunuz? Benim hemen üstümde bir baskı oluşuyor. Doğumuma sahip çıkmalıyım gibi bir kural geliyor. Peki ya elimden gelmezse?

Elbette hizmet alanların talepleri doğrultusunda sistemler dönüşüyor, böyle bir gücümüz her zaman var; ancak doğum destekçilerinin böyle bir sloganla ortaya çıkıp bunu yapamayan kadınlara verdikleri mesajı göz ardı etmeleri içime hiç sinmiyor. Özellikle mükemmelin peşinden koşmaya ve olmayan bir şeyi -mükemmeliği- aramaya bu kadar meyilli insanlarken! Örneğin; bir anne adayı düşünelim, doğumuna sahip çıkmak istiyor ancak kendi geçmişi ya da karakter özelliğinden dolayı ya da sadece yaşadığı koşullar nedeniyle böyle bir talebi karşılık bulmuyor. Bu kadın, doğumundan sonra kendi hakkında neler düşünebilir? Kendini suçlayabilir, kendini yetersiz bir anne gibi hissedebilir. Bir doğum destekçisi koşulsuz kabul sunmalı her ebeveyn adayına ve bu nedenle verdiği mesajları özenli seçmeli ve mükemmel ebeveynlik olgusunu beslememeli; çünkü mükemmel ebeveyn yoktur!

Elbette fırsatınız varsa, yaptığınız araştırmalar sonucunda bu konuları önemsiyorsanız, size iyi geleceğini düşünüyorsanız imkanlarınız dahilinde her fırsatı değerlendirin ve taleplerinizin peşinde koşun. Ancak sadece popüler olduğu için, içerik hakkında detay öğrenmeden, size uygun olup olmadığını araştırmadan bir şeyin peşinde koşarak vakit kaybetmeyin.

Ten tene temas nedir?

Doğumdan hemen sonra yapılan ten tene temas anne ve bebeğin daha kolay bağlanmasını sağlıyor. Bebek yaklaşık 9 ay boyunca annesinin rahminde, sıcak loş bir ortamda vakit geçirdi. Şimdi o evi terk edip bilinmez bir yolculuğa çıkıyor. Ve bu bilinmez yolculukta tek şeye ihtiyacı var: Güven! Acaba bu yeni ayak bastığı dünya güvenli mi değil mi? Bunu bilmesi bebek için önemli.

Türkiye genelinde hastane sisteminde bebek doğar doğmaz anneye birkaç dakika gösterildikten sonra hemen ayrı bir yere alınır (bazı hastanelerde bu annenin görebileceği bir alanda yapılabiliyor) ve orada ilk kontrolleri yapılır bebeğin; boy, kilo ölçümü ve ilk aşıları da yapıldıktan sonra giydirilir ve anneye tekrar gösterilip, onu ısıtıcı altında tutacaklarını, odada annesi ile kavuşabileceği söylenir.

Bir de şöyle bir seçenek var: Bebek doğar, hemen annesinin çıplak göğsüne koyulur ve ilk kontroller annesinin kucağında yapılır, boy ve kilo ölçümleri ve aşılar sonraya bırakılır. Dolayısıyla bebek annesinin kucağında iken kendini güvende hisseder, hatta annesinin memesi bırakıp geldiği anne rahmi kokusundadır, bu nedenle stres seviyesi daha da düşer. Annesinin gözlerinin içine bakıp bu dünyanın güvenli olduğu mesajını kayıtlarına alır. Doğumdan hemen sonra 1-1,5 saat kesintisiz anne koynunda kalır. Buna doğumdan sonra uygulanan ten tene temas denir. Bu nedenle bu uygulamanın anne bebek bağlanmasına katkısının büyük olduğu kanıtlanmıştır.

Ten tene temas yapamadım, şimdi ne olacak?

Doğumdan hemen sonra ten tene temas yapmanın faydalarını saymakla bitiremem. Elbette fırsatınız ve imkanınız varsa ve siz de bu konuda istekliyseniz yapmanız sizin için kolay bir başlangıç olabilir. Peki ya yapamazsanız? O zaman bebeğinize bağlanamayacak mısınız?

Hayır! Bağlanma çok girdisi olan bir kuram. Öyle tek bir şeyi yapınca ne bağlanmış olursunuz ne de yapmayınca bağlanmamış olursunuz.

Ne sebeple olursa olsun, bebeğinizle doğumdan hemen sonra ten tene temas yapmayı çok istediniz ama olmadı ya da doğal doğumu çok istiyordunuz ancak hiç istemediğiniz bir şekilde doğum yaptınız, doğumla ilgili hayal kırıklıklarınız oldu, böyle durumlarda neler yapabilirsiniz anlatmak istiyorum size.

Her şeyin telafisi var!

İşler istediğiniz gibi gitmediğinde, doğumdan sonra eve geldiğinizde hala zihninizi meşgul eden düşünceler varsa doğumla ilgili aşağıdaki yöntemi kullanabilirsiniz.

Banyonuzu sanki doğum yaptığınız bir alan gibi süsleyin. Mumlar yerleştirin, lavanta kokusu ile havasını değiştirin, güzel bir müzik açın, sanki doğum yaptınız anmış gibi bir rol oyunu yapın. Bebeğinizi sanki doğurmuş gibi hafif bir suya daldırıp çıkarın ve onu göğsünüze alıp ten tene temas yapın. Sonra içinizden geldiği gibi konuşun. “Canım hoş geldin aramıza, ben bu şekilde karşılamak istiyordum ama olmadı, elimden bu kadarı geldi. Şimdi burada güvendesin, seni çok seviyoruz…” Artık o an dudaklarınızdan neler dökülürse. Bu çok şifalı bir uygulama, hem sizin hem de bebeğiniz için. Sonrasında da bol bol evdeyken ten tene temas yapın. Ve artık kendinizi suçlamayı bırakın. Mükemmel anne hiçbir zaman olmayacaksınız, kendinizi rahat bırakın. Sağlıktan başka her şeyin telafisi mümkün, elinizden geleni yapın, farkına vardığınız olayların telafisini yapın. Bebeğinizin mükemmel bir anneye ihtiyacı yok, onun için en iyi anne sizsiniz!

Keşkeli doğum yapsanız da, doğumunuza sahip çıkamasanız da unutmayın, ebeveynlik yolculuğu da tıpkı hayat gibi ve her şeyin telafisi var!