Babywearing nedir?

Bebek-giyme olarak Türkçeleştirilebilen ‘babywearing’, ebeveynlerin bebeklerini güvenli bir şekilde üzerinde taşıması olarak tanımlanır. Sling, baby wrap, kanguru gibi pek çok çeşidi bulunan ürünler sayesinde bebek bir yetişkinin üzerine güvenle bağlanarak kolaylıkla taşınabilir. Özellikle ebeveynlere hareket özgürlüğü sağlayarak hayatı kolaylaştıran bir yöntem olarak dikkat çeken babywearing, uzmanların açıklamalarına göre aynı zamanda bebeğin gelişimi için de çok önemli faydalar sağlayabiliyor.

Babywearing neden faydalı?

İnsanlar çok eski çağlardan beri bebeklerini sırtına ya da kucağına bağlayarak taşımanın kolaylığından faydalanmışlardır. Son yıllarda daha çok ilgi gören doğal ebeveynlik felsefelerinin popüler olmasıyla, babywearing yöntemleri ve ürünleri de birçok aile tarafından tercih edilmeye başladı. Ebeveynlerin bebeğini taşırken elini kolunu rahatça hareket ettirebilme özgürlüğü bir tarafa, annesiyle (hatta başka bir yetişkinle bile) temas halinde olan bebeğe olan faydaları da babywearing yöntemini denemek için dikkate değer bir gerçek.

Bebeği giyerek kucakta taşımanın annelere faydaları:

• Annenin bebeğiyle daha uzun süre yakın temas halinde olması annelik hormonlarını da olumlu yönde etkileyerek süt üretimini ve emzirmeyi de daha kolay hale getiriyor. Özellikle doğumdan sonraki ilk aylarda emzirme sorunu yaşayan anneler bebeklerini daha uzun süre kucaklarında taşıdıklarında emzirmeye daha kolay alışabiliyor.

• Anneler bebeği ile kurduğu iletişimi ve bağı kuvvetlendirme fırsatı yakalıyor. Annelikle ilgili yaşanan pozitif deneyimler de doğumdan sonra yaşanabilen lohusa depresyonu riskini azaltarak annelerin manevi açıdan daha rahat hissetmesini sağlıyor.

• Piyasada bulunan birçok bebek taşıma ürünü farklı boylara göre ayarlanabiliyor, bu sayede bebekleri anne dışındaki yetişkinler de kolaylıkla taşıyabiliyor, anneler bebeklerini güvenle emanet edebiliyorlar.

• Çalışırken, yemek yaparken veya dışarıda dolaşırken bebeğini üzerinde taşıyabilen annelerin hayatı kolaylaşıyor, sürekli ilgi bekleyen bebekleriyle her an temas halinde olabiliyorlar. Üstelik birçok bebek taşıma ürünü evde ya da dışarıda bebeği rahatça emzirmek için de konforlu olacak şekilde üretilmiştir.

Kucakta taşınmanın bebeğe faydaları:

• Annesinin kucağında olan bebek onun kalp atışlarını ve nefesini yakından hisseder, bu da anne karnındaki ortamına benzer bir etki yaratır, dolayısıyla bebek kendini daha güvende hisseder. Bu sayede daha huzurlu olur.

• Özellikle doğumdan sonraki ilk haftalarda kucakta taşınan bebek, dış dünyaya daha kolay adapte olur.

• Uzun süre sırt üstü yatırılan bebeklerde oluşan Düz Kafa Sendromu ihtimali çok azalır. Bebeğin başına yapılan baskıyı azaltarak kafa yapısının daha sağlıklı bir şekilde gelişmesi sağlanır.

• Kucakta taşınırken hareket ettirilen ve sıcak tutulan bebeklerde kolik ve gaz sancılarına bağlı sorunlar daha az oluşabilir.

Babywearing zararlı olabilir mi?

Eğer doğru ve ergonomik bir ürün kullanılmazsa, evet. Bebeğinizin doğru bir şekilde nefes alabileceği ve kemik gelişimini olumsuz etkilemeyecek bir pozisyonda olacak şekilde kucakta taşınması gerekir. Bazı bebek taşıma ürünleri bebeğin omurga ve kalça yapısına uygun değildir; bu tür ürünler uzun süre kullanıldığında bebeğe zarar verebilirler. Aynı şekilde bebeğin yapısına uygun olarak tasarlanan ürünleri de doğru kullanmaya özen göstermek gerekir. Bu nedenle birçok anne, babywearing ürünlerini kullanmak için özel babywearing eğitmenlerinden eğitim almayı tercih ediyor.

Bebeği giyerken nelere dikkat etmek gerekir?

Bebek herhangi bir babywearing ürünü ile kucakta taşınırken aşağıda noktalara dikkat edilmeli:

• Bebek mümkün olduğunca yüksekte taşınmalıdır. Kucakta taşınırken bebek, ‘öpme mesafesi’ denilen, annenin başını eğdiğinde bebeğine değebildiği bir uzaklıkta olmalıdır. Bu hem bebeğin daha rahat edeceği bir pozisyonda olabilmesini sağlar, hem de ağırlık merkezini daha yukarıda tutarak annenin omurgasına binen yükü azaltır.

• 10 kilodan fazla olan bebekler için sırtta taşımak daha uygundur. Artık daha büyük olduğu için vücudunuzun önünde kaplayacağı alan hareket özgürlüğünüzü kısıtlayacaktır. Ancak büyük bebekler sırtta taşındıklarında hem daha rahat ederler, hem de annelerini daha rahat ettirirler.

• Bebeğin sırtı hafifçe bombeli olacak şekilde durabilmelidir.

• Doğumdan sonraki ilk aylarda bebekler başlarını rahatlıkla kaldıramazlar. Bu evrede, bebeğin boyun kasları güçlenip kafasını yukarıda tutabileceği zamana kadar bebeklerin başları desteklenmelidir.

• Bebekler kucakta taşınırken 90 derecelik bir L pozisyonunda oturuyor olmalıdır ve mümkünse bacakları dizlerden kendilerine çekik olmalıdır. Bu sayede kalça gelişimi de olumsuz etkilenmemiş olur.

• Bebek, daima yüzü anneye dönük olacak şekilde taşınmalıdır. Tersi pozisyonda bebek bacaklarını bir yere dayayamaz ve L pozisyonunda kalamaz, bu da ağırlığını taşıyamayarak bacaklarının arasına yük bindirmesine neden olur. Bebeği dışa dönük şekilde taşımak bebeğin omurgasını da doğru pozda tutamamasına neden olacağından hiçbir zaman tercih edilmemelidir.

Kaç çeşit babywearing ürünü var?

Babywearing çeşitleri ihtiyaca ve yapıldığı malzemeye göre çok çeşitli olabiliyor. İşte en çok tercih edilenleri:

Wrap Sling: Dokuma ya da elastik bir malzemeden yapılan wrap slingler uzun (yaklaşık 5 metre boyunda) ve dikdörtgen biçimli bir kumaştan ibarettir. Göbek hizasında, sırtta ve bel hizasında bağlama imkanı da sağlayarak yenidoğan bebeklerden yürüyen bebeklere kadar her boyda bebeği kolaylıkla taşımanıza olanak sağlar.

Halka Sling: Wrap sling kumaşlarının iki ucunda birer halka bulunan versiyonlarıdır. Kumaş düğümlenmek yerine bu halkalar sayesinde sabitlenir. Kullanım kolaylığı nedeniyle tercih ediliyor.

Mei Tai: Yine wrap slinglerin yapıldığı malzemelerden üretilen mei tailer, bel ve omuz için iki kayışa sahip taşıyıcılardır. Askıları kullanıcıya göre ayarlanabilir, genişliği de bebeğin büyüklüğüne göre ayarlanabilir, bu yüzden uzun süre kolaylıkla kullanılabilir.

Ergonomik Kanguru: Wrap sling kumaşlarından yapılabildiği gibi dayanıklı, sağlam pamuk malzemeden de üretilebilen ergonomik kangurular, bebeğinizi oturtabildiğiniz sırt çantaları gibidir. Kayışları kullanıcının ve bebeğin boyuna göre ayarlanabilir, kolayca açıp kapanan kemerleri ve klipsleri sayesinde hızlıca takılıp çıkarılabilir.

Türkiye’de babywearing

Ülkemizde babywearing-bebek giyme hala çok yeni sayılsa da şimdiden birçok başarılı girişimci çeşitli ithal bebek taşıma ürünlerini online dükkanlarda satmaya başladı bile. Hatta içlerinden Ceren Bebek ve Esra Tenekecioğlu yakın zamanda kendi ürettikleri bebek taşıma ürünlerini de piyasaya sürecekler. Aynı zamanda babywearing’e ilgi duyan anne babalar, bebek taşıma ile ilgili bilgi alabilecekleri ve doğru bağlama yöntemlerini öğrenebilecekleri çeşitli babywearing eğitimlerine de ulaşabiliyorlar.

Türkiye’de bebek giymenin öncülerini tanıyalım:

Ceren Bebek

İlk hamileliğinde katıldığı bir eğitimde babywearing hakkında bilgi edinen Ceren Bebek, iki oğlunu da uzun süre giyerek taşıdığını ve çok rahat ettiğini, ülkemizde doğru ve ergonomik ürünlere ulaşmadaki zorluğu görünce de babywearing ürünleri satmaya karar verdiğini anlatıyor: “Taşımak, daha önemlisi ergonomik ve doğru taşımak halen ülkemizde öğrenilmesi gereken bir hüner. Elbette, hedefimiz; ülkemizde Babywearing (bebek giyme) yöntemiyle ilgili bebeğin nefessiz kalacağı, rahat edemediği, vücut şeklinin bozulduğu tarzında doğru zannedilen yanlışları ortadan kaldırmak! Anne-Baba adaylarına hayatlarına kaldıkları yerden devam ederken aynı zamanda da şefkatli ve içgüdüsel ebeveynliği yaşayabilmeleri konusunda destek olmayı da bunu misyon edindik ve emin adımlarla da ilerliyoruz.”

Ceren Bebek’in ürünlerine missbebek.com adresinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca ekibiyle kurduğu Babywearing Türkiye topluluğunda da çeşitli eğitimler düzenleyerek bebek giymeyi yaygınlaştırma hedefiyle çalışmalarını sürdürüyorlar. Ceren Bebek, babywearing’e ilgi duyan ebeveynlere şunları öneriyor: “Babywearing, yani bebeği giymek ebeveynlerle çocuklar arasında içtenlikli bir ilişkiyi desteklemekle kalmaz, aynı zamanda bebeklerin vücutsal, entelektüel ve sosyal gelişiminin en önemli faktörlerinden biri olarak görülür. Bebekler için ilginin değil, günlük aktivitelerinizin merkezinde olmak, bebeğinizin beyinsel gelişimini ve zihinsel kabiliyetlerini geliştirir. Bebeğimizi giymek ergonomik, kullanışlı ve konforludur. Bebeğinize anne karnında yaşadığı güven ve korunma hissini verir. Bebekleri ile güvenle bağlanan, hayatlarına kaldıkları yerden devam eden, özgüvenli ve keşkesiz ebeveynlik için bebeğinizi giyin.”

Esra Tenekecioğlu

2014 yılında oğlu olduktan sonra babywearing ürünleri kullanmaya başlayan Esra Tenekecioğlu, yaklaşık 1,5 senedir de Türkiye’deki babywearing ürünlerinin azlığından yakınarak huggyberry.com sitesini kurdu ve burada bebek taşımak için özel olarak dokunan ‘wrap sling’ler ve onlardan üretilmiş bütün taşıyıcı modellerinden satmaya başladı. Esra Tenekecioğlu, dokuma wrap slinglerin özel dokuma teknikleri ile dokunan ve bebeğin omurgasını ve kalçasını, o anki gelişimini destekleyecek şekilde enine esneyerek saran yapısı nedeniyle en güvenilir taşıyıcıların bunlar olduğunu söylüyor. Kendisi de 32 aylık oğlunu hala wrap sling kullanarak giyiyor.Huggyberry.com sitesinde wrap slinglerin yanı sıra mei tai, halka sling ve wrap sling kumaşından üretilmiş kanguruları bulmak mümkün. İstanbul Babywearing Topluluğu adıyla kurdukları grupta Türkiye’nin çeşitli yerlerinde babywearing eğitimleri düzenliyorlar.

Esra Tenekecioğlu babywearing’e ilgi duyan ebeveynlere şunları öneriyor: “Bebeğin dünyayı, annenin anneliği, babanın babalığı öğrenirken yaşadıkları sıkıntıyı azalttığı için babywearing’i tavsiye ederim. Çünkü hem bebek hem de ebeveynler, ilk aylarda yaşadıkları yoğun duygulara ve kaosa adapte olmakta zorlanıyor. Bebeğin ihtiyaç duyduğu temas ve ilginin tatmin edilmesi için, annenin kendini tüketmemesi için öneririm. Bebeğinin ihtiyaçlarını karşılarken, kendi de huzurla yürüyüş yapabilmesi, arkadaşlarıyla sohbet edip gülebilmesi ya da diğer ihtiyaçlarını giderebilmesi için öneririm. Babalara bilhassa ilk aylarda gününün çoğunu emerek ve uyuyarak geçiren bebekleriyle güvenli bağlanmanın ilk adımlarını atabilmeleri, onların hayatlarında varolabilmeleri ve tentenetemas kurabilmeleri için öneririm.”

Hülya Cinsçiçekçi

Hülya Cinsçiçekçi de kendi deneyiminden yola çıkarak babywearing’i yaygınlaştıran girişimcilerden biri olmuş. 2008’de ilk çocuğunu dünyaya getirdiğinde bebek taşıma ürünlerini kullanmaya başlayan Hülya Cinsçiçekçi, şimdi tuniko.com sitesinde esnek ve dokuma wrap sling, halka sling, bebek ve büyük beden kanguru, ithal ve yerli farklı markalar, farklı markalara göre farklı çeşitler içeren geniş bir ürün yelpazesi sunuyor, aynı zamanda 2017 Kasım ayında ilk babywearing eğitimlerini açmayı düşünüyor.

Hülya Cinsçiçekçi babywearing’in faydalarını ay ay anlatıyor:

0-4 ay: Bebeğin yeni hayata uyumunu kolaylaştırmak ve anne-bebek arasında güvenli bağlanmayı sağlamak

4-12 ay: Ebeveynin hayatını kolaylaştırmak

12 ay üzeri: Yürümekten yorulan bebeği sakinleştirip uyutmak

Tüm bunlara her dönemi kapsayan şu şekilde ekler yapmak mümkün:

• Hastalık döneminde ekstra ilgi isteyen bebeğe güven vermek,
• Diş çıkaran ve canı yanan bebeği sarıp sarmalamak,
• Dışarda mahremiyetini koruyarak emzirebilmek,
• Meme reddindeki bebekle ten temasını artırmak,
• Emzir(e)meyen annenin bebekle bağını kuvvetlendirmek,
• Babaların da bebek bakımına –bebeklerini taşıyarak- dahil olmasını sağlamak,
• Bebekten sonra da eskisi gibi özgürce seyahat edebilmeyi sağlamak.”

Yazan: Duygu İslamoğlu