Memorial Suadiye Tıp Merkezi Ağız, Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü'nden Dt. Aslı Tapan süt dişi çürükleri hakkında bilgiler verdi.

Süt dişlerinde çürük varsa “nasıl olsa süt dişidir değişecek, düşecek” gibi düşünceleri bir kenara bırakıp, dişleri tedavi ettirmek gerekiyor. Eğer süt dişi çürükse çiğneme yetersiz olacak çocuk sağlıklı beslenemeyecek ve gelişim geriliği görülecektir. Çürük ilerlerse süt dişi iltihaplanıp, çocuğu uykusuz huzursuz hale getirecektir. Ön süt dişi çürükleri görüntüyü bozup çocuğun konuşmasını zorlaştırır. Çürük diş, tedavi edilmezse komşu dişlere de çürük geçebilir. Daha ileriki dönemlerinde tedavi edilmeyen dişin intihabı nedeni ile yüzün o bölgesi şişer ve gerçek diş etkilenip birtakım bozukluklar oluşabilir. Erken süt dişi kaybı çocuğun kalıcı dişlerinde çapraşıklığa neden olabilir.

Süt dişleri çıkarken ağrı ve şişlik olabilir

Dişler hamileliğin ilk aylarından itibaren gelişmeye başlar. Gebelik dönemi anne adayı için önemli bir dönem olup annenin beslenmesi, ağız bakımı bu dönemde önem taşır. Süt dişi sürme döneminde çocuklarda hırçınlık, iştah kaybı, huzursuzluk görülebilir. Süt dişleri sürerken çocuklarda diş etlerinde kaşınma olduğundan çocuk eliyle veya eline geçen birtakım objelerle diş etlerini kaşır. Çocuğun tükürük miktarı artar, dişin geleceği bölgede yumuşak dokuda renk değişikliği, şişlik ve ağrı gözlenir.

Çocuğunuzun süt dişi hala çıkmadıysa…

Süt dişinin geç gelme nedenleri arasında ırsıyet, vitamin eksikliği özellikle D vitamin eksiklikleri hormonal bozukluklar, gebelikte annenin geçirdiği hastalıklar ve erken doğum sayılabilir. Süt dişleri hamilelik esnasında röntgen çekimi ve dişin geliş yerinde oluşan sürme kistleri nedeniyle de geç gelebilir.

Vitamin eksikliği ve hormon bozuklukları sürekli dişlerin çıkmasını geciktirebilir

Büyük azı dişi 6 yaşında çıkar. Çocuğun ağza gelen ilk kalıcı dişidir. Orta kesiciler 7 yaş, yan kesiciler 8 yaş, köpek dişleri 10 yaş, 1. küçük azı 9 yaş, 2.küçük azı dişi 11 yaş, 2. büyük azı 12 yaş. Süt dişinin erken çekimi sonucu oluşan yer kaybı, bölgedeki artı dişler ve sürme kistleri, vitamin eksiklikleri, hormonal bozukluklar sürekli dişlerin sürmesini geciktirebilir. Alttaki gerçek diş yokluğunda süt dişi zamanında düşmez, tedavi edilmeyen süt dişi de geç düşer. Bu gibi durumlarda diş hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Süt dişlerinin çürümesi nasıl önlenir?

Diş Hekimi Çağdaş Kışlaoğlu, çocukların süt dişlerini ve diş çürümelerini yavaşlatmak için alınabilecek önlemleri anlatıyor.

Süt dişlerinin ağız sağlığı açısından önemi nedir?

Süt dişleri doğumu takiben süren ve buluğ çağına kadar uzanan süreçte görev gören dişlerdir. Yapıları kalıcı dişlere göre biraz daha farklıdır. Çünkü vücudumuzda olan her şeyin bir görevi ve sistematiği olduğu gibi süt dişlerinin de vardır. Eğer süt dişleri zamanından erken çürür ve çekilirse yan dişler kayacak ve alttan gelen kalıcı dişlere yer olmayacağı için kalıcı dişler çapraşıklık oluşturarak ortodontik tedaviye ihtiyaç olacaktır. Eğer çekilmeyip kronik bir iltihap oluştururlarsa da hem alttan gelen kalıcı dişin kalsifikasyonu hem de çocuğun genel sağlığı etkilenecektir. Ayrıca süt dişlerinin alttan gelen kalıcı dişlere rehberliği söz konusudur.

Çocukların dişleri neden çürüyor?

• Süt dişleri daimi dişlere oranla daha çok organik madde içerirler, bu nedenle çürüğe daha yatkınlardır, daha kolay ve hızlı çürürler.

• Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir.

• Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynlerinin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler.

• Beslenme düzensizliğinden dolayı dişler çürümeye yatkın hale gelir.

Çocuklarda çürük oluşumu tamamen engellenebilir mi?

Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı ya da ilaç henüz geliştirilemedi ancak çürük sayısını azaltmaya yönelik malzemeler günümüzde kullanılmaktadır. Fissur örtücüler olarak adlandırılan tedavi yöntemi hastalara uygulanmaktadır.

Fissür Örtücü (Fissür sealant) nedir?

Azı dişlerinin çiğneme yüzeyinde “Fissür” denilen küçük çukurcuklar vardır. Fissür örtücüler, arka dişler üzerindeki bu oluklara uygulanır. Beyaz ve şeffaf renkte olup sıvı şeklinde plastik esaslı maddelerdir. Diş minesine yapışarak çürük oluşumunu engeller ve akışkan bir kıvamı olduğu için diş oluklarına tamamen tutunur. Bu şekilde işlem diş yüzeyinde herhangi bir aşınma yapılmadan uygulanır.

Kaç yaş grubundaki çocuklarda bu işlem uygulanabilir?

Fissür Örtücü tedavi yöntemi 6 yaşından itibaren kalıcı azı ve küçük azı dişlerinde kullanılabilir. Özellikle daimi dişleri yeni çıkmış çocuklarda uygulanabilir.

Fissür Örtücü'lerin çocukların ağız sağlığı açısından önemi nedir?

Çocuklar erişkinlere göre diş sağlığı konusunda daha korumasızdırlar. Dişlerinde yemek yeme sonrasında oluşan artıklar çürük oluşumunda büyük etkendir. Dolayısıyla çocuklarda ve gençlerde çürük oluşumu daha sık görülür. Diş üzerinde herhangi bir aşındırma işlemi yapılmadığından ağrısız bir işlemdir ve çocuklarda bu tedavi yöntemi ile çürük oluşumu daha rahat yavaşlatılabilir. Daha sonraki kalıcı dişlerin sağlıklı oluşması içinde önemli bir tedavi yöntemidir.

Fissür Örtücü çürüğü nasıl önler?

Çocuklar dişlerin üzerindeki girinti ve çıkıntıları rahatlıkla temizleyemez. Yiyecek artıkları ve bakteriler de bu girintilere yerleşip dişlerin çürümesine sebep verir. Fissür örtücüler sıvı ve akışkan bir kıvamda oldukları için azı dişlerinin çiğneme yüzeyinde bulunan Fissür denilen küçük çukurların en derin noktasına kadar ulaşabilirler ve bu bölgeleri tıkayarak yiyecek artıkları ve bakterilerin yapışmasını engellemiş olurlar.

Fissür Örtücü zamanla aşınır mı? Korumak için neler yapılabilir?

Fissür Örtücü zaman içerisinde aşınabilir. Fakat yapılan araştırmalar uzun süreli diş yüzeyinde kalabildiğini ispatlamıştır. Sert gıdaların sıkça tüketilmesi (ceviz, fındık vb gibi ürünlerin dişle kırılması) diş gıcırdatması, sert malzemenden yapılmış oyuncak vb. objelerin çocuklar tarafından ağza alınarak dişler ile sıkılması ya da ısırılması Fissür Örtücü'lerin daha çabuk kırılmasına ve dişler üzerinden düşmesine sebep olur. Fissür Örtücü uygulama aşamasında diş minesine ne kadar kuvvetli bağlanırsa diş üzerindeki ömrü de o kadar uzun olur. Sealantlar uygulanırken çocuğun tedaviye olan uyumu da önemli bir faktördür. Fissür Örtücü'ler düştükten sonra bile uygulama yapılan dişler çürümeye karşı diğer dişlerden daha dirençlidirler. Eğer düştükten sonra 6 ay içerisinde tekrar uygulanırsa çürüğe karşı koruma da devam eder. Fissür Örtücü'lerin diş sağlığı açısından çok büyük önem taşır. Fakat Bb uygulama yapıldıktan sonra da dişler düzenli fırçalanmalı ve rutin olarak çocuklar diş hekimi kontrollerine götürülmelidir.