Trinity College Dublin'den araştırmacılar ve uluslararası bir ekip, doğumda ve hatta belki de hamileliğin sonlarında bir tür bilinçli deneyimin mevcut olduğuna dair kanıtlar buldu. Nörobilimciler ve filozoflardan oluşan araştırma ekibi, hakemli bilim dergisi Trends in Cognitive Science'da yayınlanan bulguların önemli klinik, etik yasal sonuçlar getirebileceğini düşünüyor.

Yenidoğan bebeklerde tutarlı bilinç

Bebeklerde bilinç var mı? sorusuna ışık tutan 'Beşikteki Bilinç: Bebek Deneyiminin Ortaya Çıkışı' başlıklı çalışmada araştırmacılar, doğumdan itibaren bebeğin gelişmekte olan beyninin, gelişen benlik duygusu ve kendi kendini anlama becerisi üzerinde kalıcı bir iz bırakabilecek bilinçli deneyimler yaşayabileceğini öne sürüyor. Bunu sağlayacak olan şey ise; çevre.

İlginizi çekebilir: Bebekle oyun esnasında beyin dalgaları uyumlanıyor

Makalenin başyazarlarından biri olan Monash Üniversitesi (Melbourne) Felsefe Profesörü Dr. Tim Bayne, her birimiz bir zamanlar bebek olsak da bebek bilincinin gizemli kaldığını, çünkü bebeklerin bize ne düşündüklerini veya hissettiklerini söyleyemediklerini açıklıyor:

"Yeni doğmuş bir bebeği kucağına alan neredeyse herkes, bebek olmanın nasıl bir şey olduğunu merak etmiştir. Ancak elbette bebekliğimizi hatırlayamayız ve bilinç araştırmacıları, bilincin 'erken' (doğumda mı yoksa kısa bir süre sonra mı) ortaya çıktığı konusunda aynı fikirde değiller. Bilinç erken veya geç, bir yaşına kadar hatta çok daha sonra ortaya çıkabilir.”

Bilincin ilk ne zaman ortaya çıktığına dair yeni bir bakış açısı sağlamak için ekip, bilinç bilimindeki son gelişmelerden yararlandı. Yetişkinlerde, beyin görüntülemede elde edilen bazı belirteçlerin bilinci güvenilir şekilde ayırt ettiği bulan teknikler, ilk defa bebeklerin bilinçlerini değerlendirmek için kullanıldı. Beyin görüntülemede bilinç tepkilerini ölçmeye yarayan bu tekniklerin, bilim ve tıpta giderek daha fazla uygulandığı belirtiliyor.

Bulgulara göre, yenidoğan bebeklerin çevrelerinde gördükleri eylemleri anlama esnasında kendilerinde gelişen duyusal ve bilişsel tepkiler ile dış eylemleri eşleştirebiliyor. Bu, başkalarının eylemleri ile kendi yanıtlarını planlamak üzerine bir çeşit “bilinç” geliştirdikleri anlamına geliyor. Konuyu açıklayan psikoloji Okulu Doçenti Lorina Naci şöyle dedi: "Beyin tarama bulgularımız, yeni doğanların, çevrelerindeki eylemleri anlamak için kendilerinde gelişen duyusal ve bilişsel tepkileri tutarlı bilinçli deneyimler ile bütünleştirebildiklerini gösteriyor. İşte burada bir bilincin varlığı söz konusu.”

Makale aynı zamanda bebek olmanın 'nasıl bir şey olduğuna' da ışık tutuyor. Bebeklerde görmenin işitmeye göre çok daha gelişmemiş olduğu bilinse de bebekler yetişkinlere göre daha az öğenin farkında olsalar da diğer dillerden gelen sesler gibi çeşitliliğe dair bilgileri kolaylıkla işleyebiliyorlar. Çalışmalar, yenidoğan döneminden itibaren maruz kaldıkları uyaranların bebek gelişiminde ne kadar önemli olduğunun altını çiziyor.

Kaynak: Trinity College Dublin “Fresh light shed on mystery of infant consciousness” (2023) Şuradan alındı: https://www.sciencedaily.com/releases/2023/10/231012161754.htm