Yeni bir koronavirüs çeşidi olan BA.2.86, halk sağlığı uzmanlarının endişelerini artırıyor ancak bunun virüsün mevcut türlerinden daha bulaşıcı olup olmadığını, hatta kalıcı olup olmayacağını bilmek için henüz çok erken olduğu da söyleniyor.

BA.2.86 varyantı için henüz resmi olarak açıklanmasa da “Pirola” ismi kullanılıyor. Yunanca Pi ve Rho harflerinin bir kombinasyonundan üretilen bu varyant ismi henüz resmi olmasa da “Pirola” olarak kullanılıyor. Bu varyantın spike proteininde, XBB.1.5'in bir varyantı olan XBB.1.5'e kıyasla 30'dan fazla mutasyon olduğu belirtiliyor. Spike proteini, artık çoğunlukla bilindiği gibi koronavirüsün insan hücrelerine girme şekli.

Endişelenmek için erken mi?

ABD’de bulunan Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi Bulaşıcı Hastalıklar Uzmanı Dr. Scott Roberts, yaptığı açıklamada "Bu kadar yüksek sayıda mutasyon dikkate değer" dedi ve bunun, koronavirüsün erken türlerinden biri olan Delta ve Omicron arasındaki farklılık gösteren mutasyon sayısına benzer olduğunu ekledi. Yale Tıp Fakültesi’nin yayını Yale Medicine’a görüş bildiren Dr. Roberts, "Omicron 2021 kışında ortaya çıktığında, Delta varyantından çok farklı olduğu ve hem doğal enfeksiyon hem de aşıya karşı bağışıklıktan kurtulduğu için COVID-19 vakalarında büyük bir artış oldu" dedi. Yeni koronavirüs varyantı BA.2.86 hakkında konuşan Dr. Roberts "Diğer endişe ise bu türün en az altı ülkede tespit edilmiş olması ve vakaların birbiriyle alakasız olması. Bu, toplumda uluslararası düzeyde olduğunu tespit edemediğimiz bir düzeyde bulaşma olduğunu gösteriyor." diye ifade etti.

Dr. Roberts’ın açıklamaları şöyle devam etti;

"Omicron 2021 kışında ortaya çıktığında, Delta varyantından çok farklı olduğu ve hem doğal enfeksiyon hem de aşıya karşı bağışıklıktan kurtulduğu için COVID-19 vakalarında büyük bir artış oldu. Diğer endişe ise bu türün en az altı ülkede tespit edilmiş olması ve vakaların birbiriyle alakasız olması. Bu, toplumda uluslararası düzeyde olduğunu tespit edemediğimiz bir düzeyde bulaşma olduğunu gösteriyor."

BA.2.86. (Pirola) varyantı hakkında bilgiler

BA.2.86, COVID-19'a neden olan SARS-CoV-2'nin bir varyantı olan Omicron'un yeni belirlenmiş bir varyantı olarak dikkat çekiyor. ABD’de “Pirola varyantı tehlikeli mi? BA.2.86., diğer adıyla Pirola varyantı bulaşıcı mı? Belirtileri neler?” gibi sorular gündeme gelmeye başladı. BA.2.86 ilk olarak Temmuz ayı sonlarında Danimarka'da tespit edildi ve Ağustos ayında ABD'de ortaya çıktı. Yale Tıp Fakültesi’nden Dr. Roberts, şu ana kadar bilinen vakaların birbiriyle bağlantılı görünmemesinin, özellikle de Kovid-19 yayılımıyla ilgili analiz çalışmalarının azalmasından bu yana türün inanıldığından daha yaygın olarak dolaştığını gösterdiğini söylüyor.

Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, COVID-19'u tespit etmeye yönelik mevcut testler ve tedavi etmek için kullanılan ilaçlar BA.2.86 üzerinde etkili görünse de daha fazla varyant olma ihtimali sebebiyle belirsizlik sürüyor. Söz konusu varyantın daha ciddi hastalıklara neden olduğuyla ilgili bir kanıt olmadığı belirtiliyor. Tartışmalar yeni başlamış durumdayken “Bu varyantla ilgili endişe etmeli miyiz?” sorusuna yanıt olabilecek bazı detaylar dikkat çekiyor.

Dr. Roberts, BA.2.86'nın kendisini diğer koronavirüs türlerinden farklı kılan çok sayıda mutasyona sahip olması nedeniyle, pek çok tıp uzmanının hem doğal enfeksiyondan hem de önceki aşılamadan kaynaklanan bağışıklık savunmasını atlatabilme potansiyeline sahip olup olmadığını merak ettiğini söyledi.

"Şu anda kimse bilmiyor ama çalışmalar devam ediyor" diyen uzman, "En büyük endişe BA.2.86 ile mutasyon farklılıklarının sayısı olmuştur. XBB.1.5'ten EG.5'e geçtiğimizde bu belki bir veya iki mutasyondu ve bunlar bekleniyordu. Her solunum yolu virüsü insandan insana yayılırken zaman içinde yavaş yavaş gelişir. Ancak Delta'dan Omicron'a geçişte de gördüğümüz bu büyük değişimler endişe verici." dedi. Dünya tarihindeki büyük virüs salgınlarına göz atmak isterseniz bu içerik ilginizi çekebilir.

Dr. Roberts, gribin de bazen 2009'daki domuz gribinde olduğu gibi çok büyük değişikliklere uğradığına dikkat çekti ancak bazen bu değişkenlerin ortadan kaybolup hiçbir anlam ifade etmediğini de ekledi.

Dr. Roberts, "Asıl soru, BA.2.86'nın (vaka sayıları açısından) Omicron'la aynı üstel büyümeye sahip olup olmayacağı, yoksa tamamen yok olup olmayacağı ki bu kesinlikle herkesin umduğu şey." dedi.

30 Ağustos itibarıyla Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC, varyantın ABD'nin en az dört eyaletinde insanlardan veya atık sulardan alınan örneklerde tanımlandığını bildirdi.

Aşı yaptırmak faydalı mı?

Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi CDC'ye göre bilim insanları, yakında güncellenecek olan güncellenmiş COVID-19 aşısının BA.2.86'ya karşı etkinliğini değerlendiriyor. Şu anda CDC, güncellenen aşının BA'dan kaynaklanan ciddi hastalık ve hastaneye yatışları azaltmada etkili olmasının beklendiğini söylüyor.

Aşılar ve sürü bağışıklığı Covid-19 pandemisi boyunca dünya çapında tartışma konusu olmuştu. Dr. Roberts, “aşılar korur mu?” sorusuna cevap niteliğinde yaptığı açıklamada "SARS-CoV-2'nin orijinal versiyonundan bu yana, birçok insan enfekte oldu ve birçoğunun durumu da iyileşti" dedi. "Ancak çoğumuz için güçlendirici uygulamamızın üzerinden bir yıl veya daha fazla zaman geçmiş olabilir, bu nedenle herkesi Eylül ortasında çıkması beklenen güncel aşıyı yaptırmaya teşvik ediyorum. Tahminimce enfeksiyona karşı ek bir koruma katmanı da sunacak, ancak bu yüzde 100 olmayacak" diyen Dr. Roberts’ın görüşleri üzerine aşı konusundaki tartışmaların 2023 sonbaharında ve 2024 yılında tekrar hararet kazanabilmesi söz konusu görünüyor.

Dr.Roberts’ın açıklamaları şöyle devam etti;

"Bununla birlikte, CDC'nin ön raporu şu anda BA.2.86'nın daha ciddi hastalığa, ölüme veya hastaneye kaldırılmaya neden olduğuna dair herhangi bir kanıtımızın bulunmadığını söylüyor. Henüz ne kadar bulaşıcı olduğunu bilmiyoruz. Varyantın kadar iyi yayılmaması çok muhtemel ve bunun birkaç hafta içinde netleşecektir.” diyor Dr. Roberts. "Ancak özünde hala aynı virüs olduğunu hatırlamak önemli, bu nedenle aynı önleme yöntemleri (diğerlerinin yanı sıra maske, aşılama ve el yıkama) insanların enfeksiyondan kaçınmasına yardımcı olabilir."

Kaynak: Carrie MacMillan (2023) Şuradan alındı: “Will BA.2.86 ('Pirola'), the New Coronavirus Variant, Increase COVID-19 Cases?”