Kemal Sunal, Türk sinemasına adını altın harflerle yazdırmış sırtını halka dayamış ve gerçek sevgiyi rol yaptığı film dünyasında bize anlatmış biridir. Güldürü sineması denilince de Türkiye'de ilk akla gelen sanatçılar arasındadır. Kemal Sunal, lise yıllarında felsefe hocası Belkıs Balkır’ın “Sen tiyatrocu olmalısın” diyerek Kemal Sunal’ı Müşfik Kenter ile tanıştırması sonucu sanat hayatı başladı. İlk olarak "Zoraki Tabib" adlı oyunla sahneye çıktı. Daha sonra Ertem Eğilmez'in onu keşfetmesi ile sinema dünyasına atıldı ve Türk izleyicisi onu bağrına bastı. Hâla da basıyor...

Halit Akçatepe verdiği bir ropörtajda şöyle demişti:

"Ertem abi rolleri tanıttı.

Sen bunu yap, sen bunu...

Sıra Kemal'e geldi, roller bitti

Sen de gül dedi. Kemal güldü, Türkiye güldü."

Evet, Türkiye onunla beraber dertlere, acılara ve kardeşliğe güldü. Türkiye ekonomik, siyasi ve toplumsal krizlerden geçerken Kemal Sunal sayesinde aile olabilmeyi, arkadaş olabilmeyi ve saflığı öğrendi. Yadsınamaz gerçek şudur ki halen televizyonlarda filmleri oynatıldığında reyting oranlarında üst sıralarda yer alıyor. Neden mi? Çünkü Türkiye, Kemal Sunal abisiyle gülmesi çok sevdi.

Bir otobüs yolculuğundayız arkadan bir çocuk sesi anne "Şaban'ın filmi çıktı ekranda." Çocuk 7-8 yaşlarında. Filmleri çekileli kaç yıl olmuş? Yıl 2018... Şimdi bu sevgiyi ve saygıyı bu kadar yıl devam ettiren kaç sanatçı var ki? Büyük sanatçılar ölmez fikirleri, yaptıkları ile ölümsüzlük iksirini içmiş olurlar.

Neden en büyük iyiliktir?

Bu ülkede 82 filmde oynayarak gönüllere taht kuran Kemal Sunal, üniversite sıralarına geldiği okul olan Marmara Üniversitesi Gazetecilik bölümünde eğitimini yarım bıraktı. Ama yılmayarak öğrenciliğin bırakılmayacak kadar güzel olduğunu gençlere hatırlattı. Bıraktığı üniversiteyi 51 yaşında tamamlayarak mezun oldu. Mücadele etmeyi ve eğitimin muhteşem bir deneyim olduğunu asla pes etmemek gerektiğini öğretti. Hatta yılmayarak aynı üniversitede yüksek lisans bile yaptı.

İsmail Abalı'nın "Kemal Sunal Filmlerinin Folklorik İşlevleri" adlı makalesinden esinlenerek Kemal Sunal filmlerinin Türk insanına kazandırdığı ve öğrettiği işlevlere bakarak yaptığı iyilikleri daha iyi görebiliriz.

Filmlerinde folklorik tema

Filmlerinde kültürel folklorik temalar, örneğin; oyun oynamak, evlilik, türk örf ve adetlerinin işlenişi ile gelecek kuşaklara da iletilmek ve unutturulmamak amaçlanır. "İbo ile Güllüşah" filminde sek sek, ip atlama, uçurtma uçurma gibi oyunlar geleceğe aktarılmak üzere işlenmiştir.

Eğlendirme ve güldürme işlevi

Kemal Sunal, "beni kimse araştırmadı ben de kendim ile ilgili tez araştırması yapayım" diyerek hazırladığı tezde mizah ve güldürü filmlerinin önemli başat ögesi olduğunu aktarmıştır. Türk izleyicisi onunla beraber kahkaha atmayı başarmıştı. İnsanların buna ihtiyacı olduğu dönemlerde gülümsetmeyi öğretti.

Eğitme ve mesaj verme

Toplumda üfürükçülük, kan davası, töre cinayeti gibi temaların yanlış olduğu güldürürken düşündürme taktiği ile filmde yer almıştır. Kemal Sunal halkın kahramanı olarak verilerek doğru yolu bulduran bir karakteri oynamıştır. Eninde sonunda iyiler kazanacaktır.

Kemal Sunal filmlerine kısa bir bakış:

55 yıllık hayata sığan 82 film!

+Benimki niye eskik?

-Onlar sendikalı

+Ee bende harranlıyam

-Yürü git be kardeşim

+Hmm demek ki patron da sendikalı; hemşerisini kayırıyor.

Naifliğe bakar mısınız? Kırmadan dökmeden gönül kırmadan eleştiri naifliğini...

İsmin ne?

-Şaban

+Aaaa, ne kadar değişik bir isim

-Valla ben doğduğumdan beri hiç değişmedi.

-Aşk kalbimi yakan volkan dibidir

En sevdiğim tatlı kazan dibidir.

Şu an gülümsüyorsunuz biliyorum. Ne zaman duysanız da hafif bir gülümseme oluşacak yüzünüzde. Çünkü Kemal Abi bizi güldürmeyi seviyor...

Rol aldığı filmlerdeki bazı karakterler ise...

İnek Şaban (Hababam Sınıfı), Şaban (Tosun Paşa), Salako, Şabanoğlu Şaban, Feyzo (Kibar Feyzo), Saffet (Salak Milyoner), Kaymakam Cafer (Mavi Boncuk), Niyazi (Atla Gel Şaban), Abdi (Şaşkın Damat), Hanzo, Şaban (Süt Kardeşler), Kemal (Sahte Kabadayı), Zühtü (Meraklı Köfteci), Seyyit (Kapıcılar Kralı), Sakar Şakir, Şaban (İnek Şaban), İbrahim Zübükzade (Zübük), Memo (Davaro), Doktor Civanım, Şabaniye, Mehdi (Propaganda), İbo (Şark Bülbülü), Yunus karakteri (Davacı), Kapıcı Seyit (Çöpçüler Kralı).

Toplumsal gerçekçi bir oyuncuydu

Kemal Sunal oynadığı filmlerde dönemin toplumsal sıkıntılarından nasibini alan karakterleri canlandırmıştı. Fakat toplumsal eleştiriyi göze sokar gibi değil ince esprili bir dille ve kırıp dökmeden yapardı. "Çöpçüler Kralı" ve "Kapıcılar Kralı" filmlerinde köyden kente göçen ve gelir adaletsizliği yüzünden savrulan ve küçük burjuva olmaya çalışan Seyit karakteriyle 14. Antalya Film Festivalinde en iyi erkek oyuncu ödülünü almıştı.

"Propaganda" filminde candan kardeş gibi olan iki arkadaşın yaşadıkları bölgeye sınır çizgisi çekilmesiyle ayrılan hayatlarını anlatmıştır. Sınırda yaşayan insanların nasıl ayrı düştükleri ve uzaklaştıkları filmin ana temasını oluşturmuştur.

"Davaro" filminde törenin yıkıcı ve kötü olduğunu mizahi bir karakterle anlatarak artık kan davasının bitmesi gerektiği mesajını vererek "Memo" karakteriyle hafızalara kazınmıştır.

Bu örneklerden anlaşıldığı gibi Kemal Sunal oyunculuk yaptığı dönemde toplumsal gerçekçi bir oyunculuğu güldürü temasıyla bütünleştirerek insanların ufkunu açmaya çalıştı. Kemal Sunal, Türk Sineması için büyük bir değerdir. Unutulmayacaktır. Filmleri her televizyona çıktığı zaman zevkle izlenecektir. Günümüzde her şeyin sıradanlaşması ve hızın önem kazanmasıyla yitirdiğimiz aşkı, sevgiyi, dostluğu onun filmlerinde aramaya devam ediyoruz ve bulabildiğimiz yerler sadece onun filmleri...Saflık ve netlik onun filmlerinin ruhunu oluşturuyor. Hepimiz flu bir hayatın süzgecinden geçmeye çalışırken filmlerindeki gerçeklik ve netlik Kemal Sunal'ın halen popüler bir figür olmasını sağlıyor. Her izlediğimizde ilk defa izliyorcasına heyacanlanmamız ve mutlu olmamız da bundandır.

Ustaya büyük saygı ve minnetle...

Seni çok seviyoruz Kemal Abi ve unutmayacağız...

Yazı: Ceren Parçal