Çocuklarda aşırı internet kullanımının zararları nelerdir?

Modern yaşamın bir gereği haline gelen bilgisayar ve internet kullanımı, çocukların hayatını önemli oranda etkiliyor. İnternet kullanımı; interneti kullanma amacı, internette yapılan aktivite, yaş ve cinsiyet gibi birçok özelliğe göre değişiyor. İletişim ve eğitim başta olmak üzere pek çok alanda yararlı olabilen internet, özellikle çocukluk çağında kontrolsüz olarak kullanıldığında, çocukların ruh ve beden sağlığını olumsuz etkileyerek, kaygı bozuklukları ve obeziteye yol açabiliyor.

Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Nehir Kürklü, çocuklarda internet kullanımı ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Kişisel gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilir

İnternet kullanımının yaygınlaşması ve internete erişimin kolaylaşması ile birlikte, çocuklarda kullanım oranları hızla artmaktadır. İnternet kullanımı çocuk ve gençlerin bilgiye ulaşmalarını, araştırma yapmalarını, problem çözme, yaratıcılık, kritik düşünme gibi kişisel gelişimlerini destekleyen teknolojik bir mucize olarak değerlendirilmektedir. Ancak aşırı, kontrolsüz, amacı dışında ve bilinçsiz kullanımı nedeniyle kaygı ve korkulara yol açarak, kişisel becerilerin gelişmesini de negatif etkileyebilmektedir.

Erkekler daha çok internet kullanıyor

Bilimsel çalışmalar, erkeklerin kızlara göre daha çok internet kullandığını ve kullanım amaçlarının, kızlardan farklı olduğunu ortaya koymuştur. İnternette fazla zaman geçiren çocuk ve gençlerin giderek yalnızlaştığı, yüz yüze ilişki kurmada güçlük yaşadığı, sosyal gelişimlerinin önemli ölçüde gerilediği bilinmektedir. Bu çocukların aynı zamanda; öz güvenlerinin düşük, sosyal kaygı düzeylerinin ve saldırganlık davranışlarının yüksek olduğu, okul performansları ve akademik başarılarının daha düşük olduğu gözlemlenmektedir. Bilgisayar oyunları ve internette kurulan arkadaşlıklar sosyal izolasyona neden olmaktadır.

İnternet başında hızla kilo alınıyor

İnternet kullanımı için geçirilen uzun saatler, çocuklarda hareketsizlik ile birlikte yeme bozuklukları ve ortopedik sorunları da beraberinde getirmektedir. Gittikçe sosyal ortamdan uzaklaşan çocuk, hareketsiz bir şekilde internetin başındayken yeme düzeni de değişmektedir. Buna bağlı olarak da hızla kilo almakta ve obezite tehdidi ile karşı karşıya kalmaktadır. Uzun süreli internet kullanımı aynı zamanda duruş bozukluklarına da yol açarak, gelişim çağında olan çocukların kas ve iskelet sistemini de olumsuz etkilemektedir. Kontrolsüzce internet kullanan çocuklarda görme kusurları gibi sağlık sorunları da görülmektedir.

Şizofreniye yatkın çocukları olumsuz etkileyebilir

Şizofreni, genetik ve çevresel bileşenlerin ortak etkisiyle ortaya çıkabilen, gerçeği değerlendirme yeteneğinin bozulması ile seyreden, tedavi edilmediği takdirde ilerleyen ve psikotik ataklarla giden bir ruhsal bozukluktur. Tek başına internet kullanımı, şizofreni olarak isimlendirilen ruhsal bozukluğa direkt olarak yol açmaz. Fakat aşırı internet kullanımı ve oyun oynama çocukların dış gerçeklikle bağlantılarını koparmalarına neden olduğu için, hastalığın bu bozukluğa yatkın çocuklarda ortaya çıkmasında tetikleyici bir faktör olarak görülebilir.

Ebeveynler bunlara dikkat etmeli:

• Ebeveynler çocuklarına bilgisayar ve internet erişimi sağladıklarında görevlerinin bittiğini düşünmemeli, internette meydana gelen tehlikelerden korumak için internet ve bilgisayar kullanımını en azından “ev içi denetleme” yapabilecek seviyede öğrenmelidir.

• Ebeveynler bilgisayar oyunlarını çocuğun evde yaramazlık yapmaması, kendilerini rahatsız etmemesi ve onları oyalaması için gerekli bir araç olarak görmemelidir.

• Çocukların, bilgisayar ve internet ile hangi yaşta tanışmaları gerektiği ve hangi program ve oyunların çocuklarının gelişimine olumlu etki yaptığı araştırılmalı, buna göre davranılmalıdır.

• Ergenler ve çocuklar için internete giriş ve çıkış saatleri takip çizelgesi yapılmalıdır.

• Ebeveynler çocuğuna, küçük yaşlardan itibaren kaliteli bir boş zaman faaliyeti vermeli; sanal ortamın, doğal ortamın sınırlarını geçmemesine dikkat etmelidir.

• Çocuklar arkadaşlarıyla internet dışında görüşmelere yönlendirilmeli, onlara bu konuda yeni olanaklar sağlanmalıdır.

• Kitap okuma alışkanlıkları kaybettirilmemelidir.

• İnternet ortamında oynanan oyunların, üstün ve zayıf yanları aile içerisinde tartışılmalı, eksik yönleri eleştirilmeli, çocuklara kişilik katkılarının olup olmadığını değerlendirilmelidir.

• İnternette oynanan oyun zamanları belirlenmeli ve çocukların bu sürelere uyması sağlanmalıdır.

• Çocuklara internette vakit geçirme ve internet kafe ziyaretlerini azaltma konusunda katı kısıtlamalar ve cezalar vermek yerine, onlarla karşılıklı konuşma ve ikna yolunu seçilmelidir.