Bu içerik Doç. Dr. Defne Kaya tarafından kaleme alındı.

Okumak zaten zor ve meşakkatli bir eylemken, çocuklar kitap ve defterlerin de altında eziliyorlar. Küçücük bedenleriyle ağır okul çantalarını taşıyan çocukların ileride bel fıtığı olmaması için önemler almak gerekiyor. Uzmanlara göre, çocukların omurgasını korumak için çantaların ağırlığının vücut ağırlığının yüzde 10’undan fazla olmalı. Bu da 40 kg ağırlığında bir çocuğun 4 kg’dan daha fazla ağırlığı olan bir çanta ile okula gitmemesi demek.

Sokakta, okul çıkışlarında, servise binen ve inen çantalı çocukları gördükçe küçücük yaşlarında omuzlarındaki bu ağır yüke üzülmeyen yoktur. Yaş ve sınıfa göre değişmekle birlikte bir okul çantasının ağırlığı 10-15 kg kadar çıkabiliyor. Peki, henüz kas-iskelet sistemi gelişimini tamamlamamış çocuklar için bu kadar ağırlıkla hareket etmek ne tür tehlikeler oluşturuyor?

Bel fıtığı şikâyetiyle doktora başvurular yüzde 70’e çıktı

Yapılan araştırmalara göre ağır çantayla okula giden çocuklarda, yaşla birlikte bel ağrısının arttığı, hatta 14-17 yaş arasında en az bir kere bel fıtığı şikâyeti ile doktora başvurma oranının yüzde 70’lere çıktığını söylüyor. Belirli bir ağırlığa sahip sırt çantası taşımak çocukların kas ve kemiklerini güçlendirmektedir. Burada en önemli nokta çantanın ağırlığının kontrol altında olması. Üst sınır yüzde 15 olsa da çocuğunuzun omuzlarında, vücut ağırlığının yüzde 10’undan daha fazla yük taşımasına izin vermeyin.

Çantanın kullanım şekli omurgaya etki ediyor!

Çanta ağırlığının, vücut ağırlığının %20’sinden fazla olması durumunda bel fıtığı riskini artırmaktadır. Çanta hazırlanırken; uzak mesafe, merdiven inme-çıkma, yokuş inme-çıkma gibi etkenlerle bu ağırlığın vücuda daha fazla etki edeceğinin de unutulmaması gerekiyor.

Vücudu çaprazlayan ve tek taraf yük bindiren sırt çantaların, tek omuza takılan çantalara göre omurga düzgünlüğünü daha fazla korumaktadır. Çantayı ilk kullanımda siz yani ebeveynler ayarlayın. Ağrı hissedip hissetmediğini, rahat taşıyıp taşıyamadığını, omuz ve bel kemerlerinin omzu ve beli tam olarak sarıp sarmadığından emin olun. Çocuklarınıza her iki omuz askısını kullanmasını sıklıkla anımsatın. Tüm ağır cisimleri öne eğilmeden, bacak kaslarını kullanarak ve vücuduna yakın tutarak kaldırması ve taşıması gerektiğini öğretin. Tüm bunları öğretmek çocuğunuzun omurga sağlığını koruyacaktır. Öğretilerinizin çocuğunuzda davranışa dönüşmesini istiyorsanız tüm bunları sizin de uygulamanız gerekir.

Sağlıklı okul çantası nasıl olmalı?

• Hafif materyallerden yapılmış çantalar tercih edin.

• Yaklaşık 5’er cm genişliğinde iki omuz askılı ve bel destek pedi olan, askılarında ve bel destek pedinde yumuşak destek maddesi bulunan çantalar tercih edin.

• Çantanın farklı bölüm ve cepleri olmalı.

• Kalça ve leğen kemiğini sararak çantanın ağırlığını omuzlardan alan kemer/askıları olan çantalar tercih edin.

• Tekerlekli çantalar vücuda daha az yük binmesini sağlar.

• Çantanın en geniş ve en çok eşyanın olduğu merkez kısmı, çocuğun bel bölgesi hizasına gelmeli. Omuz ve bel askılarını bu şekilde ayarlayın.

• Çantanın bel destek pedi, çocuğun bel kıvrımını tam ve uygun bir şekilde doldurarak sarmalı.

• Ağır elektronik cihazlar için ayrı bir çanta ayarlanabilir.

Çanta kullanımında bilinmesi gerekenler!

• Çantayı her zaman iki omzu ile taşımalı.

• Ağır objeleri vücuduna yakın ve biraz aşağıda olacak şekilde taşımalı.

• Sivri uçlu cisimleri çantanın sırt bölgesine yakın yere yerleştirmemeli.

• Çantasını bacak kaslarını kullanarak sırtına yerleştirmeli.

• Çantasını kolları düz ve gövdesini öne eğmeden ve kolları düzken sırtına almalı.

• Yürürken gövdesini öne eğmemeli.