Son yapılan bir araştırma, anneliğe adım atan kadınların doğum sonrası yaşadığı fiziksel ve duygusal sürecin, beklentilerle çoğu zaman örtüşmediğini ortaya koydu. 2.000 anne ile gerçekleştirilen anket çalışmasında, kadınların büyük çoğunluğunun doğumdan sonra yıllar boyunca toparlanma sürecinde kaldığı, hatta her yeni doğumla bu sürecin daha da zorlaştığı belirlendi.

Uzmanlar, iyileşme süresinin kişiden kişiye değiştiğini vurgularken, hem bedensel hem de zihinsel toparlanmanın ihmal edilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor. Özellikle uykusuzluk, yetersiz destek ve bilgi eksikliği, annelerin doğum sonrası süreci beklenenden daha zorlu deneyimlemesine neden oluyor. Araştırma sonuçları, toplumda hâlâ yeterince konuşulmayan doğum sonrası dönemin, daha fazla farkındalık ve anlayış gerektirdiğini gözler önüne seriyor.

Araştırma bulgularından bazıları şunlar:

• 3 anneden 2’si, doğumdan birkaç yıl sonra bile hâlâ iyileşme sürecinde olduğunu belirtti.

• Daha önce doğum yapmış kadınların %47’si, son doğumlarının ilkine göre toparlanmasının daha uzun sürdüğünü söyledi.

• Kadınların %88’i, ne kadar hazırlıklı olmaya çalışırsanız çalışın, doğumdan sonra sizi nelerin beklediğini tam olarak bilmenin imkânsız olduğunu belirtti. Bunu söyleyenlerin %87’si birden fazla doğum yapmış kişilerdi.

• Annelik yapanların yarısı, vücutlarının doğumdan önceki haline bir daha hiç dönemeyeceğini öğrenmekte olduklarını ifade etti.

Doğum sonrası iyileşme kişiye özeldir

Doğum sonrası fiziksel iyileşme süresini etkileyen pek çok faktör var. Doğumun vajinal mi sezaryen mi olduğu, herhangi bir komplikasyon yaşanıp yaşanmadığı, hatta emzirmeyle ilgili yaşanan zorluklar bile bu süreci etkileyebilir.

Ebe ve emzirme danışmanı Michele Burtner: "Doğum sonrası fiziksel olarak kendini ‘iyileşmiş’ hissetmenin süresi kişiden kişiye değişir. Bazı kadınlar doğumdan altı hafta sonra çok iyi hissedebilirken, diğerleri için bu çok daha uzun sürebilir" ifadelerini kullandı.

Duygusal iyileşme süreci de en az fiziksel iyileşme kadar önemlidir. Doğum sonrası depresyon ve anksiyete, doğumdan bir yıl sonrasına kadar teşhis edilebilir. Yani zihinsel iyileşme süreci fiziksel iyileşmeden çok farklı olabilir.

Sonraki doğumlardan sonra iyileşme daha zor olabilir

İlk doğumdan sonra toparlanmak elbette zaman alır. Ebe Tisha Seghers, sonraki doğumlardan sonra iyileşmenin hem fiziksel hem de duygusal açıdan neden daha zor olabileceğini açıklıyor. Fiziksel açıdan bakıldığında, ilk doğumdan sonra pelvik taban bozuklukları ve karın kaslarında gevşeme görülme ihtimalinin arttığı, bunun da idrar kaçırma ve bel ağrısı gibi semptomlara yol açabilmektedir. Uzmanlar bu listeye, kadınların her doğumda biraz daha yaşlanmalarını ekliyor.

Uyku, hem fiziksel hem de ruhsal iyileşme için son derece önemlidir. Uyku eksikliği doğum sonrası depresyon riskini artırır.

İyileşme sürecini kolaylaştırmanın yolları

Doğum sonrası iyileşmeyi daha katlanılabilir hale getirmenin en önemli yolu, kendinize karşı anlayışlı olmak ve vücudunuzun geçirdiği büyük değişimi kabul etmektir. Doğum sayınız kaç olursa olsun, iyileşmeyi destekleyen bazı temel noktalar şunlardır:

• Vücudunuzu dinleyin. Eğer bir aktivite vajinal kanamayı artırıyorsa, bu vücudunuzun fazla zorlandığını gösteren bir işarettir.

• Ağır kaldırmaktan kaçının. Bu, büyük market alışverişlerini ya da o bebek ürünlerini almak için yapılan uzun gezileri bile kapsıyor.

• Hazır hissettiğinizde egzersiz yapın. Egzersiz; stresi azaltan, ruh halini ve beyin fonksiyonlarını iyileştiren, doku onarımını destekleyen hormonların salınımını sağlar. Aynı zamanda sırt ve pelvik ağrılar üzerinde de olumlu etkiler gösterir.

• Yemek saatlerine öncelik verin. Uykusuzluk içinde yaşarken hayatta kalma moduna giriyorsunuz ama toparlanmakta olan vücudunuzu beslemeyi unutmayın.

• Bol su için. Yeterince su içmezseniz, vücut ağrıları ve baş ağrıları yaşamanız olasıdır. Su tüketiminizi takip eden bir uygulama kullanabilirsiniz.

• Sınırlar koyun. Birçok aile üyesi ve arkadaşın bebeği görmek isteyeceğini anlayışla karşılasa da, ziyaretçileri sınırlamayı düşünebilirsiniz. Gelen misafirlere bir zaman sınırı koymak faydalı olabilir.

• Yardım istemekten çekinmeyin. Arkadaşlar ve aile genellikle yardım etmek ister ama nasıl yardım edeceklerini bilemeyebilirler, bu yüzden istemekte sakınca yok. Yardımı net şekilde belirtin; örneğin çamaşır, alışveriş, yemek hazırlığı ya da sadece bebeği tutmaları gibi.

Beklentiniz ne olursa olsun—Doğum dizi yine de şaşırtabilir

İyileşme sürecine özen gösterseniz, yeterli desteği alsanız ve birden fazla doğum yapmış olsanız bile, bu araştırma doğumdan ve sonrasından beklentiler ile gerçeklik arasında genellikle büyük bir fark olduğunu ortaya koyuyor.

Birçok yeni anne, doğum sonrası hayatın bazı yönleri hakkında kimsenin onları bilgilendirmediğini fark ediyor. Ankete katılan annelerin şaşırdığı diğer değişimlerden biri de zayıflamış pelvik tabandı. Peki, neden doğum sonrası yaşanacaklara bu kadar hazırlıksız yakalanıyoruz? Oysa ortada pek çok bilgi var.

Burtner şöyle açıklıyor: “Vücudunuzda yaşanabilecek bir şeyi okumak ya da duymak ile onu bizzat deneyimlemek arasında çok büyük fark var—ve bu kadınlar için şaşırtıcı olabiliyor. Bebek ihtiyaçları ve bebek bakımı o kadar ön planda ki, kadının kendi iyileşme süreci genellikle geri planda kalıyor.”

Doğuma hazırlık kursları ve emzirme desteği gibi kaynaklardan daha fazla yararlanabilirsiniz. Diğer annelerden sosyal destek almak gerçekten hayat değiştirici olabilir. Anneliğe giden bu yol beklenmedik ve zorlu anlarla doluydu ama neyse ki bu beklenmedik ve zorlu anlar çoğu zaman aynı zamanda çok güzeldi.

Kaynak: Melissa Willets. "47% of Moms Say It Took Longer to Recover After a Second Birth Than Their First". Şuradan alındı: https://www.parents.com/recovering-from-birth-takes-longer-than-expected-11763346. (30.06.2025).