Bilim insanları, uyku kalitesinin daha iyi sağlık ve uzun ömürle bağlantılı olduğunu tekrar tekrar buldu. Ancak yeni araştırmalar, uyku kalitesinin beynin yaşlanma hızını etkileyebileceğini de ortaya koydu. Bu, Neurology dergisinde yayımlanan bir çalışmanın ana çıkarımıydı. Araştırmacılar, çalışmanın başlangıcında 40 yaşında olan 589 kişinin sağlık verilerini inceledi. Katılımcılardan, çalışmanın başlangıcında ve beş yıl sonra uyku anketlerini doldurmaları istendi. Bu anketler, “Uyumakta zorlanır mısınız?, Gece boyunca birkaç kez uyanır mısınız?, Çok erken mi uyanıyorsunuz?” gibi soruları içeriyordu.

Katılımcılar, uyku sorunlarının altı özelliği açısından değerlendirildi: Kısa uyku süresi, kötü uyku kalitesi, uyumakta zorluk, uykusuzluk çekme, çok erken uyanma ve gün boyunca uyku hali. Bu bilgiler ve her bir katılımcıya yapılan detaylı beyin taramaları sayesinde, araştırmacılar katılımcıların 'beyin yaşını' hesaplayabildiler. Bilim insanları, iki veya üç uyku sorunu yaşayan kişilerin, birden fazla uyku sorunu yaşamayan kişilere kıyasla ortalama olarak 1,6 yıl daha yaşlı bir beyne sahip olduğunu buldu. Dört veya daha fazla uyku sorunu yaşayan kişilerin ise beyin yaşlarının, bir ya da daha az uyku sorunu yaşayan kişilere kıyasla ortalama 2,6 yıl daha fazla olduğu görüldü. Sonuç olarak, araştırmacılar 'kötü uykunun, orta yaşta daha ileri beyin yaşına' neden olduğu sonucuna vardı.

Eğer şu an uyku kaliteniz çok iyi değilse, bu bulgular üzerine biraz endişeli olmanız normal. Ancak bu konuda strese girmemeniz gerekiyor. İlk olarak, bu çalışmanın yalnızca uyku sorunları yaşayan bireylerin, beyin yaşlarının daha ileri olduğu arasında bir ilişki bulduğunu vurgulamak önemlidir. Beyin sağlığınızı etkileyen birçok başka faktör de bulunmaktadır ve bunların tümünü sadece uykuya bağlamak zordur. Ayrıca, katılımcıların sadece bu anlık uyku sorunları yaşadığı ve genel uyku alışkanlıklarını yansıtmadığı da mümkündür. Buna rağmen, uyku kalitesinin birçok açıdan önemli olduğu unutulmamalıdır. Ve eğer kaliteli uyku, beynin yaşlanma sürecini yavaşlatma şansını sunuyorsa, bu çok daha iyi bir durumdur.

Uyku kalitesini nasıl artırabilirsiniz?

Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü’ne (NHLBI) göre, yetişkinler gece boyunca yedi ila dokuz saat uyumayı hedeflemelidir. Bu sürenin altında uyuyan kişilerin, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sorunlar ve hormonal problemler gibi birçok sağlık sorununa daha yatkın olma riski taşıdığı belirtiliyor. Gece boyunca yedi saatten fazla uyumak bir öncelik olsa da, uyku kalitesi de önemlidir. Bu genellikle uyku hijyeninizle başlar ve bu konudaki öneriler şunlardır:

• Haftanın her günü aynı saatte yatıp kalkmaya çalışın, hafta sonları da dahil.

• Düzenli egzersiz yapmayı hedefleyin, ancak ideal olarak yatma vaktinden iki ila üç saat önce.

• Öğleden sonra kafein ve nikotinden kaçının.

• Yatmadan önce alkol tüketmeyin; bu, uykunun daha hafif evrelerinde kalmanıza neden olur ve gece uyanma olasılığınızı artırır.

• Gece geç saatlerde büyük yemeklerden ve içeceklerden kaçının.

• 15.00’ten sonra şekerleme yapmayın.

• Uyumadan önce rahatlayıp gevşemeye çalışın.

• Uykuyu engelleyen, örneğin gürültü, parlak ışıklar, rahatsız bir yatak, televizyon veya bilgisayar gibi unsurları yatak odasından uzaklaştırın.

• Yatak odasının serin olmasını sağlayın.

• Her gün en az 30 dakika doğal güneş ışığına maruz kalmaya çalışın.

• Eğer 20 dakika boyunca yatağınızda uykusuz kalırsanız, uyuyana kadar rahatlatıcı bir aktiviteyle uğraşın.

Son olarak, uyku sorunlarınız sürekli hale geliyorsa bir doktora başvurun. Doktor, uyku sorunlarının temel nedenini araştırabilir ve buna yönelik etkili tedavi seçenekleri sunabilir.

Kaynak: Korin Miller. “Your Sleep Quality May Affect How Fast Your Brain Ages, New Study Finds”. Şuradan alındı: https://www.wellandgood.com/bad-sleep-quality-ages-brain-study/. (24.10.2024).