Vitiligo, ciltte süt beyazı renginde lekelerin oluşmasına neden olan bir deri hastalığıdır. Alaca hastalığı ya da ala hastalığı olarak da bilinen vitiligo, çoğunlukla doğuştan görülen bir durum olsa da farklı yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Vitiligo belirtileri, çoğunlukla cildin güneş ışığına maruz kalması sonucu görülmeye başlanıyor. El-ayak-yüz gibi güneşi daha çok gören bölgelerde daha belirgin olarak ortaya çıkan lekeler, çoğunlukla küçük beyaz bir nokta olarak başlayıp büyüyebiliyor.

Vitiligo neden olur?

Vitiligo hastalığı, cilde rengini veren pigmentlerin üretimi için gerekli olan melanosit hücrelerinin hasar görmesi ve işlevlerini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkıyor. Yeterince pigment üretilememiş bölgelerde ortaya çıkan beyaz lekeler, çeşitli boyutlarda ve şekillerde oluşabiliyor. Pigment kaybına bağlı olarak lekelerin rengi ve yoğunluğu farklı olabilir.

Genetik faktörler, vitiligonun ortaya çıkmasında birincil etken olarak kabul ediliyor. Ancak stres, yaralanmalar, ateşli hastalıklar ve ciddi güneş yanıkları sonucunda da pigment oluşumunu destekleyen dokular zarar görebilir ve ve vitiligo ortaya çıkabilir. Otoimmun (öz-bağışıklık) sistem ile alakalı hastalıklar olan pernsiyoz anemi (kansızlık), tip-1 diyabet, hashimato tiroidi,sedef hastalığı gibi durumlar da vitiligoyu tetikleyebilir.

Vitiligo çeşitleri nelerdir?

Vitiligo, segmental vitiligo ve non-segmental vitiligo olarak iki farklı şekilde görülüyor. Segmental vitiligo, genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar ve deri üzerinde belirli bir bölgede aniden beliren lekelere neden olur. Vücuda yayılma riski daha azdır ancak lekelerin görüldüğü alanın tedavisi görece daha zordur, bu yüzden mümkün olduğunca erken teşhis edilmelidir. Non-segmental vitiligo ise vücudun çeşitli yerlerinde ortaya çıkan vitiligo çeşididir.

Vitiligo nasıl teşhis edilir?

Vitiligo hastalığının teşhisi için bir dermatolog (cilt hastalıkları uzmanı) ile görüşmek gerekir. Muayenede görülen beyaz lekeler, wood ışığı denilen özel bir aygıtla tekrar incelenir ve ciltteki pigment yoğunlukları analiz edilir. Genellikle wood bakısı yöntemi vitiligo hastalığının teşhisi için yeterlidir ancak bazı özel durumlarda deri biyopsisi de gerekli görülebilir. Hastalığın diğer otoimmun rahatsızlıklarla bağlantılı olup olmadığının anlaşılabilmesi için teşhis sürecinde kan tahlilleri yapılması da istenebilir.

Vitiligo tedavisi nasıl olur?

Vitiligo hastalığı teşhis edildikten sonra, kişiye özel bir tedavi programı planlanır. Vitiligo tedavisinde asıl amaç, yeterince üretilemeyen pigmentlerin telafi edilmesini sağlayarak cildin kendi rengine kavuşturulmasıdır. Deriye rengini veren melanosit hücrelerinin üretilmesini desteklemek için fototerapi (ışık tedavisi) veya excimer lazer uygulanabilir. Eğer vitiligo bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlara bağlı olarak ortaya çıkmışsa, bağışıklığı desteklemek için antioksidan takviyesi de önerilebilir. Pigment kaybını önlemek için vitiligo kremi kullanılabilir veya cildin lekeli bölgelerine uygulanan özel bir dövme yöntemi ile semptomları azaltmak yoluna gidilebilir. Her halükarda bir cilt doktoru, detaylı analizden sonra kişiye özel tedavi programını belirlemelidir.

Vitiligo modeller

‘Vitiligo dede’ özel bebekler üretiyor

Vitiligo hastası Brezilyalı adam, aynı hastalıktan muzdarip çocuklara yalnız olmadıklarını söylemek için özel örgü bebekler üretiyor.

4

Deride beyaz lekelerin oluşmasına neden olan vitiligo hastalığıyla 38 yaşında karşılaşan Brezilyalı João Stanganelli, geçen yıllarla birlikte dış görünüşüyle ilgili zorlukları aştı ve başkalarına da ilham olmak adına örgü bebekler üretmeye başladı. Ördüğü bebeklerin her biri, tüm vitiligo hastaları gibi 'lekeli' bir dış görünüşe sahip ve her biri birbirinden güzel.

Şimdi 64 yaşında olan Stanganelli, farklı bir rahatsızlığı nedeniyle işini bırakmak zorunda kaldığında bir hobi edinmeye karar vermişti. Eşinden tığ işi örgü örmeyi öğrendikten sonra, 'amigurumi' denilen teknikle bebekler örmeye ve bu bebeklerle vitiligo hastası çocuklar ve yetişkinlere 'yalnız değilsiniz' mesajı vermek istedi.

Vitiligo, cildin rengini almasını sağlayan pigmentlerin yetersiz olması durumunda ortaya çıkan bir hastalık. Literatürde her ne kadar 'hastalık' olarak geçse de aslında vitiligo, kişinin günlük hayatını ve genel sağlığını pek fazla etkileyen bir durum değil -elbette nadir durumlar hariç. Her 100 kişiden birinde görüldüğü tespit edilen hastalığın tek etkisi, cilt üzerinde beyaz lekelere neden olması.

João Stanganelli, ilk 'vitiligo' bebeğini torunu için ördü ve sonrasında çeşitli bebekler üretmeye devam etti. Bu cilt hastalığından muzdarip küçük çocukların özgüvenini artırmalarına katkı sağlamak istediğini ifade eden Stanganelli, aynı zamanda çeşitli farklılıklara sahip çocukların da 'yalnız değilsin' mesajını almasını istiyor.