HT Hayat Anasayfa Osmanlı feministleri | Yaşam

Nezihe Muhiddin Hanım




İki kez evlendi, ancak eserlerine attığı imzada babasından aldığı soyadını kullandı. Feminist düşüncelerinin ilk tohumları, dayısının kızı Nakıye Hanım’ın düzenlediği, edebiyat toplum ve kadın sorunlarının konuşulduğu ev toplantılarında atıldı. Dönemin ilk kadın gazetesi Kadınlara Mahsus Gazete’nin yazarlarından Nakıye Hanım sayesinde dönemin kadın haklarına duyarlı yazarı Fatma Aliye ile tanıştı.


Nezihe Hanım, Osmanlı döneminde başladığı çalışmalarına Cumhuriyet kurulduktan sonra devam etti. 1923’te kurduğu Kadınlar Halk Fırkası’nın amacı kadınların siyasal ve sosyal haklarını elde etmek ve korumaktı. Cumhuriyet tarihinin bu ilk fırkası, kendisinden sonra kurulan Cumhuriyet Halk Fırkası tarafından kapatıldı. Gerekçe, kadınların seçme ve seçilme hakkının olmamasıydı.


Türkiye’de kadınların 1930’da yerel seçimlerde oy kullanma, 1934’te milletvekili seçilme hakkı elde etmesi, Nezihe Hanım’ın attığı ilk adımların meyvesiydi.


Fatma Aliye



Evliliğinin ilk on yılını kocasından gizlice kitap okuyarak geçiren Fatma Aliye, “ilk kadın romancı” ünvanına sahip. Yazdığı eserlerde kadın sorununa dikkat çekti, bazı romanları Fransızca’ya çevrildi. Bu eserlerden birinin ismi ise “Cariyelik, Çokeşlilik ve Moda” idi.


Osmanlı İmparatorluğu’nun son, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemlerindeki kadın hareketinden bahis açıldığında ismi anılan Emine Semiye’nin de kardeşiydi.


Fatma Aliye’yi bugün 50 TL’lik banknotlardaki fotoğraftan tanıyoruz.



Halide Edip Adıvar


Kurduğu Kadının Durumunu Yüceltme Cemiyeti (Cemiyeti Teali Nisvan), kadının boşanma hakkı ve erkeğin çok eşliliğin kadının rızasına bağlanması konularında çalışmalar yapıyordu. Cemiyetin kapısı farklı milletlerden kadınlara açıktı.


Kurtuluş Savaşı sırasında mitinglerde yaptığı konuşmalarla ulusal mücadele fikrini kitlelere yayan Halide Edip, Cumhuriyet’in kuruluşunun ardından kapısı kadınlara kapalı Meclis’i de kadın hakları konusunda ikna etmek için de çaba göstermişti. Osmanlı döneminde yetişen ünlü yazar Halide Edip Adıvar’ın ilk milletvekili adaylarından olması tesadüf değildi.





Ulviye Mevlan


Dönemin kadın dergileri kadına aile içi görevlerini hatırlatırken, Ulviye Mevlan çıkardığı Kadınlar Dünyası isimli dergide kadınla erkeğin eşit olduğunu, ancak eşit imkanlara sahip olmadıklarını, bu durum yetişme şekillerinden kaynaklandığını anlatıyordu.







YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.