Son zamanlarda sıklaşan plastik kirliliği haberleri gözünüzden kaçmış olabilir. Ne de olsa plastik ürünler gündelik hayatımızın doğal bir parçası ve çevreyle ilgili kötü haberler şaşırtmıyor artık. Hem plastiği yasaklayacak da değiliz, değil mi ama?

Dünya Çevre Günü

Benzeri bir yeşil hamle de Fas’tan gelmişti. Fas, Hindistan’dan daha atik davranarak 2 yıl önce benzeri bir karar aldı. ABD’den sonra dünyadaki en büyük plastik poşet tüketicisi olan Fas (her yıl üç milyar plastik poşet!), plastik poşetlerin hem üretimini hem de ithalatını yasakladı. Ülkenin Endüstri Bakanı Moulay Hafid Elalamy, artık bez ve kağıt poşetler kullanılacağını söyledi.

Plastik kirliliğine ket vurma konusunda cesur bir adım atan bir diğer ülke, Kenya; ilk başta aklımıza gelmeyen bir yer. Afrika kıtasının doğu kıyısında yer alan Kenya, geçtimiz yıl getirdiği sert yasalarla plastik poşetlerin sadece üretim ve satışını değil, kullanımını da yasakladı. Yasağa uymayanlar için dört yıl hapis veya 40.000 dolarlık para cezası söz konusu.

" AB, deniz çöplerini azaltmak için harekete geçiyor"

Rwanda’dan, İtalya’ya, Çin’e kadar bir çok ülkede artık plastik poşet kullanımı ya yasaklandı ya da bu konuda kısıtlamalar (marketlerde poşetlerin ücret karşılığı verilmesi, belli bir incelikteki poşetlerin üretimden kalkması vb) getirildi.

Denizlerimizdeki plastik çöp miktarı akıl almaycak boyutlarda. İncelemeler, içtiğimiz sularda, yediğimiz su ürünlerinde plastik parçaları bulunduğu ortaya çıkarıyor. Poşetlerin yüzde 99’unun geri dönüştürülmediği ülkemizdeyse 1 Ocak 2019 yılından itibaren poşetlerin marketlerde ücretli hale gelmesi bekleniyor.

Plastik poşetler yavaş yavaş çevre bilincimize yenik düşüyor gibi görünüyor. Temiz çevre ve besinli günlere kavuşmak dileğiyle…

Doğa Doğu

Fotoğraf: Ze'ev Barkan

Gezegen mi, Plastik mi?

National Geographic, 'Gezegen mi, Plastik mi?' adlı yeni sayısında hem bilgilendirici hem de şok edici gerçekleri paylaştı. İşte hepimizin görmesi ve öğrenmesi gerekenler...

22

National Geographic'in 2018 yılındaki "Gezegen mi, Plastik mi?" sayısı, plastik atıklarla ilgili bir kampanyayı ele alıyor.

Birçoğumuz çevremizde çok fazla plastik olduğunu biliyoruz. "Fotoğrafı çeken kişi, İspanya'da bulunan atık sahasındaki bu leyleği plastik bir poşetten kurtardı. Bir poşet birden fazla kez öldürebilir. Leşler çürür fakat plastik poşetler doğada kalır ve tekrar başka bir canlının hayatını kaybetmesine neden olabilir." Fotoğraf: John Cancalosi/National Geographic

Hepimiz bir plastik poşeti çöpe atarken, tam olarak bilmediğimiz bir probleme neden oluyoruz. "Bangladeş'teki, Buriganga Nehri'nin köprü altında bir aile... Plastik şişelerdeki etiketleri çıkarıp yeşil olanlarını hurda satıcılarına satmak için ayırıyorlar. Atık toplayıcıların ayda ortalama 100 dolar geliri var." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

İnsanoğlunun plastik bağımlılığı nelere sebep olur biliyor musunuz? "Plastik için en büyük pazar ambalaj malzemeleridir. Bu çöpler, artık, küresel olarak üretilen tüm plastik atıkların yaklaşık yarısını oluşturuyor. Çoğu hiçbir zaman ya geri dönüştürülemiyor ya da yakılamıyor." Fotoğraf: Jayed Hasen/National Geographic

Bu etkili ve yürek burkan görüntüler, her yıl çevremize ve doğaya 9 milyon ton plastik atığın verdiği zararı gösteriyor. "Plastik şişeler, Madrid'de belediye binası civarında bulunan Cibeles çeşmesini tıkadı. Geçen yıl 'Luzinterruptus' adındaki sanat topluluğu, tek kullanımlık 60.000 biberonla iki Madrid çeşmesini doldurarak plastiklerin çevremiz üzerindeki etkisine dikkat çekti." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

"Eski bir plastik balık ağı, İspanya açıklarında bir carettayı yakalamış. Kaplumbağa nefes almak için başını suyun üstüne uzatabilse bile fotoğrafçı onu kurtarmasaydı ölebilirdi." Fotoğraf: Jordi Chias/ National Geographic

"Okinawa, Japonya'da, bir yengeç... Yumuşak karnını korumak için bir plastik şişe kapağından yardım alıyor, sonra da kurtulamıyor. Kumsala inenler yengeç kabuklarını topluyor ve geriye çöp bırakıyorlar." Fotoğraf: Shawn Miller

"Denizatları akıntıda gidebilmek için ya deniz yosunlarına ya da diğer doğal atıklara tutunur. Endonezya'nın Sumbawa adasındaki kirli sularda, bu denizatı plastik bir kulak çubuğuna tutunmuş." Bu fotoğafı çeken Justin Hofman "Keşke bu fotoğraf hiç olmasaydı" diyor. Fotoğraf: Justin Hofman/National Geographic

"Dünya çapında, her 1 dakikada, 1 milyon plastik içecek şişesi satılıyor" Fotoğraf: David Higgins/National Geographic

"Bazı hayvanlar atık plastikler dünyasında yaşıyor. Etiyopya'daki bu sırtlanlar bir çöplükte toplanıyor. Çöp kamyonlarını dinliyor ve yiyeceklerini çöplükte buluyor." Fotoğraf: Brian Lehmann/National Geographic

"Şu ana kadar yaklaşık 700 çeşit deniz canlısının plastik yediği veya plastiğe dolaştığı biliniyor." Fotoğraf: David Jones/National Geographic

National Geographic, yayın hayatı boyunca, dünyanın her yerinden okuyucularına, yeryüzünün nefes kesici güzelliklerinin yanı sıra dünyayı tehdit eden tüm tehlikeleri de gösterdi. Fotoğraf: Ohn Johnson

"2050 yılına gelindiğinde, gezegendeki neredeyse her deniz kuşu plastik yiyor olacak." Fotoğraf: Praveen Balasubramanian/National Geographic

"2015 itibarıyla 6.9 milyar tondan fazla plastik atık üretildi. Bunun yaklaşık yüzde 9'u geri dönüştürüldü, yüzde 12'si yakıldı ve yüzde 79'u çöp sahalarında veya atık sahalarında biriktirildi." Fotoğraf: Abdul Hakim/National Geographic

"Mumbai'de şafaktan hemen sonra plastik arayan çöp toplayıcıları işlerine başlıyor. Kırmızı kumaşla örtünen kadın, bu bölgede yaşıyor." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

"Bangladeş'taki Buriganga Nehri kıyılarında beyaz plastik çöpler kıyıya vurduktan sonra... Noorjahan, oğlu Momo ile birlikte plastiklerin kuruması için onları düzenli olarak çevirmeye başlıyor. Plastikleri bir geri dönüştürücüye satacaklar. Tüm plastiklerin beşte birinden daha azı küresel olarak geri dönüştürülebiliyor." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

"Toplanan renkli plastik parçalar yıkanmış ve el ile ayrılarak, Buriganga kıyılarında kurutuluyor. Günde yaklaşık 18.000 nüfusun, 11.000 ton atık ürettiği Dhaka'daki ve çevresindeki geri dönüşüm endüstrisinde yaklaşık 120.000 kişi çalışıyor." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

"San Francisco'nun en büyük geri dönüşüm fabrikası, Recology. Bu tesisten günde 500 - 600 ton atık geçiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde alışveriş çantalarını kabul eden az sayıdaki tesislerden biri, son 20 yılda geri dönüştürdüğü tonajı ikiye katladı." Fotoğraf: Randy Olson

National Geographic: Gezegen mi Plastik mi? girişimi ile büyüyen bu krizin öykülerini paylaşacağız. En son yapılan bilimsel çalışmalara ve araştırmalara eğileceğiz. Okuyucularımızı tek kullanımlık plastiklerin nasıl ortadan kaldırılacağı konusunda bilgilendireceğiz ve plastiklerin okyanuslarımıza girmelerini önleyeceğiz" açıklamasında bulundu. Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

"Plastik şişelerle dolu kamyonlar, Filipinler'deki bir geri dönüşüm tesisine çekiliyor. Şişeler çöp toplayıcılar tarafından toplanmış. Plastik şişeler ve kapaklar parçalanacak ve geri dönüşüm zincirine satılıp ihraç edilecek." Fotoğraf: Randy Olson/National Geographic

Çin, en büyük plastik üreticisidir. Tüm dünyada üretilen plastiğin dörtte birinden fazlasını Çin üretir. Bu plastiklerin çoğu ihraç edilmektedir. Fotoğraf: Richard John Seymour

Fotoğraf: Richard John Seymour